Magnus Håkonsson Lagabøtes bylov og farmannslov

Kjøpebolken

følgjande bolkoverskrifter finst: Her hefr kaupa bolk Bc, d; Her hefr hín atta lut bíorguíníar þíngs bogar ok heítír þessí kaupa bolkr Bn. Andre handskrifter har ikkje særskild bolkoverskrift. I Na finst ingen overskrifter, korkje for bolkar eller kapittel, men raude og grøne initialar står i byrjinga av kapitla. I Xb finst ingen overskrifter, korkje for bolkar eller kapittel, men raude initialar står i byrjinga av kapitla. Fragmenta 15 har byrjinga av bolken nedst i spalte b.
Innhaldsliste Bc, d i. Her hefr kaupa bolk ok segir i fyrsta kapitula ef maðr tekr annars fe þo at hann eigi skulld at heimta af honum. ii. Ef fals finzt i kaupi. iij. Huersu kaup skal fara ef rofnar ok huat fals er. iiij. Hueriu kaupi huer skal kaupa at rettu. v. Hueruitna þar sem menn kaupazt uið þa skal handzsala. vj. Um uita fe ok allt þat er fest er firir uattum. vij. Um þat er maðr gengur i fear tak. viij. Um þat mal er uitnað uerðr undir mann. ok sua þo at eigi se uitnað. ix. Ner til motz skal blasa. x. Ef .ij. menn eigu einn grip saman. xi. Um lan ef manne er let. xij. Ef maðr leggr manni ueð firir einn huern grip. xiij. Um uinnu menn i heraðe. xiiij. Um taks esting til stefnu. xv.Ef maðr estir mann taks. xvj. Um grip manz uleðan. xvij. Um þat er menn dubla eða kasta teningum. xviij. Um taksetningar ok alla aðra manhælgi.

#1 følgjande kapitteloverskrifter finst: Her hefr kaupa bolk oc segir i fyrsta kapitola ef maðr tekr annars fe þo at hann eigi skulld at honum Bb; Her sægir um þat ef maðr tækr til skuldar Be; Her hæfr kaupa bolk oc sæígír ifyrsta capítulo ef maðr tækr fe firír manne i bø Bf; Um þat at engi skal fe taka firir auðrum Bh; Her hefr caupa bolk. oc segir um þat ef maðr tekr aflaga Bi, k, l; Um upp tectir i bø varom Bm; Um heimsokner ok anð vitni Oa; Her hæfúir fiorða lúth bockarenar af bøarmanna rætt er kaldast kaupa balck, oc sigir um kaup er haldast skulu. Capitulus: I 507; Her segir at engí uar skal taka firir aðrum Ta; at ængi var skal tacka firir aðrum monnum Tb; Um biarkrøyar ret ef maðr tækr fe annars aflaga Xa; Her hæfuer upp kaupabolk ok sæighir at ængi skule fæ firir oðrum taka Xc; ef maðr te{kr} resten skoren bort 15; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na; Xb.

þAT þæ Xa. er nu þui nest at var scal engi taka fe mgl. Be, m, n; 507; Ta, b. fyrir oðrum. ok mgl. Bb; Na; Oa; 507; her slutter spalt b av fragmenta 15. ekki/ skulum ver oS at gripdæilldum gera. hafa Bb, c, d; Xb. doms dom Bn; Na. er huer maðr mgl. Bm. verðr/ fyrir sínu fe mgl. Be, i; Na; Ta, b. at hafa. En sa er han tilf. Ob. fyrir mgl. Bf. oðrum tækr. þa mgl. Bb, c, d; Oa, b; 507. scal hann þat/ fe tilf. Oa, b. aftr føra. er hann tock tilf. 507. oc bøta bøti Bi, k, l; Xa; giallda Bm; gialdi Bn. þæím honum Bm, n. fulrette er hann tok fyrir. en ef sa han Oa. uil eigi laust/ lata. þa bæiði krefi Bf; Oa, b; bæiðizst Ta, b; Xb, c. hann hin Oa. ut tilf. Bn. fear fe Ta. síns oc leggi honum hann Bc, d; hinum Be. ran uið. fyrir Bk; frå oc: mgl. Bn. en ef mgl. Bb, c, d, e; Oa, b; 507; frå en: mgl. Be, f, h, i, k, l, m, n; Na; Ta, b; Xa. hann lætr en tilf. Xa. æigi/ [af þui laust þat Bn. fe er hann tok. þa tho Ob. er hann mgl. Bn. sækr halfre mork .Silfrs. við konong tilf. Bi, k, l, n; Na; Ta, b; Xa; 507. en oc Bb, c, d, e, n, f, h, k, m; Na; Oa, b; Ta, b; 507. þæim fulrete Sem \47v\ fyr var sagt frå var: segir Bb, c, d; Oa, b; 507; frå fyr: fyrri sæigir Bf, h; frå sem: mgl. Be; Ta, b. [er hann tok fyrir. mgl. Bm, n. En oc Bb, c, d, e, h, n, m; Na; Oa, b; Ta, b; Xa; 507; mgl. Bf. søke sitt at m Ta, b. logum siðan. mgl. Bk, l, n; Ta, b. /

#2 Um at for Be; Um uitni oc skulldar synian (ef maðr a at heimta af oðrum tilf. Bl) Bi, k, l; Um heimsokner j bø varom capitulus Bm; Um heím sokn ok ran ok sectír Bn; Um heímsokn Ta, b; Her sægir um logsokn Xa; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f, h; inga kapitteloverskrift Oa, b; Xb; 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na.

Engi enginn Xa. maðr mgl. Bb, c, d, f; Oa, b. scal at tilf. Bb, c, d, i, l, m; 507; ok (at tilf. Bf; Ob) tilf. Bf; Oa, b.rum manne tilf. Bl; Ta. at for frå at: atfærð Bf. gera ínnan bøar/ vars. mgl. Bb, c, d, e, f, i, k, m; Na; Oa, b; Ta, b; Xa; 507; frå innan: mgl. Bh; frå oðrum: atfor at oðrum manne bøar Bl. ne hæim sokn væita. oc enskiS mannz fe taka. uttan [logh/legra sokna. loghsott se Ta; logh sogn Tb. huarke lenðr lænndz Na. maðr frå lenðr: barrun Be, h, i, k, l, n, m; 507; Ta, b; Xa. ne syslu maðr ne eða Bh; mgl. Be, i; Ta, b. gialkyri. frå ne: mgl. Bn. oc ne Bi, m. engi anna/ra. annar maðr Xa; mgl. 507; frå oc: ne annar maðr Be; Ta, b; her begynner spalte a av fragmenta 15, der ein stor del er skoren bort på venstre side. manna tilf. Bh, m; 15. En sa er hæím sokn væitir eða fear mgl. Ta, b. uptækt. upptæktir Bh; tækt Bm; uppteckr Ta; frå uttan: mgl. Bf; Oa, b; Xa. uttan nema Bf, h; Oa, b. loglega mgl. Bh. se mgl. Bi. dømt frå loglega: logdømt se honom Ta, b. / a mote. eða þingi tilf. Bh; En ef han gerir þetta tilf. Oa. þa er hann sækr .vííj. ærtogom oc .xííj. morkum .Silfrs. [uið konung. konunge Ta, b; mgl. Bn. en tilf. Bf, k; Oa, b; 507; 15; ok tilf. Bm. hinna hin Bm; Oa, b. huer/ mork .Silfrs. mgl. Ta, b. er honum þeim Bk. væita ueitir Bb, c, d, f, m; Oa, b; veitti Bn; Ta, b; veittu Bi; frå honum: han ueitir Na. lið til. oc bøte aftr af Xa. fe bonda æiganda Bf; Oa, b. oc honum hinum Be, i, l, n; Ta, b; 507; þeim Bf; Oa, b; Xa. fulretti mgl. Na. / er feet fe Bb, c, d, e, f, l; 507; Xb, c; Be har eit ord som sannsynlegvis er utradert, og fe er skrive med ei yngre hand; mgl. Bk; Ta, b. atte. En ef þeir uilía æigi giallda bøta Oa, b. sem [nu er mælt. mælt er Ob. fare or [lanð/ æign lande Be; Ta, b; land æigi Oa; land eigu Ob. konungs vars mgl. Na. eða nema Bh. konungr þeir Bm; mgl. Bi. gere a Be. rett af. a Ta; frå rett: rað fyrir Bb, c, d, f; Oa, b; aðr skipan a Bh; aðra raad fyr. alt Norgis konjngs ryge 507; resten av kapittelet mgl. Bm.

#3 i Bh, n; Xa; 15; 507 står det så eit nytt kapittel med følgjande overskrifter: Um þau vittni er eigi skullu anduitní (j mote. Capitulus: 2 tilf. 507) Bh; 507; Um andvítnj Bn; Capitulus Xa; {Um v}ítní eíns mannz 15 (resten skoren bort). Eftir gognum oc uítnum etc. tilf. Xa, resten av kapittelet mgl. scal huert/ mal mæta ok tilf. Bl. døma. resten av kapittelet mgl. Be; 15; i Bi er dei neste to linjene, som inneheld overskrifta og dei fyrste orda av dei to neste kapitla, utraderte, og i staden står det med ei yngre hand: Sa er sem ein maðer beri vitni meðr manne sem engi En .ij. sem tio ef maðr uggr eigi anðuitni i mote. etc. (capitulus tilf. Tb) tilf. Bn; Ta, b, resten av kapittelet mgl. sva er ef sem Ob. æin maðr tilf. Bf; Oa, b. ber bere Bf. vítní m viðr Xb, c. manne etc. tilf. Bl, resten av kapittelet mgl. sem engi bere. bær Sa. etc. tilf. Bk, rest. af kapittelet mgl. en .íj. sem .x./ ef maðr mann Bb, c, d; Oa, b; 507. uggir eigi andvitni anðuitnum Na. i mgl. Bb, c, d. mote. Nu ero þau vitní er eigi skulu mego Bf; mega Oa, b. / andvítní a mgl. Bb, c, d; Na; Oa, b; 507. mote koma. þar þat Bf, h; Na; Oa, b; Xb. er taksætníngar vitní oc naudzsynía nauðsyniar Bf, h. / uítní oc thau vitni tilf. Ob. er æf 507. uitnað er uerðr Bb, c, d. unðir man. han Na; 507 mgl. resten av kapittelet, men har i staden: æf sa maðr stenðr nauðsyniarbane. Efter þuj som fyr seigir j kaupa balck j landz bockene, tingfarar balcks 4. Capitulus: Ock kaupa balckr 2. Capitulus: 507. oc þau vitní er menn bera um dæilld dæilo Na; deildir Xb, c. manna/ at samkundum. samkunnð Na; frå at: ok samkund Oa, b; resten av kapittelet mgl. Xb, c. Fermenníngar fiorða manni Bb, c, d, h; Oa, b. at um Oa. frendsæmí oc at eða sett til over linja Oa. at mgl. Bc, d, f; Na. mægdom oc namagar tilf. Na. megho ma Oa, b. / eigi bera uítní m manne. Bb, c mgl. resten av kapittelet, men har i staden: Sem fyr segir i kaupa bolkinum i landz bokinni i aðrum kapitola. nema þeir þæim Bh; mgl. Bd, f; Oa, b. se badum iamskylldir. taka mego/ tvæir uið men Oa. æíns manz mgl. Bh. vítní. oc er se Bh. sa frum vattr [er uið var. mgl. Oa. oc er sa/ æigi før annar er uið var. frå oc er: mgl. Bh. oc [hafa hinír høyrt heyrðu hinir Bf; Oa, b. aðr mgl. Bh. hans vítní. vitnisburð Oa; orð Ob. þa/ er þat vitni tilf. Bf; Oa, b. iamfult sem aller hafe hefði Bh. uið hia Bh. veret af at Bf. andværdu. Allar þær skul/dir er æiðar koma til. þa scal æin øyriS synía en .íí. tvæggia en .þrir/ þríggia. en þo at fe se mæira. þa kømr þo mgl. Na. æigi mæira til en lyrittar/ æiðr. En huarvetna þar mgl. Bd; frå huarvetna: huæriu ær vitna Na. etc. tilf. Ta, resten av kapittelet mgl. sem menn etc. tilf. Tb, resten av kapittelet og kapitla 4–5 mgl. [kaupa saman kaupazt við Bf; Oa, b. [at logum. mgl. Bh. þa mgl. Ob. scal af/tr giallda ganga Bf, h; Na; Oa, b. oftalt optackt Na; optall Oa. oc en Bf; Oa, b. fram vantalt. wanthacket Na; vantall Oa. þar til er þeir hafazt rettar tolur/ vid. /

#4 Ef fals finzt i kaupi Bb, c, d; Um fals ef maðr sælir oðrum Bf; Um kaup hver halldaz megu at laugum Bh; Um þat huer laga kaup eru Bk, l; Ta; Um kaup þau er haldast skolu Bn; Um fals i kaupum et cetera Oa; kapittelet mgl. Ob; Um kóyp huar halðast mego at logum. Capitulus: 3 507; Capitulus Xa; Huer lagakaup ero 15; kapittelet mgl. Bm; Tb; kapittelet utradert Bi; inga kapitteloverskrift Be, m; Tb; Xb; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na.

NU skulu kaup þau mol Ta, b. oll þau Be; mgl. Bn. / hallðazt etc. (capitulus tilf. Tb) tilf. Be; Ta, b; Xa, resten av kapittelet mgl. þau sem halldazt mego at logum (frå at: mgl. Bh) oc oll þau tilf. Bf, h. er resten av kapittelet mgl. Bn. halldazt megu oc tilf. Bb, c, d; oll þau er tilf. Oa; at logum tilf. 507. handzsalat ero. resten av kapittelet mgl. 15. oc mgl. Na. oll frå oc: mgl. Bk. þau maal tilf. 507. er vattar her begynner lakune i Bl og det manglar sannsynlegvis eit blad med resten av kapittel 4 og heile kapittel 5. vita frå oc oll: oll hansalað mal Bd. at ef Bb, c, d, f, k; Na; Oa, b; 507; oc Xb; frå oll: vittni veit at Bh. þeir þeirra etc. Bk, resten av kapittelet mgl. / menn mgl. Bb, c, d, f; 507; ef þeir Oa. kaupazt uið er kaupum sínum æigu at raða. nema maðr mgl. Oa. sæli uhæi/molt eða ok Oa. se fals i. þa mgl. Bb, c, d, f; Oa; 507. scal þat mgl. Na. kaup aftr ganga. en hín hafe and/vítní anduirði Bb, c, d, f, h; Oa; 507; Xb, c. sitt. engi var maðr Oa. scal sælia oðrum fox ne eða Oa. flærð. en sa er fals flærð Oa. gerer gerða Oa. / i. mgl. Xb; Oa. þa er sa hann Na; frå þa: han er Bh; mgl. Bb, c, d, f; Oa; 507. sækr .vííj. ærtoghom oc .xííj. morkum .Silfurs. [uið konung. konungi Bd; mgl. Bb, c; 507. nema mæi/ra virðizt at logum. [nema þui at æíns at En ef Bb, c, d; 507; uttan Bf, Oa; nema Bh. han mgl. Oa. vissi eigi at fals/ var i. Sem fyr segir (i .x. capitula tilf. Bc) tilf. Bb, c, resten av kapittelet mgl. oc þa Bd, f; Oa; 507; her begynner fragmenta 6. hafe hafni Oa. hann tilf. 507. fyrir ser sættar .vj. Bd; 6. æið. en þat er mgl. 6. alt tilf. 507; Xb, c. fals en er Oa; 507; 6. skynsamer menn/ meta wyrða Oa. til fals. En mgl. Bd, f; Oa. æigi scal giælkyri eða ne Bh; Oa; Xb. soknar men frå soknar: syslu maðr Bd, f, h; Oa; 6; frå giælkyri: suslumaðr ne hans umboðis maðr, æða gialkyrj þat 507. meta. þuí at/ þa tilf. Bd; Oa; 507; 6. ma agirnd um kenna. sa er þat a (oc sua aðrir menn tilf. Bf) tilf. Bf; Oa.

