Norske mellomalderballadar
I Sverige er denne visa dokumentert to gonger på slutten av 1600-talet og fleire gonger tidleg på 1700-talet. På 1800-talet vart det også dokumentert melodiar. Dessutan har visa vore populær i Österbotten, Nyland og andre svenskspråklege områder i Finland.
Visa er ikkje kjend i Danmark, og i Noreg er det berre funne eitt fragment.
Sjølv om vêret er dårleg vil Signeliti setje ut over sjøen for å kome heim til mannen. Men det bles opp til storm og skipet begynner å søkje. Ho må kaste alt ho har over bord, først gullband og smykker, så gullskrinet, gangaren grå og til slutt borna. Ho ber så skipperen om at han må helse til mannen hennar og fortelje at ho har drukna.
Stålts Margreta kastar sine barn de små
Och uppe så flyter deras fagergula hår
Små barnen de räcka hwit hand ifrån sig
Och kära wår Moder ni frälsa wårt lif
SMB 143
TSB D 294: Signeliti druknar
Oppskrift: 1978 eller før av Hanne Kjersti Buen etter fleire songarar, Telemark.
Orig.: Buen, Hanne Kjersti, Agnes Buen Garnås og Dagne Groven Myhren 1978: Ei vise vil eg kveda. Songar på folkemunn i Telemark med noter. Oslo: Tiden. 65–66.
Oppgjeven tittel: Signelita
*
1. Signelita ho styrde sine skip ifrå land,
men så gløymde ho Gud Fader, Guds Sønn og Hellig Ånd.
– I ro meg ivi Rolland med dem årin. –
2. Signelita ho styrde sine skip ifrå land,
og så kom der eit uve og skylte dem på land.
3. O, sjå, o, sjå! No druknas min gangare grå,
og eg ser ikkje ana hell gullsadelen utpå.
4. O, sjå, o, sjå! Nu druknas mine brurepikur små,
og eg ser ikkje ana hell det gullgule hår.
5. O, sjå, o, sjå! Nå druknas det finaste gullskrin,
og deri ligg kjeldarsvalens bruregåva fin.
*
Strofene er ikkje nummererte i utgåva.
Om kjeldene skriv Buen:
Anne Tjønn synger det andre verset, Ola Stuverud kan de to første. Hos Åste Tinnes i Heddal fikk jeg fire vers, og jeg satte alle disse sammen. Tonene de bruker er forunderlig lik hverandre, bare i teksten på omkvedet er en liten forskjell. Tuddølene sier: I ro meg ivi Rolland med dem årin. Åste sier: I ro meg ivir ollan med dem årin. Hun kan et vers til som hun ikke bruker:
Brurgommen upp ifrå brurebordet sprang,
og den mjød og den vin ikring honom rann.
Denne strofen hører nok til en annen del av visa. Åste Tinnes har lært «Signelita» av gamle Åste Bamle da hun var bortimot 80 år, det kan vel være en 60 år siden. Nå er Åste Tinnes 80 år selv, men stemmen er så fin og rein!
Boken er utgitt av Nasjonalbiblioteket
Last ned hele boken til mobil/nettbrett i .epub-format eller som .mobi. Du kan også skrive ut boken som .pdf eller html.
Riddarballadane er den avgjort største av alle dei seks balladegruppene. Her finn vi viser med mange og sprikande emne. Samla sett gjev riddarballadane likevel ei tilsynelatande realistisk skildring av livet i adelsmiljø, men så å seie alltid med vekt på dramatiske hendingar som forføring, sjalusi, brurerov, valdtekt, utruskap og drap.
Erotisk kjærleik og alle komplikasjonar som kan følgje med den, som standsskilnad og foreldreautoritet, står nesten alltid i sentrum. Ikkje minst kretsar riddarballadane om døden, den uventa og nådelause døden, som verken den unge brura eller brudgomen slepp unna. Motsetninga – og samanhengen – mellom kjærleik og død har appellert til mange, og er truleg ein hovudgrunn til at det vart dikta så mange riddarballadar.
På grunn av storleiken er gruppa delt i to i denne utgåva. Dette bandet inneheld balladetypane frå TSB D 283 til og med TSB D 436.
Fyll ut e-posten din under så vi kan varsle deg når nye verk publiseres.