#5 Huersu kaup skal fara ef rofnar oc huat fals er Bb, c, d; Um hanðsauluð mal huer halldaz eigu at laugum Bh; Um hanðsalat kaup Bk; Huer mal haldast skolu at logum Bn; Um hansalad kaup ok brænt silfr Oa; Capitulus Xa; Um hanðsalat maal æf falst finst j ey halðast skulu. Cap: 4 507; Um hanðzalað mal 15; Um kaup for ef maðr kaupir við utlægan mann 6; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bf; Na; kapittelet mgl. Bl, m; Ob; Ta, b; inga kapitteloverskrift Be, i; Tb; Xb. Her sluttar spalte a i fragmenta 15.

NU skulu halldazt oll tilf. Bb, c, f, h; Oa; 507. handsalat resten av kapittelet mgl. Bn. / mal etc. tilf. Be; Xa, resten av kapittelet mgl. [þau er halldazt mega ef haldaz ma Oa. at logum. en tilf. Oa; etc. tilf. Bi, k, resten av kapittelet mgl. (i Bi er teksten utradert men lesbar). þat ma eigi halldazt ef er Oa. maðr \48r\ sælr þat manne oðrum Bf; Oa. sem hann hæuír fyr aðr Bb, h; 507; 6; fyrri Oa.rum sællt. en ef sa hæuír fyrri tilf. Oa; oðrum tilf. 507. hond at a Bf; 6. er/ siðar køypti. þa ma han hallda skila dome fyrir kaupi sínu til logmannz/ orskurðar. Nu a sa kaup [at hafa tilf. med marg. hand Bh; mgl. Bf, d; Oa; 6. er fyrri køyfti ef honum hinum 507. fulnazt fulnat Oa. / vitní til. mgl. 6. at (oc 507) skilla dome tilf. Bh; 6; 507. þa er þæim hinum Bd, f, h; 6; frå þa: en hin er þa Oa. kaup fox er siðar køypti. þat er oc kaup fox falls Na. ef er 507. maðr/ kaupir saal, senere rettet til seller Bh. þat sem sa hinn Bd, f; Na; annar Oa. atte maðr a 507. ecki i er sælldi honum. mgl. Bd, f; Na; 6; 507. nema at þess raðe uilia Bf. være værði Na. / sælt er atte. frå ecki: mgl. Oa; frå þat ma eigi halldazt: etc. Xb, c. Nu scal hann sa Oa. hitta þan er honum sælldi oc hæímpta heímttí 6. fe tilf. Na. sitt af at Bf. honum frå en ef sa hæuír hond: Sem fyr segir (i .xiij. capitola tilf. Bc) Bb, c. / en frå hæimpta: mgl. 507. ef hann uil æigi honum ihond i hænðr 6. sælia. þa scal hann stemfna honnom oc tilf. 507. taksætia hann oc æiga stæf/nu fyrir logmanne oc níote uítna vatta Na. sínna þar 6; mgl. Bh. um kaup þeira tilf. 507 at hann let þat mgl. Na. kaup frå þat: mgl. Bb, c, d, f, h; Oa; 507; 6. at logum laust./ oc krefi þar tilf. 507. fear síns uil hann eigi luka þa tilf. 507. leggi honum ran uið oc mgl. Bd. sæti hann i fe/ar tak. oc søke han tilf. Bh; Oa; 6; sit tilf. 507. siðan at æfttir 6. biarmanna tilf. Bh; 507; 6. logum. resten av kapittelet mgl. Xb, c. Nu kaupir maðr uið utlægan mann/ þa mgl. Bd, f, h; Oa; 6. a konungr þat fe er hann køyfti af at Bf. honum. en hann er frå en: ok han Bh; 6; oc 507. sækr .vi. aurum .Silfurs./ [uið konung. mgl. Bd, f, h; Oa; 6. eða syní m mgl. Bh. lyrittar æiði at hann uissi eigi at hann var utlægr frå þa a konungr: sem fyr segir (i sama capitola tilf. Bc) Bb, c. /

i Bi, k, n; Xb er nytt kapittel, her med følgjande overskrifter: Ef fals finnz i þui er hann søll. oc um sokt. Bi; Um þat ef fals finnz i kaupi mannz Bk; Um kaup ok um kaup for. Hueruetna þar sem men kaupa Bn. Resten av kapittelet mgl. i Be, l, n, m; Xa, men i Be og Xa står overskrifta: Huaruetna þær sem etc. (menn kaupa iarðir Xa) Be; Xa. En mgl. Bd; Xb. ef mgl. Oa. maðr sælr gull/ eða brent sylfr. æða gangs sylfur tilf. 507; Sem fyr segir (i x capitola tilf. Bc) tilf. Bb, c, resten av kapittelet mgl. huart sem þat er smiðat eða usmiðat etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl. þat er mgl. Na. / alt tilf. Bk; 507. skirt skilldi vera oc frå þat er: allt þat er Bk. firir skirt [er sællt. skilldi køypt uera Bd; var køypt Bf; Oa. þat þa 507. scal skirt vera. frå þat: mgl. Bd, f; Oa. etc. tilf. Bk, resten av kapittelet mgl. Sua oc mgl. Bd; Na; 507. ef/ maðr sælr hunang i tunnum eða i vokkum. eða mgl. Bf, i, Oa; 6; frå i: valckum 507; frå eða i: mgl. Xb, c. malt eða korn i punð. pundum Bd; Na; Oa; 6. / miol i mæisum. frå eða: miol æða korn j pundum æða j meisom 507. smíor eða salt i laupum. eða tilf. 507. lín [i belgíum eða mgl. Bd; Oa; Xb, c; 6. i mgl. Na; 507. bendum. resten av kapittelet mgl. Xb, c. / eða nokorn þan lut eða varning tilf. Oa. er æða Na. i bendum eða i mgl. Bd; Na; 6. belgíum er. frå er i: ey eyma fear 507. þat þa Bf; Oa. scal vera mgl. Bf; Oa. iamgot/ ínnan sem utan. þuj at ængi var skal oðrum sellia fox ne flærðt tilf. 507. en ef sa gerðe fals i er sælldi. frå gerðe: sa er falls gærði j, der falls er skrive over to utraderte ord som synest vere {flærð er} 6. svare sliku fyriʀ mgl. Bd. / sem aðr var er Bf. mælt. frå var: er skilt Oa; frå svare: seckr 8 ærtugr oc 13 marck Silfrs vidt konnong, nema meira vyrðust at logum 507. En ef mgl. Na. hann sælldi slikt sem han køyfti oc uissi hann mgl. Bd, h; Na; 6. / þo mgl. 507; frå hann: mgl. Bf. at fals var i oc uilldi æigi or taka. giallde .v. merkr .Silfurs. mgl. Oa. konunge mgl. Bd, h; frå Silfrs: mgl. 6. eða/ uínni laga mgl. Bh; 6. æið at hann uissi eigi at þar tilf. Bf; Oa. fals var i. frå eða: Sua oc æf maðr sælr klæði læreft æða vaðmal, oc alt þat sem falst finst j. suare slicku fyr sem aðr vattar, nema þuj at eins at hann vissi ey at fals var j. ock þa hafui hann fir ser sextar æiðj. Siðan hafui hinn frem sinar heimoldar tocku, til thes er til prof komner, ock suara sa fir fals, er fir á at suara at logum. Nu er koup hamdzalat oc er ey vitnj till. synj sa met eins æiðj er seldi: þa halðast kaup theira.
R.B.H.K: Varningar allir sua sem hingat fluttist j landeno, oc nockor falst finst j. á huern hat som þat er. þa skal sa varningar upteckt bera konongdomsens til handa. ock á ofuán sa er varningar flutte æða seldj lucka konongdomsens 8. ortuger oc 13 merkr j brefúa brot. nema þuj at eins han skir ser met tylftar æiðj, at æigi vissi hann at fals var j. oc se varningen uptøckt sem aðr vattar tilf. 507.
/

#6 Hueriu kaupi huer skal kaupa at rettu Bb, c, d; Um kaupp Be; Her sæígír um kaup oc um grípa skiptí Bf; Huerir kaupum sinum eigu at raða Bh; Huer caup m heimilldar tocum (mgl. Bk) skal caupa Bi, k; Um gripi þa er menn skulu heimila gera Bm; Her nefnír gripí þa alla er heímildar takj Bn; Um hæimillðr taka at kaupum Oa; Um kaup men ok kaup Ta; Her sægir um kaup menn Tb; Um hæimoldar taks gripi Xa; Konor skulu æigi kaupa jarðer ne garða 6; Hueriu er kouip sinu eigu at raða Cap: 5 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na; Ob. Her begynner Bl igjen etter lakuna. I Bg begynner Bylova her med følgjande overskrift: Her hefr bøar logh Bg. I Bg finst ofte stor bokstav i margen i byrjinga av setninga.

þAt er nu mgl. Xa. þui mgl. Bn. nest at ver/ biorguíniar børguinar Be; Oa, b; Ta, b; 507; kaupstaðar Bm; Nidarosar Na; tunsbergs Xb, c; kaupstaða Xa; frå ver: bøar Bf. menn verðum miok uið kaup kaupum Ob. at lifa. en í bø varom/ skulu aller frealser yngre hand i Be; det opphavlege ordet er utradert. menn mgl. Ob; 6. uera tilf. Bb, c, d; 507. oc fultiða skullu tilf. Tb. raða kaupum sínum sva konor Sem/ karlar. ne her begynner spalte b av fragmenta 15, der ein stor del av teksten er skoren bort på høgre side, slik at det berre er 5–6 bokstavar att. m a mgl. Ta, b. konor her begynner fragmenta 15. Spalta er avskoren på begge sider. skulu æigi huS kaupa ne iarðir. iorð Ta, b. nema bon/de bondr Bb; Oa, b; Xa; 507; bonda Na; husbøndr Xb. þeirra lofe þæim. mgl. Bg, l, m, n; 6; frå þeirra: lofe henne Ta, b. eða sannr ærvingi. Uer skulum kaupazt her sluttar fragmenta 6. ollu allir Bb, c, d; 507. / hæímílo kaupi tilf. Bk. uíð frå kaupazt: aller (mgl. Tb) kaupum uarom allum hæimilðr tekiu (frå hæimilðr: hæimildar taka Tb) uið hafa Ta, b. oc mgl. Bn. scal mgl. Bd, c, d, f, h; Oa, b; 507. engi annars grip fe Bl, m, n; mgl. Xb, c; frå annars: maðr gripp sin Ta, b. sælia. nema sa bioði honom tilf. Xb, c. um/ m firir Bg, h. vattom er a. huatke huergi Be; huarke Bf, g; 15; huatt Na; Ta, b; huart Oa, b; 507. er æigande uil um tala segia Bb; 507; frå uil: talar um Bf; Oa. siðan. frå huatke: mgl. Bl, m, n. nu scal nef/na tælia Oa. gripi þa alla er hæímíldar taki taca Bi, k; Ta, b; 507; 15; mgl. Be. scal a at Bn; skulu Xb; mgl. Bg. fylgia. fyrir vera (hafa Ta, b) Oa, b; Ta, b. en tilf. Be. ef En Bn. [maðr kaupir menn kaupa Ta, b. huS/ at af Oa, b; Xb, c. manne frå at: mgl. Be; Ta, b. eða skip þat er haft halt Oa. er. eða mgl. Bn; Oa, b. øyxi a skapte eða mgl. Be; Oa, b; Tb. spiot eða mgl. Bb, c, d, i, n; Na; Ta; Xb, c; 507. sværð m umgiærd þat er haft halt Oa. er. frå þat: mgl. Be; Ta, b. klæðe oll skoren. borin Bg. katlar kyrtlar Be; kaðlar Ob. hafðir haffðr Na; mgl. Tb. / oc oll þau vopn er boren ero tilf. 15. hofð hanð Na. ero. mgl. Bg. ok allt þat er haft er ok tilf. Bm. hestar aller mgl. Bl, m, n. oc yxn yxnir Bm. tamðir. tamdr Bb, c, d; 507; 15. oc a her sluttar fragmenta 15. l ler þeir/ gripir er hafðir ero. frå þeir: hafðir gripir Oa, b; frå oc: mgl. Bm. En huarvetna þar sem menn skiftazt kaupast Oa. uið m Bd. skipum eða tilf. Bi, k. gri\48v\pum skipum Bh. eða husum. eða oðrum lutum tilf. Xb, c; skipum æða aðra þujlicka tilf. 507. þa scal kaupa kaupazt uið Bf; Oa, b; kaupaz Bh; kaup Na. m vattum vatta Bk; Xb, c. .ij. [eða flæirum mgl. Xb. oc mgl. Oa, b. m handzsolum frå oc: mgl. Bh; Xb. / oc eða Bk. m mgl. Bb, f, g, i; Oa, b; Xb, c; 507. hæimilldar tokum. frå En huarvetna: mgl. Be, l, m, n; Ta, b; Xa. Nu iðrazt annar þeirra huar Bb, c, d, n, f, h; Oa, b; Xa; huar þeira Be; Ta, b; frå annar: annat huert 507. kaups sins. þa scal sa sua Ob. / veria með tilf. Bk. logum oc domí er hallda uil. oc hallde hafðe Ob; frå oc: mgl. Ta, b. til logmanz orskurðaʀ/ sækr .íííj. morkum Silfrs tilf. Bb, c, d, k, n; Na; Oa, b; Xa; 507. sa mgl. Xa. er eigi hælldr vil halda Ob. logmanz orskurð. frå sækr: mgl. Be, m; Ta, b. [þui at þa Xa. han a skall Na; ma Oa; er 507. / engi enghin Ob; lakuna i Ob begynner, fylt med Ob1. maðr mgl. Bg, h, m; Oa. at mgl. Na; Oa. ríva riufa Bb, c, d, e, f, g, h, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. nema uttan Bb, c, d, f, h, i, k; Na; Oa, b1. logbock var vattar j motte æða tilf. 507. sealfum meðan Tb; mgl. Bl; Ta. konunge litizt liki Ta, b. annat sannare. þvi at mgl. Ta. hann er/ yfir skipaðr logen um Noreg Oa, b1. / um allan noreg tilf. Bf.

#7 Um hafðan grip Bb, c; Ef maðr kaupir ufrialst Be; Um grípa kaup oc um skilyrðí manna i millum Bf; Um heimildar tak Bg; Ef maðr kaupir hafðan grip at manni en annar kallar ser Bh; Huersu maðr ma grip sinn undan oðrum brigða Bi; Huersu maðr ma grip sin sekia undan oðrum manni Bk; Um heimilldar mann capitulus Bm; Um þa gripj er æigi þarf heímíldar taka Bn; Her segir um gripa kaup Oa; Um gripa kaup Ta, b; Um hafðan varneng ok hæimoldar Xa; Um þa gripi er heimildar taki skall fylghia Xc; Um hafðan grip oc strættis kóyp: 6. Cap: 507; inga kapitteloverskrift Bd, l; Ob; Xb; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na.

En Nu Bb, c, d, h; 507; mgl. Bn; Ta, b; Xb, c. ef frå En: nu Bf; Oa, b. maðr kaupir grip einhuern tilf. Be. hafðan usenann Tb; mgl. Bg; Oa, b1; Xb, c. at af Oa, b1; Ta, b; mgl. Xb. manne. þan er hæímíldar/ taki tækia Be; taka Ob1; maðr Ta, b. er til fyrir Bk. nefndr. nefnð Ob1. nu kømr maðr fram oc kallar segir Ob1. þan grip sinn tilf. 507. sto/lin vera mgl. Bb, c, d, f, g, h, i, k, m, n; Na; Oa; 507. j tilf. Xa. fra ser. en hin sa Bb, c, d, f, h; Oa; 507. er køyfti køypt hefir Bl, m; køymti Oa. nefnir nefndi Bi; nefni Bb, c, d; Oa; Ta, b; Xa. hæimilldar man sín firir sik Bg. ok/ sætr sæti Be; Ta, b; Xa; leggr Bh; mgl. Bb, c, d, f; Oa. dom fyrir [oc logmanz orskurð. til logmannz orskurðar Xa. oc ef er Be; Oa frå oc: Nu Bh. þæir þar koma oc fær hann/ hæimílldar mann fyrir ser. sik Bb, c, d, e, f, h, i, k, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa, b, c; 507; frå ok sætr: mgl. Bg. þa er hann [lauS uíð. saclauss Bi, k; skildar uiðr Ta, b. en ef hann fær eigi hæi/mílldar taka. taku Be; mann Bf, k; Xa; tak Bh; Xb, c. fyrir sik (ser Bg; Ob1) tilf. Bb, c, d, f, g, h; Oa, b1; Xb, c; 507. þa scal sakar abere læiða fram .íj. skilrikra tilf. Bb, c, d, e, f, g, h, i, k, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. manna uitni oc take taca Bi, k; Ob1; 507. / þau tilf. Bl. bok i hond ser oc skiote skiota Bi, k. þui til guðs at gripr sea frå gripr: þennan grip Bl. er þessi maðr hefir oc han tilf. Ta. kallar cennir Bi, k. ser frå þessi: þu kallaðir þer Oa. / at tilf. Bm; Xa. þenna þann Bg, h. grip frå þenna: mgl. Bb, c, d, e, f, l; Ta, b; 507; þa Oa. a han ef en Xa. han scal u rentr vera. oc mgl. Bb, c, d, h; Xb, c; 507. þenna þan Oa. grip gaf han tilf. Bh, i, k, m; Ob1; Xa. æigi [ok/ eigi ne Bb, c, d, e, f, g, l, n; Oa, b1; Ta, b; Xb, c; 507. galt han. mgl. Bb, c, d, e, f, g, l, m, n; Oa, b1; Ta, b; Xb, c; 507. [oc eigi eða Oa. solum mgl. Xa. sælldi han mgl. Bb, c, d, f, g, h, i, l, m, n; 507; Oa; frå oc eigi: mgl. Tb. oc engi æigi Be; frå oc: ne Oa, b1. sa er han bauð honum mgl. Bb, c, d, e, g, h, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507; frå oc engi: engum bauð hann Bf. / um. oc sværi suæria Xa. þar tilf. Bf, g, h, l, n. at mgl. Oa. fullan æið. siðan mgl. Ta. take sa hinn Xa; frå take: En hin take Be. grip sin er vitni bar baro Bn; Ta. til. frå bar: leet (til bera tilf. Bf; Xa) Be; f; Xa; frå vitni: vattar baro Bh; frå oc sværi: mgl. Tb. / En hín sa Tb. er køyfti oc eigi fæk hæimildar man. taka Bm. til tilf. Bf; Xa. giallde bøte Ta, b. þiof þiofs Be; Oa. sok sva/ myckla sem gripr sa tilf. Be, l, m, n; Ta. er fear mgl. Bb, n; Xa. værðr. verða 507. eða vínní sættar .vj. Bb, c, d; .vi.ar Xa. æið eiðhar Ob1. oc at Be. nefndar/ søre mgl. Xa. at hann mgl. Be. stal eigi þæim þann Ta; 507. grip oc se vere Be, h, l, m, n; Oa, b1; Ta, b; Xa. siðan lauS saklaus Bb; Na; 507. uið. i fra Be, i, k; Na; Ta, b. en ef hann hittir hæi/milldar taka mann Bl, n. sín a sinu Be. ok tilf. Bk. þo at siðar ser se Bb, c, d, e, f, g, h, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. þa tilf. 507. giallde han tilf. Ta; 507. honum hinum Be; Oa. sitt slikt Bf, m. verðt tilf. 507. oc þo a hann at svara frå þo: suare Bb, c, d; Na; Ta, b; Xa; 507; suarar Be, f, g, h, i, k, l, m, n. / logum bæðe tilf. Bl, n. konunge oc bøar monnum frå oc bøar: mgl. Bb, c, d, f; tilf. med yngre hand Bh; frå oc þo: mgl. Oa, b1. eða ok Be, l; Ta, b. fae ser mgl. Xb, c. hæímíllðar taka. mann Bm, n. /

#8 Um strætes kaup Be, i; Xa; Ef fallz finns i varníngi ok huerr fyrir a at suara Bh; Um str?tis kaup ok fals ef i finnz Bk; Um strætes kaup oll capitulus Bm; Um stretís kaup ok þa grípí er æigi þarf heímildar tak Bn; Her segir um uaru kaupp Ta; Um varu kaup Tb; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f; Oa; 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na; kapittelet mgl. Bg.

EN oll vara ny nyt Na. oc unøyt ony Bb, c, d; 507; mgl. Bf; frå oc: mgl. Oa, b1. huart sem þat mgl. Bl; Oa. er ero Na; Oa, b1. vapn/ eða klæðe. eða tilf. Ta, b. lerept eða ok Bk. onnur vara. eða mgl. Be, h, m; Ta, b; Xb, c. i huæriu oðru tilf. Bf; Oa, b1. sem þat huert Bb; 507. er þa/ scal þat mgl. Ta, b. allt mgl. Bm. at i Bi. strætiS kaupi kaupum Be, n; Oa, b1; Ta, b. hafa. at kaupa Be. bæðe mgl. Bl. mæira lut mgl. Be; Ta, b. oc frå bæðe: huart sem (þat tilf. Bf, h; Oa, b1) er meira kaup eða Bb, c, d, r, h, n; Oa, b1; 507. mínna. en/ m um 507. strætes kaupi kaupum Be; Oa, b1. oc mgl. Be, l; Na; Oa; Xb, c; 507. nyium oc unøyttum unyum Bb, c, d; Ta; 507; frå oc: mgl. Bf; Ob1. varníngi er engi maðr mgl. Bf; frå engi: eigi Ob1. skyldr skyldugar Ta. / at fa hæimildar toku. taka Bb, c, d, f, h, i, k, l, m; Na; Oa, b1; Ta, b; mann Bn; tacke 507; resten av kapittelet mgl. Xb, c. En mgl. Oa, b1; Ta; frå En oll vara: stykket står etter resten av kapittelet i 507. ef maðr kaupir klæðe. eða tilf. Bb, c, d, i, l, m; Na. lerept eða mgl. Ta, b. vaðmal vanmall Na; Oa, b1. / oc allt þat er fals fínzt i. þa tilf. 507. svare sliku fyrir sæm tilf. Oa. [sa er sem Ta. selldi mgl. Ob1. sem aðr vattaʀ/ nema þui þat Tb. at æíns at frå þui: mgl. Bl. han uissi æigi at fals var i. oc hafe fyrir ser mgl. Ob1; Ta. set/tar .vj. Bb, c, d. æið. æiðj 507. siðan hafe leiði Ta. huer frame tilf. Bb, c, d, e, n, f, m; Ob1; 507; fram tilf. Bi, k, l; Na; Ta, b. sín fyrir ser Oa. hæimilldar taka frå sín: sina hæimildar taku oc (mgl. Bi, k, m, n) Be, i, k, m, n. til þess mgl. Na; frå til: þar til Bh. er til props tiofs Ob1. kø/mr. mgl. Bi, k; frå þess: retzt profz Oa. oc en Ob1. svare sa fyrir fals ok suir tilf. Bk. er at eftir Bk. byar manna tilf. 507. logum a fyrir mgl. 507; frå at: mgl. Bb, c, d, f; Ob1. at svara. frå at: er suara á. at laghum Be. / her skyt Bb, c, d, f, h, Ob1, Na; 507 inn kapittel 17. I Bh og 507 står det som eit sjølvstendig kapittel med overskrift, men i dei andre er det ein del av kapittel 8 og har inga kapittelmarkering.

#9 Hueruitna þar sem menn kaupazt uið skal handsala Bb, c, d; Ef maðr sælr .ij. hit sama Be; Um kaup oc um skullda hæímtíngar Bf; Ef maðr sellr aðrum handsellt kaup þat sem Bh; Huer caup handsala a oc huer oðru uis eru røtt keypt Bi; Um kaup at handsala skal Bk; Ef maðr sæler .i.i. ein lut Bm; Um handsalað mal ok um brigð kæypí ok falz Bn; Ef maðr kaupir þat sem annar køypti fyr Xc; Um kaup ok skillyrði manna i millum Oa; Um handsalad kaupp Ta, b; Her sægir um kaup rof Xa; Ef maðr sellier thuo hit sama koup. 7. 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na; kapittelet mgl. Bg.

EN mgl. Bb, c, d, f, h; Ob1; 507. huarvetna þar þess Bf; mgl. Bm. sem menn/ kaupaz kaupum (sinum tilf. Bf) tilf. Bb, c, d, f; Na; 507. uið at laghum tilf. Be; Oa; Ta, b; Xa. þa scal handsala. handzsælia Xb, c. en ef maðr sælr sel Ta, b. þat tilf. Bl.rum manne siðan i brott til 507. / þa mgl. Ob1. scal han giallda bøte Oa; gialde Ob1. halfa mgl. Bi, k. mork .Silfurs. mgl. Ta, b. konunge. mgl. Bb, c, d, f; Ob1; tilf. med ei hand i margen Bh; frå scal: er han sekr halfri mork silfrs við konong Bl, m, n. en hín hafe kaup sitt sin 507. sem aðr tilf. Bi, k; eigi at siðr tilf. Ob1. er fyrri aðr Bl, n. / køyfti. En mgl. Oa, b1. ef maðr kaupír uid mgl. Bb. man. oc hæuir hann tilf. Bf, h. eigi peninga æða tilf. 507. silfr peninga Bh; Oa, b; sialfer Oa; verð Xa. a ser ok gen\49r\gr han hæim æftir værði sylfri Bh, l, m; pæningum Ta; frå æftir: mgl. Bn. oc uil at Bd. han tilf. Bf, h; Ob1. ræiða greiða Bb, c; frå oc: at greiðj 507. honum hinum Bf, l; Ob1; Tb. sitt. þa oc Bb, c, d, e, f, h, n; Oa, b1; Ta, b; 507; nu Xa. hæuír han hinn Bb, d, e, k; Na; Oa; Ta, b; Xa, b, c; 507; en Bl. sælt/ i mgl. Bb, c, d; 507. brot er hinn keypti þa tilf. Bh. er hann hin Be, k; Xb, c. [kømr aftr. køypti af Oa. til tilf. Bh þa scal sa er køyfti taka hafa Bh. .íj. mgl. Bi, k. husfasta menn m/ ser oc mgl. Oa. bæiða kræfia Be, Tb; kueðia Bn, l, m; Xa; kræfui Oa; Ta; b?iði Bi, k; Na; 507. han hin Ob1; hans 507. kaups síns mgl. Ta; frå kaups: kaupsins 507. oc læggia leggi Bi, k, m; Oa, Ta; 507. honum ran ranns Na. uið. En ef hann hin Ob1. helldr/ a. mgl. Xa. þa tilf. Bk, l; Na; er sidar koyptj: þa tilf. 507. takseti han honom 507. til stæfnu oc til mgl. Bb, c, d; Na; 507. laga logmanz Be. orskurðar. en ok Bi, k, l, n. ef mgl. Be; Oa; Ta, b; Xa. logmaðr sæger sægi Be; Oa; Ta, b; Xa. / honum kaup fe Bf; Ob1. sit. oc tilf. Be; Oa; þa tilf. Bn; 507; siðan tilf. Xa. søke sem uita fe. en hin er sælldi. mgl. Oa. er tilf. Be, f, h, i, l, m; Na; Ob1; Ta, b; 507. sækr halfre/ mork .Silfrs. konunge. við konung Be, i, k, l, n; Oa; Ta, b; Xa, b; við konongi Na; mgl. Bb, c, d, f, h; Ob1; 507. en ef mgl. Oa. hann maðr Bb; 507. fær frå en: Nu fær hann Bf; Ob1. eigi fenget honum þat hit Ta, b. sama kaup [æða/ annat iamgott. mgl. Xb. þa gialldi bøte Ob1. han honom Tb; mgl. Ob1; frå þa: bøte Bb, c, d, f, h, i, k, l; 507. honom tilf. Xa. øyri .Silfrs. vegin Bb, c, d, h, l, m, n; vegna 507; mgl. Be; Oa; Ta, b. sæckr halfre mork silfrs uið konungh (Nu skulu haldazt handsaler. Nu kaupir maðr við utlæghan tilf. Xc) tilf. Xb, c, resten av kapittelet mgl. af a Be. mækr merkr Bb, c, d, f, h, i, k, l, m, n; Na; 507. kaupi huerio huariu Ta; frå af: fyrir markr kaup huart Ob1. / þæim er køyfti frå þeim: mgl. Be, i, k, l, n; Oa; Ta, b; Xa; er their køiptu Ob1; frå af: firir huert mærkr kaup er þæir køyptu Bf. oc þo øyri .Silfrs. tilf. med same hand; mgl. Bb, c, d, e; Oa, b1; Ta; Xa; 507. at minna kaup mgl. Bk. se resten av kapittelet mgl. Bn, l. oc se ero Ta, b. þeir mgl. Bf; Ob1. þa satteʀ./ Nu er ero Be; Na; Tb. a tilf. Ta. kaup handsalat oc ero mgl. Bb, c, d, f; Ob1; 507. engi æigi Be, h, i; Na; Oa; Ta; Xa. vitni til við Be; Na. syni með tilf. Bb, c, d, h, f; Ob1; Ta; 507. æinæiði eins eiði Bb, c, d, e, h; Na; 507; eiði Bf. sa er sæll/di. eða ælligar Be; Oa; Ta, b. halltezt kaup þeirra. at ollu tilf. 507. en ef sa þæim Oa; Ta. er vitanðe er frå ef: sa er vitanðe Na. siðare tilf. Ta. kaupir. køypti Be, f, h, i, k; Oa, b1; Ta, b. [þat sem at Bb, c, d, f, h; Ob1; Ta; 507. an/nar hæuir hafðe Be, f, h, i; Ob1; Ta, b; Xa. aðr fyrr Bb, c, d, f; Na; Ob1; 507. køyft. frå hæuir: mgl. Oa. sækr øyri .Silfrs. [uið konung mgl. Be, f; Ob1. fyrir merkr kaup huært/

#10 Um vita fe Be; Huersu maðr skal søcia þat fe er ei er uiðgengit Bi, k; Ef maðr dyler skulldar capitulus Bm; Um fear soknír ef maðr gengr æigi j gegn ok um synn Bn; Um sakar giptir manna Oa; Hosso maðr skal søkia fe sit af manni Ta; At søkia fe sit af manne Tb; Ef maðr gengr i mote skuldu Xa; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f, h; Ob1; 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na; kapittelet mgl. Bg.

Sakar abere skal vera firir huærri sok (frå huærri: hueriu male Ob1) tilf. Bb, c, d, f, h; Na; Ob1; 507. Engi scal gefa/ sok a annars manz tilf. Bn. fe. mgl. Xb, c; frå Engi: mgl. Bk. en mgl. Ta. ef maðr afe at af Oa; Ta, b. manne huart sem þat mgl. Bb, e; Ta, b; 507. er mæira/ eða mínna oc gengr sa æigi mgl. Tb. i gegn er giallda luka Oa, b1; Ta, b. a. þa æsti hann þan tilf. Bl, m, n; til tilf. Bk. taks oc til Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa, b, c; 507. stef/nu oc til Ob1. laga logmanz Bb, c, d, f, h; 507. orskurðar. En oc Bb, c, d, f, i, k; Na; 507; mgl. Bm. ef hann hæuir uítní til skullðar. sinnar tilf. Bl, n; Oa; Xb. eða hin hann Bb, c, d, f, Ob1; Xa; sa 507. gen/gr uið. i gegn Bb, c, d, n, h, k, l, m; Na; Oa, b1; Ta, b; 507; i giogn er gialda a Be. eða oc 507. sægir logmaðr a hann. hænðr honom Oa. þa søke sa skulld mgl. Bb, c, d, h; Ob1; 507. er a frå sa: sem a Bf; hinn Bl; sa er skulld a at heimta Bm; þat Xa; saa er skulð aa Xb, c; mgl. Be, i, k, n; Ta, b. sem uita fe. en/ ef hann dylr skylldar oc ero eigi uítní til. við Be. [stanðe fyrir syni (fyrir tilf. Bk) Bk, l, m, n. með tilf. Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n; Na; Ta, b; Xa, b, c; 507. [logh æiðum. lagum Be, n; Oa; loggerðum Ta, b; laga domæ 507. / Oc tha skal ein øyris synia, Enn thueir thueggia. En triar triggia. Ock endtho at fe se meira, þa kemmr tho ey meira till, æn lyritar æiðj tilf. 507.

#11 Ef maðr a skulld at dauþum manni Bi, k; Um skuld af dauðum manne Bn; Capit. Xa; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f, h; 507; Na; Xb; kapittelet mgl. Be, g, l, m; Oa; Ta, b; Xb.

Nv er sa dauðr er skulld skylder á Na. atte a Bf, h; Ob1; resten af kapittelet mgl. Bn; Xc. et cetera tilf. Xa, resten av kapittelet mgl. at/ giallda. luka Bb, c, d, f; Na; Ob1; 507. en hín lifir er ok Bi. hæimpta a. etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl.; Sem fyr segir Bb (i .vi. kapitola tilf. Bc) tilf. Bb, c, resten av kapittelet mgl. þa kømzt hann eigi til etc. tilf. Bk, resten av kapittelet mgl. skul/dar frå til: at skuld Ob1; at skuldj sin 507. nema m vattom. vatta Bf. þvi at engi scal eið vínna fyrir briost annars tilf. Bf. híns dauða./ En erfingi ærfuingia 507. scal þann tilf. Bd, f, h; Na; Ob1; 507. æið vínna þa er hann er fultida æða fiarhaldz maðr loglegir tilf. 507. at eigi var su sua Na; sa 507. skuld sva at [ek uissa. hann vissi Bf, h; Ob1; 507. þa/ uinnr hann fyrir sitt briost en eigi hins dauða. Nu stendr skulld .xx. væ/tr eða 20 vetrom tilf. 507. lengr. frå eða: mgl. Bf; Ob1. þa fyrnízt su skuld fyrir vattom. en hann ma koma honun/ til æiða eiðar Bd, f; Na; Ob1; eiðs Bh. [ef hann uill. mgl. Bd; Ob1. þvi at i salte liggr sok ef enn Na. søkenðr dugha./

#12 Um uita fe oc allt þat er fest er fyrir vattum Bb, c, d; En um vita fe Be; Her sæigir um víta fe Bf; Um vita fe Bg; Her segir hvorso sækia skal vitta fe eða hvat vita Bh; Huat uitna fe er oc huersu søkia skal Bi; Um vita fe huersu s?kía skal Bk; Ef maðr gengr i fiartak firir mann Capitulus Bm; Hvat víta fe er ok huersu maðr skal ganga j skuld fyrir man Bn; Um uita fe manna Ta, b; Huerso søkia skal vita fe Xa; Huat vita fe er j logum, oc hurusu skuldar søkia skall. Capitulus: 8 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl; Na.

þAt er alt tilf. Bl, n. / vita fe er fæst er fyrir m Xa; 507. vattom. þat er oc víta fe frå þat: oc Bf, h. / er frå þat: oc Bb, c, d; Ob1; 507. menn taka takast Bg, i, l, m, n; Na. hondum saman. fyrir uattom tilf. Bb, c, e, f, h; Ob1; 507. oc se sia Ta. .vi. 3 æða vj 507. skynsamir tilf. Bl. menn af huarstvæggia huars thæira Na; huars Ta; Xa; huar Tb. hendi. halfu Be; Ta, b; hennðr Na; theira halfu Ob1; frå se: mgl. Oa. oc tilf. Be, l, n. alt/ þat er domr dømer manne. ok se .iij. menn af huars halfu tilf. Oa. þat er allt tilf. Bi; Ob1; ok tilf. Oa. uita fe. frå þat: mgl. Bl, n. oc mgl. Be, m; Oa. þat er mgl. Bn. við er mgl. Ta, b; frå þat: er þær við Be. genget firir/ vattum. frå oc: mgl. Bb, c, d, f, i, k; Na; Ob1; 507; tilf. med ei hand i margen. Bh. sva er tilf. Ta, b. oc ef manne værdr er Be, g; Ta, b. mot til mozt Bi, k. stæfnt. frå manne: maðr stefnir manni till moz Oa. oc døma mot doms Bi. menn af tilf. Oa.rum manne/ fe at giallda. luka Oa; frå at: af honum Bb, c, d, h; Na; 507; af oðrum Bf; Ob1. þat er vita fe. frå þat: mgl. Bm, n; frå ok þat er: mgl. Xb. ok tilf. Bn; Oa, b1; oc þat er uiðgengit er fyrir uattum tilf. Bi, k. [Allr laga orskurðr loglega sagðr Allir laga orskurðir loglega sagðir Bg; Oa, b1; Ta; 507. a hendr manne tilf. Bg. af [log/manz hendi. logmanne Xb. ef hann sægir fe a aff Na. hendr manne at giallda oðrum. frå at: mgl. Bg; frå ef: mgl. Bn; frå sva ok ef: ok allt þat er motmenn døma manne. ok logmaðr segir manne Bl. manne tilf. Be, i, k; Oa, b1; Ta, b. þat þetta Bl. er allt mgl. Bb, c, d, f, h; Na; Ob1; 507. / uíta fe. frå þat: mgl. Bn. [en sva scal uita fe søkia søke Be. sem (um tilf. Ob1) allar tilf. Bb, c, d, f, g, h, i, k, l; Na; Ob1; Xa; 507; loglegar tilf. Xa. aðrar skuldir. taka take Be; Oa; Tb; Xa; þacka 507. tva hus/fasta menn m ser tilf. Be; Oa; Ta, b. oc ganga gange Be, i, k; Xa. einn tilf. Bk. [m þæim mgl. Bb, c, d, e, f, i; Oa, b1; Ta, b. til þess tilf. Bb, c, d, e; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. er skuld a atte Bi, k. at giallda. luka Bg, h, n; Oa, b1; Ta, b. honum tilf. Xa. oc kræfia kræfi Be; Oa; Ta, b. han mgl. Be; Oa; Ta, b. / fear sins. oc en Bg, n; Xa; mgl. Bc, d, e; Na; Oa; Ta, b. ef han fær honum hann Bf; fe sitt Ta, b; þar Xa; mgl. Bb, c, d, e, h, i, k, m, n; Na; Oa; 507; frå fær: lykr Bg; frå ef han: fær han Ob1. þa er vel. frå ef: mgl. Bl. en mgl. Oa, b1. ef hann uil frå en: vill han Bl. eigi luka. honom fe sit tilf. Bm; þa tilf. Xa. sæti hann \49v\ i fear fiarmanna Ob1. tak at efter 507. bøar manna logum rettom mgl. Bl. oc gefe honum þat at sok søkum Bg. at/ han uil vildi Ob1. eigi giallda luka Be, k, n; Oa, b1; Ta, b. honum [fe sitt. sculdt sina Ob1. oc sægi honom tilf. Bg, i, k; Oa; Ta, b; 507. huært føra fara Bi. scal tak. taket Bf, g; Ob1; mgl. Bn. þat tilf. Bl. En ef/ hann mgl. Tb. [fører eigi. vil ey tack 507. tak tilf. Bb, f, k; Ta. sækr mork .Silfrs. konunge. við konong Bg, n; Na; Oa; Ta, b; Xa, b, c; mgl. Bb, c, d, f, h, i, k; Ob1; 507. Nu fører hann maðr Bb, c, d, h, l, n; Ob1; Ta, b, Xa; 507; maðr manne Bf. fear mgl. Bk. tak m manne tilf. Ta, b. oc gengr maðr annar Bl. i/ fear mgl. Be; Oa; Ta, b. tak fyrir han. honum Na; mann Xa; mgl. Bm; Xb, c. þa scal han tilf. Bc, d, e, f, g, h, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. sva i tak tilf. Ta, b. ganga at hann mgl. Xa. hafe skall hafa Be; Oa; Ta, b. golldet lokit Bn; Ob1; gialdet 507. honum mgl. Bb, c, d, e, f, h, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. fyrir mes/so hømesso Ta; frå fyrir: at messo malum Oa, b1. æftir tilf. Be; mal tilf. Bf. um morgonen þa tilf. med finare penn, usikkert om det er same eller yngre hand. er ringir mgl. Be; Ta, b. at hafuð kirkiu. frå þa: mgl. Oa. En ef eigi er þa mgl. 507. gol/dit. lokit Bn. þa scal hann mgl. Bb; 507. kvæðia kræfia Bb, c, d, e, f, g, h, l, m, n; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. han tilf. Bn. fear síns [æftir messo mgl. Ob1. huart sem hann er hæi/ma eða eigi. brotto Be; Oa; Ta, b. en ok Ob1. ef hann giælldr þa mgl. Bg. þegar mgl. Bk; frå þa: mgl. Bf; Ob. þa er væl. en ok Ob1. ef hann uil þa (enn tilf. Bk) tilf. Bb, c, d, h, i, k; Na. eighi/ gellda oc engi angi mgl. Bb, c, d, f, g, h, i, k; Na; Ob1; Xb; 507. annara annar Bf; Ob1. fyrir hann. þa scal hann tilf. Na; 507. lysa frå scal: lysi Bf; Ob1; Xb, c. rane a [hendr honum han Ob1. / oc æsta æste Bf, g; Na; Ob1. hann mgl. Bb, c, d, f. taks til mozt huart sem hann er hæíma eða eigi. frå en ef han: mgl. Be, l, m, n; Oa; Ta, b; Xa. en mgl. Oa. ef hann sa Bg. / uil frå en: Nu vil han Ob1. eigi til motz koma er i fear mgl. Be; Oa; Ta, b. tak gek fyrir uiðr Ta. hann. mgl. Xa þa skal lysa rane a hendr honom oc æste þæn (hann Bm; taks tilf. Oa; Ta, b; Xa) till mottz (huart sæm hann er hæima eða æigi. En ef hann vil æigi til moz tilf. Xa) er i (fiar tilf. Xa) tak gek firir han (frå firir: mgl. Ta, b; frå er: mgl. Bm) tilf. Be, m; Oa; Ta, b. þa scal søkianðe. frå þa: søkienða Oa. lyssa rane a hendar honum oc tilf. Ta, b. ní/ota niote Ta. vatta vitna Oa; Ta, b. sína mgl. Bm. at hann gek i þat tilf. Bf. fear tak fyrir hann fyrir hann finst i Bm; Xb, c; mgl. Bb, c, d, e, f, g, h, i, k, m; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. [oc þeirra siðan þæirra annarra Be; Oa; Ta, b; en þeirra Bg; ok hinna siðan Bh; ok siðan þat Bk. at er Oa; Tb. hann kvad/di han tilf. Bh, m. fearins fear Be, m; Oa; fiar sins Ta, b; Xa. oc han tilf. Xb, c. lagði honom tilf. Be, h, m; Oa; Ta, b; Xa. ran uið oc at hann tilf. Bf; Ob1. æsti han hinn Bf; honom Ob1; mgl. Xb, c. taks take Be. til motz. frå søkianðe: lysa rani a hendr honum ok æsta han taks til motz Bn, l. En ok Bf, n; Ob1. ef þætta / berst bræster Oa. honum tilf. Bk. at fullu. þa er sa han Bl, m, n; Oa. sækr er i fear tak gek mork .Silfrs. konunge við konong Bg, i, l; Xb, c; mgl. Bb, c, d, f, h; Na; Ob1; 507. oc mgl. Oa. æsti sa/kar abere ser tilf. Bl. liðs til tilf. Bi, l, m; 507. [at fara til (oc Bg; Ta, b; mgl. Bd) atfarar Bb, c, d, g; Ta, b. [at honum mgl. Bg. oc at Ta, b. taka taki Bb, c, d, f, g, h. af honum tilf. Bk; annat tilf. Ta, b. halfo mæíra enn hann atte tilf. Bg; af honum tilf. Ta, b. hafe taki Bn. sialfr tilf. Bh. sakar abere/ fe sitt oc fulrette m. mgl. Bb, c, d, e, n, f, g, i, k, m; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507; frå hafe: fe ok fullrette Bl. en [konunge oc bøar monnum konungr oc biar menn Be, f; Na; Xa; 507. þat sem auk meira Bb, c, d, f, l; Na; oc Ta; 507. er. Nu/ synía mot moz Ta, b; bear eliminert og mott skrive over linja i Be. menn honum til farar. gongu Be; Oa; Ta, b; frå til: atfarar Bg; farar Bn; Ob1. þa er husbonde sa tilf. Xa. huer sækr er a mote/ var. er Ob1; uaro Ta, b; frå er: a mote Xb, c; mgl. Bg. øyri .Silfrs. er oc Be, i, k; Oa; Ta, b; sa er Bn. eigi uildi uil Bb, c, d, g, l, m; 507. til mgl. Bg, i, k; Oa. fara. frå uildi: fær till Be, n. nu [standa menn en ef menn standa Bf; Ob1; koma men þær ok Oa. fyrir oc væria frå standa: vueria menn m Bi. með tilf. Bf, k. odde odd 507. oc eða Ob1; Xa, b, c. / æggiu. eggium Xb. þa mgl. Bb, c, d. ero þeir mgl. Bn. aller mgl. Ta, b. fridhælgir ok tilf. Oa. er til søkia [oc lagha uília gíæta mgl. Na. / [oc sar þeirra gilld oll. mgl. Bb, c, d, e, f, h, l; Oa, b1; Ta, b; resten av kapittelet mgl. Bm. en hínír aller tilf. Be, l, n; Oa, b1; Ta, b. [ubota menn utlegir Bl, n. ef þeir falla falle Xb; frå ef: mgl. Be, l; Oa; Ta, b. er fyrir standa frå er: mgl. Bb, c, d, f, h; Ob1; frå ef: huart sem þeir fa sar eða bana Bn. oc/ sar þæira oll mgl. Bb, c, d; Na; 507. ugilld. frå oc sar: huart sem þæir fa benn eða bana Be; Ta, b; Oa; frå ef: huart er þeir fa sar æða bana Bl. æf their faa saar æða banna tilf. 507 En þo at þeir falle eígi er fyrir standa ero Ob1. þa er frå en þo: ok Be; Oa; Ta, b. sa han Bn. / sækr .vííj. ertoghom oc .xííj. morkum .Silfrs. við konung tilf. Oa, b1; Ta; Xa. er skulld fe Be; Oa. atte a Bh. at giallda. luka Bf; frå er: mgl. Oa. enn/ huer annara hinna Be, l, n; Ta; Xa. .vi. aurum mørkum Ta; Xa, men retta til aurum med ei anna hand i Ta. .Silfrs. frå .vi.: mork Bn; mork sylfrs Bl. / uið konung tilf. Bb, c, d, f, h; 507.

#13 Ef maðr gengr i fear tak (fyrir mann tilf. Xa) Bb, e, k; Xa; Um þat er maðr gengr i fear tak Bc, d; Um fiartak fyrir mann Bg; Um taksetníngar hverso føra skal at logum Bh; Um fiar tak cap Bm; Huersu maðr skal ganga j feartak fyrir annan Bn; Um taksætninghar ef maðr gængr i tak fyrir man Oa; her segir huat sa maðr skal eiga er i tak gengar Ta; huat sa maðr skal æigha er i tak gengær Tb; Hurusu maðr skulu fir oðrom tackfóra. Cap: 9 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bf, i, l; Na.

Hvarvetna þar er maðr gengr i fear tak fyrir man annan Oa. sa er huS a/ i bø varom eða skip a lunní. þa gange han tilf. Bg. i sva mykit fiar tilf. Oa. tak sem husbonda tilf. Bm. hus/ eða skip er vært. mgl. Xb, c; frå er: ero værð Bm. till eða lausa fe tilf. Oa. en sa mgl. 507. a tilf. Oa. æin er Xa. i atta ertoga oc .xííj. marka tak gengr tilf. Xa. er þat sua mykit Bl, n. fe/ a i husum eða skipum. i skipi Be; Oa; skipi Bi, k, m; Na; frå er: sem hus eða skip a Ta, b. eða i tilf. Ta, b. lausa fe er ef Bc, d, h, k; at Bm. þess er frå er þess: at þers se Bl; at þat se Bn; þess er þat er 507. þat tilf. Bb. vært fyrir mgl. Ob1. þui. saa tilf. 507. at er Na. sa er i tak/ gengr firir man tilf. Ta, b. scal sliku up hallda at tilf. Ob1. ollu. frå sliku: suara allu sliku (oc uphalda tilf. Be, m; Oa) Be, l, m, n; Oa; at ollu Bf; sua allum skilum upp halda Ta, b; frå er þat fe: skal suara allu sliku ok uphalda Xa. sem veriande skilldi skulu 507. ef er Be. hann lepi løpe Be, i; Xa; lype Bb, c, d, f, g, k, m, n; Xb, c; 507; liope Bh; løypr Bl; Ta, b; løypzt Ob1; frå hann: hinn lypi Na. eigi mgl. Bl. / unðan. frå lepi: hefði æigi undan flyt Oa. En fear tak take Oa. scal huervetna huar maðr Ta, b. føra. er ef Bb, c, d, e, f, h, k; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. maðr han Be; Oa. gengr i gegn við Be. fyrir mgl. Bg; frå i gegn: við Oa; Ta, b. hus/fastum monnum oc tilf. med same hand; eða Be; Ta, b; ef Ob1. ero koma Ta, b. uitni til þessa tilf. Bb, c, d; Ob1; 507; þessu tilf. Bf; þess tilf. Bh. eða gialldi bøte Oa; Ta, b. mork .Silfrs. konunge. mgl. Bn; her begynner fragmenta 6. nema þvi at æíns einu Bg, i, k; Na. / at hann gange sealfr mgl. Bb, c, d, f; Ob1; 507; tilf. med ei anna hand i margen Bh; tilf. over linja med ei anna hand 6. after tilf. Oa. i tak m uítnum. vattum Bl, n; Oa; Ta, b. þa skal hann mgl. Bg. hæim ganga m hínum honum Bh; Oa; 507; uottom Ta, b; þeim Xa. / er ok Oa; Ta, b. taksætti tacsøttu Bi; taksættia Tb; i Be er nokre ord utraderte og taksætti skrive som palimpsest. hann. till tilf. Oa. en mgl. Oa. ef hann uil eigi. þa luka tilf. Oa. þa scal hann ganga nauðigr. oc tilf. Bl; þa tilf. 6. Han þa Bh. scal oc Bf, l; frå ganga: mgl. Oa. / i ranzsaks huS sætia frå Han: ok fara i rannsaks hus Bg; ok setia han til ranzsaks Ob1. huart sem hann uil eða eigi en ok Bl, m. um morgonenn/ æftir. þa tilf. Be, i, m, n; Oa; Xa. scal han tilf. Bf, g, i, m; Na; Xb, c; 507. læiða hann mgl. Oa. a mot stefnu Bk; frå a: mgl. Bl. fram lausan. mgl. Bg; Be har bundin utradert og lausan er skrive etter det utraderte. en ok Bb, c, d, e, f, i, m; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507; 6. ef hann a her mgl. Bb, c, d, f, h, l; Ob1; Ta, b; Xa; 507; 6. fe mgl. Oa. sva mykit mgl. Bg; frå fe: peninga sua marga Ta. i [bø/ varom bænum Bg, l. at til skulldar vínzt uinnizt Bi. oc giælldr lykr Oa; Xa. hann þa tilf. Bb, c, Ob1; þær tilf. Be; þat tilf. Ta, b. [þa er þat Oa. uel. en mgl. Oa. ef hann uil þat tilf. Bi. eigi giæl\50r\da. greiða Bl;frå uil: gældr æigi Be. þa næfni sakar abere men oc gere tilf. Bf; men at gera Ob1. at for oc søke søkia Xa; frå oc: at søkia Oa, b1; Ta, b. sem aðr er skilt. sagt Bb, c, d, f, h, m; 507; Ta; mælt Bl; Ob1; vattar Xa; slikt Xb; frå er: var sagt 6. Nu sætr/ maðr man i [fear tak fotur Be [feil for fiotur?]. fyrir mann utradert 6. oc uil engi æigi Be, m; 507. maðr tilf. Bm; Xb, c. ganga sialf tilf. men sidan eliminert Be. i fear mgl. Be, f. tak frå fear: mgl. Bb, k; 507. fyrir uið Ta. hann. frå oc uil: ganga i fyrir hann tilf. over linja med anna hand Bc; mgl. Bd. oc eigi sealfr mgl. Bi. hann/ þa læiði hann mgl. Bb, c, d, k; Oa, b1; Ta, b. þan mgl. Na. man frå þan: mgl. Bi, l. um [þrea garða .iii. garðslið Ta. m uitnum uottom Ta, b. oc bæiði biði Bi, k; bæiðiz Oa; Xa. ef nockuʀ maðr tilf. Oa. / uil uili Bl 6. ganga i fear mgl. Bf; Ob1. tak frå oc uil: mgl. Bg. fyrir hann. en mgl. Xb, c. ef engi eigi Xb. uil ganga (tha tilf. Ob1) tilf. Be; Ob1; i ganga tilf. Oa. hafe þenn mann tilf. Ta, b. hæím m ser oc seti leiði hann Bf. / i ranðzsaks huS. oc mgl. Na. søke sem aðr fyr Bb, c, d, e, f, g, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. I Be er vita utradert føre fyr. er var Bc, d, e, g, i, k, m, n; Na; Ob1; Ta, b. skilt. frå er: segir Bb; 507; resten av kapittelet mgl. Bg. nu sætr maðr þan mgl. Bb, c, d, f; Ta, b. man i fear mgl. Be; Oa, b1; Xa. / tak er or eigi er frå er or: oreiga Bb, c, d, f; frå þan: oræiga i fiartak Ob1; mann j feartack oreiga 507. oc fær hann mgl. Bk. eigi engan Bn, l. þæn tilf. Be. vorðzlu man at ganga gange Be; frå at: þann er gange Bf; Ob1. i fear tak fyriʀ/ sek. han Bb, c, d, f, k, m, n; 507; hann tha Ob1; frå þa læiði hann: mgl. Bh; 6. þa tilf. 507. læiði þa skall leiða Bh; 6. hann þan man Oa. um þrea garða oc bæiðizt bæiði Be; Oa; Ta. vordzlu manz. mgl. Xb, c. at ganga i fear tak fyrir han tilf. Bh, l; 6. en ok 6. ef engi eigi Bb, c, d, e, f; Oa, b1; Ta, b. fæðz fær Bb, c, d, e, f; Oa, b1; Ta, b; 507; vil Bh; 6. / þa tilf. 507. hafe læiði Be; Oa; Ta, b. hann mgl. Bb, c, d, e, f, h, l; Ta, b; Xb, c; 6. hæím m ser oc seti hann tilf. 507; siðan 6. i ranðzsaks huS [at usækiu ok biði þar doms um morgonin eptír (mgl. Bn) Bl, n. oc kræfi/ gialkyra horns. um morgonenn eftir tilf. 6. en rennare blase frå en: ok rennara at blasa Bb, c, d; Ob1; 507; blase þa rænnare 6; frå oc kræfi: oc late gialdkerí blasa Bl. til motz um morgonen eftir mgl. Bb, c, d, f, i, k; Na; Ob1; Ta; 507; frå um: strax efter horns Bh; mgl. Bl, n; Xa; 6. oc læi/ði hann þann (mgl. Bn; 6) siðan tilf. Bl, n; 6. lausan a mot fram. oc mgl. Bb, c, d. bioðe resten av kapittelet mgl. Bm. frendom hans tilf. Ob1. at [þeir løysi løysa Bf; Ob1. hann undan af Be; Oa; Ta, b. þeirre/ skuld eptir þui sem landzbokin sealf segir her um aðr tilf. Bl, resten av kapittelet mgl. er hann a honum hínum 6; mgl. Bb, c, d, f, i, k; Na; Ob1; Xa; 507. at giallda. luka Be, n; Oa; Ta, b; Xa; frå er: mgl. Bl. eptir þuí sem landz boken segír síolf her um aðr tilf. Bl, n, resten av kapittelet mgl. en ef þeir uilia eigi løysa hann. þa skulld Bh; 6. undan skuld theira æða settj fear tacke fir hann tilf. 507. þa skulu æigu Oa. / mot menn døma at hann uínní þa skulld tilf. Be; Oa; Ta, b. af a 6. ser þar sem hann fær ser mgl. Ta, b. uínnu. frå ser: mgl. Xa. en mgl. Bb, c, d, e, f, i, k; Oa, b1; Xa, b, c; 507. ef/ hann er frå uinnu: mgl. Na. uínnu før frå en: mgl. Bh; 6; frå ser: mgl. Oa. þæím til handa ok tilf. Bh. skulldar er a. en mgl. Oa. ef hann løypr i tilf. Ta; Xa. brott. þa/ fær er Be; fari Bi, k. hann ret lauS. nema sett til over linja med yngre hand Be; her begynner lakuna i Bk. monnum virðizt at utradert 6. þau einhuærr Bf. einhuer tilf. Bb, c, d, h; Ob1; 507; 6. at uik [a vera mgl. Bb, c, d, e, f, h, i, k; Na; Oa, b1; Ta; Xa; 507; 6. at mæiri/ miskunnar se vært. oc skipi mgl. Bk. sva mgl. Be; Oa; Ta, b; Xa; 507. sem þeir uílía svara fyrir guði. nema/ hann þeir Ta, b. hafe latet pænínga sína mgl. 507. fyrir elldi eða i tilf. Bi; Xc; 6; fir tilf. Na. skips skip Bb, c, d, e; Na; Xa; 507. brottom frå skip: skipbrote Oa; Ta, b; a skipbrotom Ob1. eða i tilf. Bf; Ob1. oðrum/ misfællum. sværi þæss tilf. Xa. æin eins Bb, c, d; Na; 507. æiði ef er Bb, c, d; Ob1; 507; þegar Xa. eigande hæímtir heimtar Tb. at hann scal luka þa mgl. Bi; Tb. / skuld þæím thæiræ Na; þann 6. er frå þæim: er hann Bk. a þegar guð ler gefr Xa; lætr 507. honum efní til a Xa; frå efni: fong a Be; a Bf; frå þegar: mgl. Oa; Ta, b. ef hann hæuír eigi aðr/ uið með 6. uskill kenðr veret./

#14 Um þat mal er uitnað uerðr undir mann oc sua þo at eigi se vitnað Bb, c, d; Um oll þau (resten utradert) Bf; Um vittni þau er maðr er skylldr Bh; Huer skyllda er uitni at bera Bi; Huerer vitni skulu bera ok huersu s?kia skal b?iar manna mal Bk; Um oll þau mal er menn eiga sam at kæra Bm; Ef maðr vil æigi vítní bera Bn; Capitulus Xa; Um þau vitnj er maðr ero skuldugr at væra. Capitulus: 10 507; Huessu vitni þat skal bæra er han er æigi næmfndr til 6; inga kapitteloverskrift Na; kapittelet mgl. Be, g, l; Oa; Xb, c; Ta, b.

Hvert mal er vitnat er uerðr Bb, c, d, f; Na; Xa; 507; 6; resten av kapittelet mgl. Xa. undir resten av kapittelet mgl. Bn. man resten av kapittelet mgl. Bm. oc mgl. Bf. sva þo/ at eigi se uitnat. etc. tilf. Bi, k, resten av kapittelet mgl. huart huar Na. sem hællðr mgl. 507. hæuir hann høyrt eða set a oc 507. / þa scal hann vera til uera Bb, c, d; 507; thill Na; mgl. Bf. skylldr at bera þat vítní loglega til krafðr kallaðr Bb, c, d, f; 507; kuaddr Bh; Na; Ob1; 6. af rettaranom./ en ok 6. ef hann uil eigi bera. þa scal sakar abere kræfia hann þess uítníS burðaʀ./ en ok Bf; Ob1. ef hann uil eigi en þa Bb, c, d, f; Ob1; en tilf. over linja med ei anna hand i margen Bh. bera hælldr en aðr. þa er hann frå þa er: vere Bb, c, d, f; var Ob1; frå þa scal: heldir æn aðr, vere 507. sækr mork .Silfrs. uið konung./ En mgl. Bb, c, d; Ob1; 507. sva scal hann mgl. 507. bera þat mgl. Bb, c, d; 507. vítní er var Bf; at 507. hann er uar Bb, c, d; Na; Ob1; 507. eigi mgl. Oa; utradert 6. nefnðr til at hann scal bera/ uiðr uist sína sinar 507. [æftir þui mgl. Bf, h; Ob1. sem mgl. Na; frå æftir: ok huat hann 6. frammazt sa hann eða høyrði siðan døme meti Bb, c, d, f; Na; Ob1; 507. / logmaðr oc eða Bb, c, d, f, h; Ob1; 507; tilf. over linja med ei anna hand i margen Bh; frå logmaðr: mgl. 6. doms menn hue huersu Bb, h; Ob1; 507; 6. fulkomet þæím þickir þat vítní vera. mgl. Bb, f; Na; Ob1; 507. /

#15 Huersu søkia skal bøar manna mal Bi; Um þa menn er æigi vilía líta konungs orskurðj Bn; Um utlæghðar moll Oa; Her segir (mgl. Tb) um oll ubota mal Ta, b; Ef maðr vil æigi hafa logmanz orskurð Xa; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f, h, k; 6; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bl, o; Na; kapittelet mgl. Bg. I Be står kapittelet etter kapittel 13 med overskrift Um utlægðar. Her begynner fragmenta Bo.

EN um mgl. Bf; Ob1. oll onnur tilf. Bo; 507. Her ender fragmenta 6. / utlægðar mal oc um mgl. Bb, c, d, f, h; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. oll mgl. Xb; frå um: mgl. Be. onnur mal mgl. Xa; frå oc: mgl. Bl, o. huart sem þau tilf. Bn; Ob1; Xa. ero [stor eða/ sma større eða smærre Be; Oa; Ta, b. er en Xa. konungr oc eða Xa. bøar menn eiga frå oc: a Bb, c, d, f, h; Ob1; 507; lytr Xa; Ta, b. rett a. þa skulu þau mgl. Xb, c. oll fara [til motz a mott Ta, b. / ef er Be, k; Xa. æigi værða verðr Bn, l; Xa. nídr sæt m laga orskurði orskurð Bb, c, d; Ob1. fyrir logmanne. En ok Be. sa er ei/gi uil líta logmanz laga Bf; Oa, b1. orskurði. orskurð Bo; Ta; 507; frå uil: uilldi halda logmannz orskurð. þa Bl; orskurði. kræfi [gialkyra horns gialldkyri, horn tilf. over linja med ei anna hand i margen Bh. oc late til moz/ blasa oc yrði proue Bb, c, d, f, h; Ob1; 507; tini Be; Oa; Ta, b; ryði Bk, m, n, o; Na; Xa, b, c; heyri Bi; røyn Bl. þar huartvæggi huar Bl; Oa; huaratueggia Bo. theirra ther sin j millum tilf. Ob1. sín mgl. Be; Ta, b. mal mala Bc, d. efní oc en Ob1. at ruddum prouaðum Bb, c, d, f, h; Ob1; 507; hugðum Xb; ræindom Oa. malum mala efnum Bn; mall æfnum Tb; frå oc: mgl. Bl. / oc at mgl. Bb, c, d, e, f, h, i, k, n, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507. bornum vítnum. þa scal bæiða læiða Oa. mot men laga doms a mgl. Bb, c, d; 507. eftir þvi frå a: mgl. Bf; Ob1. sem \50v\ logbok logmaðr Bl; logbod Oa. skyrir skyria Be, a retta til r med yngre hand. [oc logmaðr segir mgl. Bl. bæðe (ok tilf. Be) tilf. Bb, c, d, e, k, e, i, l, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa; 507. m tilf. over linja Be. samþykt syslu manz oc gial/kyra oc allra annara Xa. mot manna. oc þat sem þæir værða asatter. þat mgl. Bb, c, d, e, f, i, k, o; Oa; Ta, b; Xa; 507. scal/ þa tilf. Bl, n. hallðazt. hallda Bl. en mgl. Oa. ef þeir værða eigi asatter. þa scal i logrettu skiota setiazt Bm. / sættazt þeir þar mgl. Be, m; Xa, b. þa er vel. en ef þat er eigi. frå þat: þeir settast (þa tilf. Xa) æi Bl, m, n; Xa. þa frå en: elligar Bo. scal til konungs skiota/ oc þat hafa [at sætt fyrir sat Tb. sem hann gerer oc reka eigi lengra. lengr Bb, c, d; Ta, b; 507. þvi at þar ko/ma flestir vittrir menn mgl. Bi, m, n; Xb, c; frå vittrir: rettir (fram tilf. Be) Be; Oa; Ta, b; Xa; þeir sem uittrir ero Bo. saman./

#16 Ner til motz skall blasa (Cap: 11 tilf. 507) Bb, c, d, e; 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bf; Um mot gaungu ok hvorso sið taksetia skal ok husfasta Bh; Huerir skylldir eru til mozt at coma Bi, k; Huerssu lenge skal taksetia cap. Bm; Hverír men ganga skolu til motz Bn; Um moz gangu ok taksætning Oa; her segir um mott Ta, b; Um þat ner til motz ma blasa Xa; inga kapitteloverskrift men stor initial Bl, o; Na; kapittelet mgl. Bg. ENgi maðr mgl. Be, f, h, k, l; Na; Oa, b1; Ta, b; frå ENgi: eigi Bb, c, d, m, n; Xa; 507. scal til motz blasa um vætr netr Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b, c; 507; uleseleg Bo. / nema elldr se uerði Bb, c, d, e, f, h, l; Ob1; verj 507. lauS. eða her fare kome Be; fer Bh, n; Na; Xb, c. til bøar en tilf. Bl, n. um daga skal til moz/ blasa þegar er huer tilf. 507. uil. En Oc Bb, c, d, f, i, k; 507. ef mgl. Bb; Oa; 507. elldr værðr lauS eða hær fær. till bear tilf. Be, h, i, k, m, o; Oa; Ta, b; Xa; af bæ þa tilf. Bn; i bø tilf. Bl; þa tilf. Ob1; at bø varum þa tilf. 507. laupi/ huer sem horn høyrir eða klocko. eða giallde bøte Oa; Ta, b. mork .Silfrs. konunge. En til engara tilf. Bb, c, d, f; 507; allra tilf. Bn. an/nara engara Bh. mota ero engir menn Bb, c, d; 507; æi aðrir Bo. menn tilf. Bf, h; aðrir tilf. Bi, l, m. skylldir skyldugir Bb, c, d, f, o; Na; 507; frå ero: er ænghi skyldr Be; Oa, Tb; er engi skyldugar Ta. at fara koma Bi, k; frå at: till at koma Oa; til at ganga Ta, b; mgl. Bo; frå annara: engra mota ero men skyldugir at fara annara Ob1. nema aðrer en Bh; en Bl. husfaster menn oc sva til/ [husfastra manna stæfnu. sækr øyri .Silfrs. viðr konung tilf. Ob1. sa huer Bb, c, d, e, f, h, l; Oa, b1; 507; mgl. Ta, b. er eigi fær kemr (till tilf. Oa) Bn; Oa; gengr Bf; Ob1; Ta, b. þegar horn/ høyrir. frå þegar: er heyrir hann horn Bh. en þeir ero bufastir æða tilf. 507; menn tilf. Bm; Ob1; Ta, b. husfastir er æiga garða. eða mgl. Bk, l. læiga garða mgl. Bb, c, d, f, h, o; Ob1; 507. misseriS/ læigum. leigu Bb, c, d, h, k; Xb, c; 507. eða eiga eða leiga tilf. Bl. .xíj. manaða frå .xii.: um xíí manaðe Bo. leigu tilf. Bk, l. allan garð tilf. Bb, c, d, f; Ob1; 507. eða halfan frå allan: alla eða halfa Bh; Xa. eða fiorðung frå æigha: læigha garða eða æigha sialfer (frå æigha: frialslegga eigu Ta). oc þo (mgl. Ta) at halfan æigi (læigi Tb) eða fiorðong (eða leigi tilf. Ta) Be; Oa; Ta, b. af garðe tilf. Bo. oc mgl. Na. byg/gia byggir Bb, c, d, e, f, h, n; Oa, b1; Ta, b; 507. oðrum m ser. eigí engi Be, o; Oa; Tb; Xa. scal taksætia siðan er mgl. Bb, c, d, e, f, g, k, n, o; 507. rinkt er frå rinkt: ringir Bl, m, n; Xa. til aftanS aptan Bg; Xa. / songs. frå aftans: aptan song Bl; frå rinkt: ringdr er æftan songr Be; Oa, b1; Ta, b. nema maðr aðr Xb, c. se brot buín. bunr Ob1. oc en Oa; Ta, b; 507. þo mgl. Xa. æigi siðar en at Oa. han maðr Ob1. hafe nogha tilf. Bo; Xb. stund til mgl. Bo. / at føra þat tilf. Bh. tak. uítní scal hann mgl. Oa; Ta, b. til við Oa; Ta, b. hafa frå hann: maðr hauí uítní tíl at færa tak ok stunð. þau sem þat berí Bn; en maðr hafe uitni till. at føra megi tak fyrir stundar saker Bl. at ef Bl. hann for førde Oa. sem skiotazt tilf. Bi, k, o; 507; 15; mest tilf. Be; Oa; Ta, b. hann matte ef en Xa. gial/kyri gialkyra Xb, c. tortryggir. mistryggir Bf; mistruir Oa, b1; Ta, b. hann tilf. Be, f, l, n, o; Ob1; Xa. Sol mgl. Na. scal um sumars sumar Be; Oa; Ta, b. dagh frå sumars: sumar Bb, c, d, l, m, n, o; Ob1; Xb, c; 507; frå um: a sumardeigi Bf. raða takførslum. take Be; Oa; Ta, b; takf?llum Bk; takforzllo Bm; takforlom Ob1. en mgl. Na. da/gr um vætr. uetri Bg; vetrum Bn. Frå eigi scal taksætia: i Bg står stykket i slutten av kapittel 25, se nedanfor. / I 15 står kapittel 18 her. Bb, c, d, f, h; Na; 507 har følgjande kapittel. Andre har berre overskrifta. I Be, n; Ta, b; Xa finst kapittelet i ei liste av kapitteloverskrifter som står etter kapittel 16, og overskrifta finst i kapittel 23 i Farmannslova, i Oa er ho i slutten av kapittel 20, og i Bi i slutten av bolken.
Kapitteloverskrifter: Ef .ij. menn eigu einn grip saman (xi. tilf. Bc) Bb, c, d; Alla þa gripu er menn æigu saman Be; Um grípu ef menn eíga Bf; Um gripi þa er menn eigu saman ok eigi fer skipti Bh; Huersu skípta skal grípum er menn eígu saman Bn; Ef tho menð eigu grip samann: Cap. 12. 507.
Alla þa gripi (garði Na) er menn eiga (resten av kapittelet mgl. Oa) saman. (Sem fyr segír tilf. Bb, resten av kapittelet mgl.; etc. tilf. Be, resten av kapittelet mgl.; resten av kapittelet mgl. Bn) huart sem þat er akr eða engiar (eng Bh; engi 507). hus eða aðrir lutir (frå aðrir: aðra luti Bc, d; gripi Be; garð æða aðra luthæ 507) þa (þeir Bh) er skipti þær a komit (frå þær: ma a koma, og sua sem fyr segir i kaupabolkinum i lanðzbokinni i .xvííj. kapitula tilf. Bc, d, resten av kapittelet mgl.). þa scal sa skipti raða er skifta uill eptir þui sem skil (sægir Be, h; 507) i oðals skiptum (skipti Bh; frå skil: almenn laug skirir 507). en þar sem íí (menn tilf. Be, h; 507) eða flæiri (frå eða: mgl. 507) eigu eín (aðra 507) grip (saman tilf. Be, h, 507). þænn er eigi fær skiptí a komet sva (frå þan: þa er ey ma skifta á komma oc 507) at eigi værði skaðe at (af Be). eða þæn er annar uill gagn af hafa (frå uil: hafuei gagn af 507) en annar urøkir (af røkir Be, h; 507) eða ma eigi eiga. bioðe þæim fyrst er til i (mgl. Be, h; 507) motz eigu uið han. Nu uilia þeir eigi kaupa. þa frå eigi: mgl. 507) luti (skullu þeir lutta Bh) huer løysa (kaupa Be, h; som køypu 507) skal. oc løysi (løysir Be) sa sem lytr eptir þui sem skynsamer menn meta eða seli huerium er hann (mgl. Be, h) vill. oc luki þæim (hinnom 507) sin luta værðz. (Nu tilf. 507) uilia þeir (hinir 507) eigi uið taka hafe (þa hafue hann at lani oc tilf. 507) at usækio. þar til er hinir hæimta oc abyrgizt (met handuonum sinom tilf. 507) sem sitt fe. (en tilf. Be, 507) engi scal annars selia frammar en i lagum er mælt. Nu (En æf 507) eigu menn skip saman þat er huargi eigu (hæuir Be, h, 507) kost (til tilf. Be, h, 507) at kaupa. oc eigi uilia aðrer (menn tilf. Be, h, 507) kaupa hallde sa til gangs (gagns Bh) er uill. oc græiði (luki Bh, 507) þæim sem til motz eigu uið hann sin luta skiplæigu (er till motz eigu tilf. 507) oc take (fyrst tilf. 507) af þat til sin (frå til: mgl. Be, 507; fyrst Bh) sem han þurfti (þarf Bh, 507) til kostnaðar (at hafa tilf. Be, 507) af (a Be, 507) hans luta.

#17 Um huers .x. marka kaup skal gera bref fyrir Bh; Um skilorð oc um brøfa (brefs Bk; 15) gierðir Bi, k; 15 (der kapittelet står etter kapittel 18); Um skílorð j kuenna gíptíngum Bn; Capitulus Xa; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xb. I Bb, c, d, f, h; Ob1; Na; 507 står kapittelet etter kapittel 8, se ovanfor. I Bh og 507 står det som sjølvstendig kapittel; i Bh finst overskrifta Um huers .x. marka kaup skal gera bref fyrir, og i 507 Um skilorð fir kaupum. Capitulus: 6. I Bb, c, d, f; Ob1; Na er stykket ein del av kapittel 8 og har inga kapittelmarkering. I Be, n; Oa; Xa står kapittelet etter kapittel 18.

Oll En Ta, b; Xa. þau skilorð skilyrði Ob1. er menn gera resten av kapittelet mgl. Oa; Ta, b. i kvænna giftíngum resten av kapittelet mgl. Xc. etc. tilf. Be, f; Xa, resten av kapittelet mgl. oc sva ef menn kau/pa æignir jarðar 507. eða garða Sem fyr segír tilf. Bb, resten av kapittelet mgl. oc fyrir sua um Bh. huert .x. her sluttar spalte a av fragmenta 15. marka kaup mal Bk. oc eða Bf, i, k; Ob1; 507. mæira etc. tilf. Bi, k, resten av kapittelet mgl. þa/ scal huartvæggi huartueggia Bd; Na; Ob1; 507. þeirra tilf. Bh; theira lata tilf. 507. gera bref eftir skilorðe skildaga Bd; Na; Ob1; 507. sínu mgl. Bf. oc kaupi. oc nefna [i brefe/no mgl. 507. vatta þa vittni þau Bh. er uið i hia Na. varo stund oc stað oc hafa hafe Bd, f, h; Na; 507. fyrir log manz mannzins 507. ínzsigli/ eða gialkyra eða mgl. Bd. syslu manz eða nokora frå eða gialkyra: gialkyrj æða nockora aðra 507. skilrikra manna [þeirra er uí/ssu þeim er hia varo, oc vissj 507. kaup þeirra. bøar manna Bf; skilrikra manna Bh; frå nokora: eða bøar manna Bd; Ob1. en mgl. Na. ef ekki fær fæst Bd, h; 507. ínzsigli gere þa cyrographum oc ber bere Bh; 507. þat þa tilf. Bd, f. / vítní kaupi um kaup 507. þeirra ef eigi þæir Bf; frå ef ekki: mgl. Na. ero vattar vitni 507. til huart sem þat mal mgl. Bf. dømizt kømir Na. / fyrir logmanne eða syslu manne tilf. Ob1. eða oðrum rettom domara domarum Bf. þess mals. R.B.H.K. Saman leðe er oc samtóckta, æf tueggia hion, kemmer saman at Guðs logum, frenðor theira oc arfuingiar hina nanasta theira raða oc samtócka: oc æf their gefnir oðrom jmissum giofum huat theirj ber, þa skal saa stanða er their gera ser j mellom efter som bref theira vattar tilf. 507. /

#18 Um lan er manni er let Bb, c, d; Um lans abyrgíng Bf; Um þat huerso maðr skal lan abyrgiast ok koma Bh; Huersu fara skal um lan Bi, k; 15; Um abyrgð lans Bn; Huorsu laan skal abyrgiast. Cap: 13 507; capitulus Xa; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xb. I Bk; 15 står dette kapittelet etter kapittel 16.

SA scal lan han Oa. abyrgiazt resten av kapittelet mgl. Oa. etc. tilf. Be; Ta, b; Xa, c, resten av kapittelet mgl. (i Xa står overskriften før kapittel 17). er þiggr hefir Bb, c, d, h, i; let uar Bf; tækr 15; resten av kapittelet mgl. Bn. oc koma komi Na. / hæilu hæím eða gialldi verð æiganda. frå eða: mgl. 507. etc. tilf. Bi, k, resten av kapittelet mgl.; som .vj. skynsamir menð meta tilf. over linja med ei anna hand i margen Bh. en ef hann uil eigi etc. tilf. 15, resten av kapittelet mgl. þatt mgl. Bc, d, f, h; Na. / þa [søke hann skal (hann tilf. Na; 507) søkia (þat tilf. 507) Bb, c, d, f, h; Na; 507. sem uíta fe. nema hín tynizt [er let æn lænt Na. var m lane þuí/ at eigi matte ma Bh. hann þar mgl. Bf. lan abyrgiazt er hann matte eigi lif sealfs síns frå lif: sialfan sik Bb, c, d; frå nema: mgl. 507. / En þat er allt uita fe er vattar Sem fyr segir tilf. Bb, resten av kapittelet mgl. uita. Oc sua alt þat er dom dømr manne. Sua oc æf logmaðr seigir manne fe á hender manne meth loglegom laga orðskurðt at gialda oðrom manne, þat er vita fæ tilf. 507. nu ler maðr eða sælr þat sem/ honum er uar Bf. aðr tilf. 507. let oc misfær misfers Na. þat siðan. mgl. 507. þa scal hín sa 507. er atte a 507. hæimta af hua/rom sem hann uil þæim er selldi. eða hínum er køyfti. oc sva scal huarvetna \51r\ þar mgl. Na. sem maðr ler eða sælr annars manz tilf. Bc, d, f, h; 507. æigu./

#19 Ef maðr leggr manni eit huert ueð fyrir einn huern grip Bc, d; Ef maðr læggr uæð Bf; Ef maðr legr auðrum veð hverso m skal fara Bh; Her segir um ueð huersu fara skal capitulus Bi; Um veð ok ner ut skal læysa ok eindaga Bn; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bi, k; inga kapittelmarkering Bb; Na; capitulus Xa; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xb; 507.

Nv leggr maðrrum mgl. Be, h, i, k, n. manne tilf. Bc, d, f; Xc væð resten av kapittelet mgl. Oa. etc. tilf. Be; Ta, b; Xa, resten av kapittelet mgl. fyrir resten av kapittelet mgl. Bn. æin huern lut. grip Bc, d, f. Sua (tilf. Bc, d) sem fyr segir (i kaupabolkinum i landz bokinni i .xx. kapitola tilf. Bc, d) tilf. Bb, c, d, resten av kapittelet mgl. þa scal sa abyrgiazt etc. tilf. Bi, k, resten av kapittelet mgl. væð/ er tækr. en ef þeir hafa gort mgl. Na. til mgl. Bf, h. æíndaga ner ut scal løysa. løyst Bf. þa skal/ hann bioða honum veð tilf. Bh. eða hans umboðs manne i æíndaga oc hafa vatta uið./ En ef þa løysir engi eigi Bf; Na. ut. þa gere huart sem hann mgl. Bf. uil at skynsamra manna/ raðe ok tilf. Bh. virðingu at tilf. Bf. hafe sealfr eða sæli oðrum oc mgl. Bf; Na. hafe sa sua Na. skulld sína er væð uiðr Bf; Na. tok/ en æigande þat sem auk er. Nu er eigi æíndægi einolage Bf. a sættr. frå æindægi: eindagat ner ut skal leysa. þa Bh. løysi aptr tilf. Bf; utt tilf. Bh. innan/ .xíj. manaða. eða fare sem fyr er sagt. skilit Bf, h; skyllt Na. nu En Bf, h. ef maðr afe at manne att/ hæímta oc tækr hann mgl. Na. væð fear síns i æínum huæríum grip. huart sem/ þat er i iorðu eða i tilf. Bf; Na. [eínu hueríu mgl. Bf, h. oðru fe. þa scal væð virða. Nu sælr hann maðr Bf. / i tilf. Na. brot mgl. Bh. veð oðrum manne þa scal sa hafa vatta til væðs mals Na. síns er væð mgl. Bf. atte. oc/ hafe løyst a ut at Na. fyrstum .xíj. manaðom. nema nauðsyníar banne þær/ sem i logum ero meltar. talldar Bh; Na; frå i: aðr ero talldar i logum Bf. vitní scal hann maðr Bh. til hafa at þær se sannar. el/lar eða Bf; ælligr Na. se er Na. þat væð mgl. Bf, h. forvæðia. Nu leggr sellr Bh, retta til leggr med yngre hand. maðr tvæim monnnum æit væð. þa a/ sa væð er fyrri tok. en hínnum er mgl. Bh. væðfox er siðar tok veð tilf. Bh. [oc vitu þat vattar. mgl. Bh. /

#20 Um laan oll Bf; Hvat fullretis skaði er ok ef maðr tekr aptr lan Bh; Um lan oc skaða bøtr Bi; Um lan grípí ok afang eíganda Bn; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bk; Na; inga kapitteloverskrift Bd, c; inga kapittelmarkering Bb; heile kapittelet mgl. i Ta, b men i staden står: Nu ler maðrrum grip sin etc. Ef maðr tekar grip mannz etc.; heile kapittelet mgl. i Xa men i staden står: Capitulus. Ef maðr tækr grip mannz uleðan. etc. Capitulus. Alla þa gripi er menn æiga. etc. Xa; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xb.

NU ler maðr manne roS resten av kapittelet mgl. Xc; frå manne: adrum grip sin Oa, resten av kapittelet mgl. sitt/ eða skip Sua sem fyr segir i .vij. kapitola ok .xx. tilf. Bc, d, resten av kapittelet mgl.; frå roS: skipp sitt etc. (frå sitt mgl. Bn), resten av kapittelet mgl. Be, n. oc uil sa hafa etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl. at þorf sínní etc. tilf. Bk, resten av kapittelet mgl. er lett var. en hín tilf. over linja med finare penn, usikkert om det er med same hand. fær til er/ leði oc tækr af honum lanet. þa gialldi hann .íj. aura aurum Bf. .Silfrs. at a fange er/ atte skip eða roS. nu En Bf, h; Na. ef han hæuír lengr en let var. þa gialldi han a/ fang frå han: mgl. Bh. .íj. aura .Silfrs. þæim er skip eða ross atte. frå þæim: mgl. Bh; frå .ij.: mgl. Bf; Na. En tilf. Na. huarvetna þar þa Na. sem maðr/ gerer manne fear skaða m hæift eða oc Na. ofund. bøte sa mgl. Bh. fulrette [er gerir. mgl. Bh. / oc fear skaða þæim er atte tilf. Bh. eftir þui sem .vi. mgl. Bf; Na. skynsamer menn meta. meti Na. fiarskaða tilf. Bf; oc ofundar bot ofan a tilf. med ei anna hand i margen Bh. ef efní uattar Bf; vitni Bh; Na. eru til þat/ er allt fullrettiS skaðe er menn meta til [halfrar merkr. silffrs tilf. Na. en ef mínní er/ þa er tilf. Bf, h; er tho tilf. Na. ofundar bot eftir laga tilf. Bf, h; Na. dome. þæim er skaði er uar Bf. gort. gor Na. Nu dylr hann oc ero er Na. / eigi vitní til. syní m tilf. Bh. lyrittar æiði. en sættar æiði fyrir fulrettiS skaða. en ef eiðar fallazt giallde sligt sem aðr er tals (frå er: var thallt Na; var mællt tilf. Bh) tilf. Bf, h; Na. /

#21 Um aroðr oc hafrøk Bi; Um vagrek Bk; Um þa menn er roa a menn nauðsynía laust Bn; Capitulus Xa; inga kapittelmarkering Bb, c, d, f, h; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xa, b; 507.

Nv roa men [a menn mgl. Na. a aðra etc. tilf. Xa, resten av kapittelet mgl. eða oc Be. sigla resten av kapittelet mgl. Bn; Oa. Sem fyr segir (i .vij. kapitula ok. xx. tilf. Bc, d) tilf. Bb, c, d, resten av kapittelet mgl.; etc. tilf. Be; Ta, b; Xc, resten av kapittelet mgl. giallde/ skaða þan allan etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl. sem þeir gera. etc. tilf. Bk, resten av kapittelet mgl. nema menn roe fyrir bard þæim. rek þau/ oll er reka rekr Bf. i almenninga þau þa Bf; frå almenninga: almenninge þa Na. a konungr. Nu sigla frå giallde: mgl. Bh. menn fyrir land fram eða mgl. Bf. af/ hafe oc briota skip sín. sítt fe a huær at hafa tilf. Bf. er m vattom kennír huer sem/ iorð a er a rekr. acker Na. en tilf. Bf. hafrek oll onnur þa tilf. Bf; Na. a konungr einsaman tilf. Bf. /

#22 Um uinnu menn i heraðe Bb, c, d; Um vinnu menn Be; Huat þeir skulu æiga er menn sigla Bf; Hvorso mikit fe maðr skal eiga i kaupferð aðr en hann fare Bh; Huersu micit þeir skulu eiga er røtt er at i caupferðir fari Bi; Huersu mikit þeir skulu eiga er i kaupferðum eru Bk; Hvar m mínstu fe er lofat at sígla Bn; Um vinu menn j heraðe. oc huat á bryggium æða á batum er laufuat at køpa. Capitulus: 14 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na; kapittelet mgl. Bg, l, m, o; Xb.

NU En Bi. af þuí at vínnu orko Ob1. menn resten av kapittelet mgl. Oa; Xc. etc. tilf. Ta, resten av kapittelet mgl.; kan æigi at fa etc. tilf. Tb, resten av kapittelet mgl. [fær torfenglega miok ero miok (mgl. Bf; Ob1) torfengner Bb, c, d, e, f, h, i, k, n; Na; Ob1; 507; resten av kapittelet mgl. Bn. etc. tilf. Bk, resten av kapittelet mgl. / iheraðom i heraðe Bb, c, d, e; 507; Sem fyr segir (i i ..iij. kapitola ok .xx. tilf. Bc, d) tilf. Bb, c, d, resten av kapittelet mgl. oc oc nu etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl. aller uilia nu i kaup færðir fara. þa uilium ver/ þat vanlegha mgl. Ob1. af taka. at [nokor maðr nokorir menn Bf; Ob1. fare sa tilf. Bh. i kaup færðir frå kaup: kaufferð Na. [er mínna fe/ eigi. með minna fe Bf; Ob1. en til þriggia marka vegínna. silffrs Na; mgl. Bf, h; Ob1. scal þetta þat Bf. forboð fe boð Na. standa fra pas\51v\kom oc til michials messo [huert ar. En fra michials messo mgl. Na. oc al/lan vætren siðan. fare huer huart sem han vill Na; same avsnitt er tilf. i Bh. i friði m sliku goðo mgl. Na; frå fare: hafe þat huærr Bf; Ob1. sem guð [hæuír/ let ler Bh; Ob1. honum huart sem [þat er mínna eða mæira. hann uill Bf; Ob1. en þeir styri men er/ taka menn a skip sín mnna fe en nu er skilt. þa sæckiazt þeir .íj./ aurum .Silfrs. konunge mgl. Bf, h; Na; Ob1. fyrir huern þeirra frå fær torfenglega: etc. Xa; i tillegg tilf. Xa kapittelmarkering her med overskrifta Capitulus. oc sva mgl. Ob1. huer sa er felagh leggr sagðe Bf; lagdi Ob1. uið þa. frå oc aller uilia: etc. Be; 507. / en tilf. Ob1; etc. tilf. Xa; her begynner nytt kapittel med overskrifta Um uerk menn Ta, b. Gialkyri uilium ver at ranzsake þetta mgl. Oa; Ta, b. huert sumar. ar Bb, c, d, f, h; Ob1; 507. þui at oss [er/ grunr grun Be; Na; grunat 507. a frå er: grunar Oa; Ta, b. at syslu menn maðr Bb, c, d; 507. oc eða Xa. umboðs menn maðr Bb, c, d; 507; frå oc: mgl. Be; Oa; Ta, b. theirj tilf. 507. take mutur a mgl. Be; Oa; Ta, b; til Bf; her tilf. Xa. oc miss{a} missi Bb, c, d, f; Na; missir 507. firir tilf. Bf; Ob1. þvi bøndr/ verkmanna. en oc Bb, c, d, e, h; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. ef þeir sættazt uið gialkyra. þa ero skolu Bb, c, d, f, h; 507; skulu vera Ob1. þeir saka sak Be; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. lausir/ fyrir syslu monnum manne Be; frå syslu: konungs syslu manne Na; Xa; frå fyrir: uið konongs umboðs menn Bb, c, d, f, h; Ob1; uiðr syslu man Ta, b; viðt konongs umboðis maðr 507. er ef Bb, c, d. þeir koma hæim at þvi sínní. þvi at eigi ber byriar Be; Oa; Ta, b. att/ hín mgl. Bf, Ob1. same frå hin: mgl. Be; Oa; Ta, b. maðr giallde tysuar tuæim sinnum Bb, c, d, f, h; 507; .ii. monnum; tueim Ta, b. fyrir æina samu Be, Oa; hina samu Xa. sok. frå æina: eitt mal Ob1. /

#23 Huar sælia skal laxsa oc aðra fiska Be; Um fiska solu i kaupstoðum Bf; Hvat fiskum eigi skal i hussum kaupa Bh; Huat (þat Bm) a bryggíum eða batum ma (skal Bm) caupa. oc huat eigi ma caupa (frå oc: mgl. Bm) Bi, m; Um físka kaup ok mangara Bn; Um konungs kaup Oa; um fiska kaup Ta, b; Huer sælia skal gn{a} fisk{a} Xa; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bk, l, o; Na; inga kapittelmarkering Bb, c, d; kapittelet mgl. Bg.

LAxa nya alla Bl; tilf. Bf. oc sva alla Ob1; mgl. Bb, c, d; 507. aðra nya grøna Be; Oa; mgl. Bo. fiska oc suo tilf. Bi; Oa; Ta. ostrur./ þat scal allt tilf. Bb, c, d, f, h; Ob1; 507. kaupa a af Bb, c, d, f; 507. batom eða a af Bb, c, d, f; 507; mgl. Bi, l, o; Xa. bryggium [ef uil. mgl. Bl, n. en ok Bk, o. eigi flytia bera Bl, n; frå eigi: ængi flyti Oa, b1; Ta, b. / ibuðir upp tilf. Bf; Ob1. til mangs. Her begynner spalte b av fragmenta 15. En sa er byggir buð buðir Be, h, l, n; Oa; Ta, b; 507; hus Bo; mgl. Ob1. til þess sligs Bf. [oc væit eða væitir Oa. hann þat tilf. Ta, b; Xa; that gialdi øyri silfurs tilf. Ob1. [oc sva at 15. sa hinn Bf; Ta, b; Ob1. / er læigir. giallde mgl. Oa. sin øyri silfrs tilf. Be; Oa. huar þeirra konunge mgl. Bh, n; frå giallde: mgl. Ob1; konunge skrive to gonger, den andre er lett skrapa Be. oc fare føre Be, f, h, i, l, m, o; Na; Xb, c. or buð oc frå or: brott oc Bl; mgl. 507. abryggi/ur utt. upp Bo; tilf. med ei anna hand i margen Bh; aftr Xa. æighi at siðr./

#24 Um taks efling til stefno .xiiij. (.xii. Bc) Bb, c, d; Um stæfnu tak Be; Ef maðr løypr or herade m fe bonda oc verðr taksættr Bf; Huerr maðr ma fa auðrum sokn sina ok vorn Bh; Huer sekt er ef maðr er aflaga taksøttr Bi; Huat uið liggr ef maðr er aflaga taksettr Bk; Um taksettningar Bm; Her greínír um taksetníngar ok um tak ferslur. capitulum Bn; Ef maðr er taksættr till laga orskurðar Bo; Um brautar tak Oa; Um taksettingh til stefnu Ta, b; Huar maðr a male at suara Xa; Ef maðr verðr aflagha taksættr. capitulus 15; Um rættan oc rangan tacksetning. Capitulus: 15 507; inga kapittelmarkering Bl; inga kapitteloverskrift, men stor initial Na; inga kapitteloverskrift, uutfylt plass for initial Bo; kapittelet mgl. Bg.

en tilf. Bo; Oa; Ta, b; 507. EF maðr æstir man taks til stefno oc (eða Xa; til tilf. Be; Oa; Ta, b) tilf. Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 15, 507. laga orskurðar/ fyrir um Bl; mgl. Bo. huat huart Be, l, m; Oa, b1; Ta, b. male mal Be, f, h, n; Oa, b1; Ta, b; 507. sem mgl. 507. þat huært Bf; mgl. Bo; Ob1. er. þa scal at þui tilf. Bb, c, d, f, h; Ob1; 507. hyggia huart hann mgl. Bb, c, d, f; Ob1; 507. a mgl. Na. er tilf. Be; i tilf. Oa. þvi/ male her a Be; þar Bo; mgl. Na. j N: kaupstadt tilf. 507. at svara andsuara Ta. eða i oðrum annan 15. stað. frå i: eigi Be; Oa; Ta, b; aðrum staðum Xa. en mgl. Oa. ef hann a heima tilf. Bm, n; j oðrum stað at suara eða tilf. Bo. iheraðe þui male tilf. Be, h, l, n; Oa, b1; Ta, b; Xa; er þui male a tilf. Bm. at svara fae honom tilf. Oa. / brautar tak til hæimilíS síns oc scal bu hans varða taki taka oc Bl; frå bu: bua hanz vorðzlu take Xb. fyrir han frå fyrir: mgl. Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa; 15; frå taki: mgl. Bb, c; 507; frå oc: mgl. Bo. oc/ søke siðan [sakar abere mgl. Bm. at eftir Ob1. landz mgl. 15. logum. rettum tilf. Bl, m, n; her sluttar spalte b av fragmenta 15. huer maðr ma bioða oðrum um mgl. Ta, b; frå oðrum: søkia Oa. / sokn sína ef er Be. hann mgl. Be; Oa; Ta, b. uil. sva karl maðr sem kona. en sa er uið m Bb, c, d; 507. umboðe umbuð 507. / tækr teikn over a som sannsynlegvis tyder at skrivaren har retta a til æ. scal sva mgl. 507. søkia frå scal: søke sua Be; Oa; Ta, b. annars sokn sem sína. sialfs sins Be, f, o; Oa, b1; Tb. þui at oft fær her begynner Bk att. maðr tilf. Bo; Ta. æigi seal/fr sott. Nu Enn Bk, l. [ef maðr løypr løypr maðr Bf; Ob1. or heraðe m við Bb, c, d; Na. fe manz manna Bo; Na; frå með: mgl. Xa. oc til bøar vars. manns Bi. þa ok Bk, l; Ob1. ke/mr bonde maðr Bi, k, o; bonden Xb; mgl. 507. eftir mgl. Bh. honum tilf. Bi, k, o; 507. oc uil fe tilf. Be; Oa, b1; Ta, b. sitt hafa. þa oc Bf; en Ob1. fælzt hín han Be, m, o; Tb; frå þa: en ef hin felazt Bl. æ ei Bi; mgl. Be, l, n; Oa; Ta, b. meðan er tilf. Oa bonde hann Bi, k; hín Bo. er i/ bønum bø Be, l, n; Oa, b1; Tb. oc ma hann mgl. Bo. huergi æi Bl, n; frå oc: sua at (hann tilf. Ob1) huergi ma (hann tilf. Ob1) Bf; Ob1. standa finna Bh, l. hann. mgl. Oa. en þegar sem tilf. Bb, c, d, o; Na; Xa; 507; er Ta. bonde bondin Bn. er [or bønum oc mgl. Bb,c, d, e, f, h, i, k, l, m, n, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. hæím/ faren. þa gengr hin han Be, f, l, m, n; Oa, b1; Ta, b. fram mgl. Bh. ílíoS. þa bioðe byðr Xa. bonði bondin Bn; mgl. Oa. þæim manne monnum Be, Oa; mgl. Bf; Ob1. um sokn frå um: skulld Bk. / sína frå sokn mgl. Xa. m vatta .ij. (at sækia tilf. Be) tilf. Bb, c, d, e, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; m uattom .ij. tilf. Bf; Ta, b; Xa. sem hann uil. oc søke segi Xb. hann sa Bi, o; þa Bk; mgl. Bh, m. sva mgl. Bb, c, d; Ob1; 507; frå hann: mgl. Bn. sem hín han Bl, o; Na. skilldi sealfr ef hann hin Ob1. være hia til Bi; frå skilldi: uære sialfr við (i hia Bf, h, o; Ob1) Bb, c, d, f, h, o; Ob1; 507; eigi sialfr Bl; frå oc søke: at søkia (frå at: søke Bm, n; at søke Ta, b) sem (hann tilf. Bm; Oa; Ta, b) ætte sialfr oc hin skildi (mundi Xa; skuldi Ta; søkia tilf. Oa) ef (en Bn) han være sialfr i (mgl. Bn) hia Be, m, n; Oa; Ta, b. / Engi kaupangrs manna maðr Xb; frå kaupangrs: kaup maðr Ta, b. scal gera heraðz rum Xa. monnum manne Be, i, k; Oa; Ta, b. oskil oc eigi engi Bb, c, d; 507; frå oc: ne Bf; Ob1. heraðz/ menn manna Bb, c, d, h; 507; maðr Xb. gera tilf. Bc. kaupangrs kaupstaðar Ta, b. monnum. sit fe tilf. Bn. scal huær frå scal: skulu huarer Be; Ta, b. hafa oc en Be, h, i, m, Ta, b; Xa. engi æigi Tb. annan anna Be; annars Ob1. rena. frå sit: mgl. Bl. En/ ef maðr taksættir man her begynner spalte a av fragmenta 15; øvste delen av linja er skoren bort. til stæfnu oc eða Be; Oa; Ta, b. til frå oc: eða Oa, b1; Ta, b; Xa; frå stefnu: mgl. Bm. logmannz orskurðar frå stæfnu: logmans ok til laga orskurðar Bl, n. oc dømízt/ honum mgl. Bn. huarki fe ne æiðar. æiðr Oa; resten av kapittelet mgl. Bm. etc. tilf. Bl, n, resten av kapittelet mgl. þa tvigilldi tuegilðar Ta. hann þæim hinum Oa; hanum Ob1. fyrir mgl. Be, f; Oa, b1; Ta, b. kostnað sin er þan hann Bb, c, d, e, o; Na; Oa; b1; Ta, b; 507; 15; frå er: en hann Xa. / ylfði æfdi Oa; yldi Ob1; flutti Xb. til rangs mals. en ok Bo; 507. mork .Silfrs. konunge. nema sa hin Oa. er taksætte sværi fyrir mgl. Bd, e, f, h; Na; Ta, b; Xa. með tilf. Bo. æin æiði frå fyrir: eins eiði Bb, c; 507; Oa, b1. sit tilf. Xa at han þottizst hugðizt Bb, c, d, e, f, h, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. eftir sonnu retto Bb, e, h, o; Ta, b; Xa; 507; 15. oc retto tilf. Bf; Ob1. male søkia. frå male: sækia þat mal Bf; Ob1; frå eftir: ret mall søkia Oa. \52r\

#25 Ef maðr estir mann taks Bb, c, d; Um taksætning Be; Huersu tak skal føra Bf; Um takføring Bg; Hvorso tak skal føra at logum Bh; Her segir um taksætningar ok takfærslur. capitul Bi; Hvært tak skal føra lata Bm; Ef maðr taksetr ranglíga Bn; At maðr skal seigia huart tak skal føra Bo; En um tak fall Oa, Hosso maðr skal taksetta til fiar sins Ta; Um tak Tb; Huat v liggr en æi fører tak Xa; Um tacksetníngar oc tackfórslo. (Capitulus: 16 tilf. 507) 15; 507; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bk, l, o; Na.

[SA maðr er Ef maðr Bg. æstir man till tilf. Bo. taks. hann tilf. Bb, c, d, e, f, h, i, k, m, o; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b; 507; 15. scal þa skal hann Bg, l, n. sægia honum til Be, m; Oa; Ta, b; Xa; hinum Bg; Na; Xb; mgl. Bh, l, n. huert huart 15. hann mgl. Be, f, g; Oa. scal her sluttar fragmenta Bo. føra/ þat tilf. Bh, l, n. tak. mgl. Bm. þa en Ob1. scal hann hin Bm, n; Na; frå þa: føre Oa; mgl. Ta, b. þangat þannog Bi; þænnug Tb; thægar Na. tak tilf. Bb, c, d, e, h, k; Na; Oa, b1; Ta, b; 507. føra sem hann hinn Bb, h. sægir. sagðe honum Bf; stefndi hanom Ob1; frå hann: stefnt var Bl, n; hin segir fyrir Oa; frå sem: mgl. Be, Tb; frå føra: mgl. Xa. honum tilf. Bk. ella eða Bb, c, d, e, f, h; Na; Oa, b1; Ta, b, Xb; 507; elligha Xa; elligr 15. hann tilf. Na. giallde bøte Oa; Ta, b. mork .Silfrs./ konunge [ef hann fører eigi. mgl. Bk. En mgl. Oa. ef hann hinn Bh. segir her sluttar spalte a av fragmenta 15. honum mgl. Xa. æcki til mgl. Bf, h; Oa; Ta, b. huert þat tak tilf. Bf; tak tilf. Ta, b. føra skall/ þa liggr honum hinum Xa. ækki uíð þo mgl. Xa. at hann føre honom tilf. Ta. eigi þat tak. frå þat: mgl. Bf; frå En ef: mgl. Ob1. En mgl. Oa; Ta, b. ef maðr scal uill Bl. tak mgl. Ob1. / føra. þa mgl. Be; Oa, b1; Ta, b. take hann mgl. Ob1; frå take: skal han taka Bl, n. þrea husfasta menn frå husfasta: husbøndr Be; Oa; Ta, b; manna Na. m ser oc en Bl, n; Na; Xa; mgl. Bi, k. eigi flæiri. frå oc: mgl. Be; Oa; Ta, b; en tilf. Xa. þan æín mgl. Xb; her begynner fragmenta 6. er/ itak gengr gange Be; Oa; 6. fyrir hann. en oc Be, h, l; Ta, b; Xa, b; 6. hína þa Bb, c, d, f; Ob1; 507. tva er hann vitnar lysir Bb, c, d, f; Na; Ob1; 507; skirskotar Be, h, m; Oa; Ta, b; Xa; 6; skytr Bg, n. undir tak førslu. fæstu Be; Oa; Ta, b; frå vitnar: skirskotar tak unðir Bl; frå hann: tac førðu (f?ra Bk) með honum Bi, k. en/ ef æigi Be; Oa; Ta, b; mgl. Ob1. flæiri menn mgl. Bb, c, d, f, h; Na; Ob1; 507; 6. fylgia fylgi Be; Oa; Ta, b. honum mgl. Bf, g, h; Ob1; 507; 6; frå fylgia: føra Bl. oc ef tilf. Be; Oa; Ta, b. gera þeir þar Na; frå gera: veita (þeir tilf. Bm) bonda Bh, l, m, n; 6; gera honum Bi, k. ofsvæsi. ofnæisi Be, retta til suæsi i margen med yngre hand; ofsuæðe Bf. i aþættiS aþrættis Oa; Xa; attecktis 507. orðom frå i: a tessom malom Ob1. eða ok Bl. aver/kum værkum Be, h, l, m, n; Oa; Ta, b; Xa; 6. þa ma skal Xa. hin sa Be. er fyrir er sitr Be, m. lysa hæim sonk sokn Bb, c, d, f, g, h, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa, b; 507; frå hæim: hæimsku Be. a hendr þæím. honom Bm; honom eliminert og retta til þæim med same hand Be. oc [er sa eʀ æigi sæm Oa. / tak mgl. Na. førði sækr .vííj. ærtogom oc .xííj. morkum .Silfrs. mgl. 6. við konung tilf. Be, k, l, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa. en ok Oa. mork .Silfrs. mgl. Bb, c, d, e; Oa, b1; Ta, b; 6. [huer an/nara annarr Be. oc huæruitna Bf; mgl. Bh. hver tilf. Bm. sva scal oc mgl. 507; 6; frå oc sua: mgl. Ob1. þær þat Ta, b. er maðr æstir man annan Bl, m; mgl. Be. ser tilf. Xa. taks aflagha ranglegha Be, l, m, n; Oa; Ta, b; Xa; a{f?} loglega 6; mgl. Bb, c, d, f, i, k; Na; Ob1; 507. giallde bøte Oa; giallda 6; mgl. Bm. mork/ .Silfrs. konunge. mgl. Ob1; frå oc sva: mgl. Bg. en hín hinum Be. er hæim sokn er var Bh, i, k, l, m; varð Bn. vætt. væittit Na; frå er: veitir Ob1. scal hafa mork .Silfrs. mgl. Bc, d; Ob1; 6. af hinum tilf. Bi, k. af þæím hinum Ob1. viii ærtogum ok tilf. Oa; Ta, b; 507 .xííj./ morkum. silfrs (ser aðr sigir tilf. 507) tilf. Ta; 507. huart sem helldr tilf. Bl. lut a i mgl. Na. husfastr maðr eða ein løypr. frå ein: æinlæypis 6; frå husfastr: husfaster men eða einløypir Be; husfastra manna eða einløypir (æinløypra Tb) Ta, b; frå lut: helldr eiga i husfastir menn eða einleypir Bk. maðr tilf. Bb, c, d, f, h, l, m; Na; Ob1; Xa; 507; 6. en oc Be, h, m, n; Oa; Ta, b; Xa. sva mega ma Bg. ho/num uítní bera um hæim her begynner spalte b av fragmenta 15. sokn frå um: mgl. Oa; Ta, b. æínløypir æinløypis Be. menn sem husfastir menn. mgl. Bb, c, d, i, k; Ob1; 507; frå æinløypir: einleypr maðr sem husfastr (maðr tilf. Bl; Tb) Bg, l, m; Tb. nema/ vattar þes manz mgl. Xa. er taks æsti. frå taks: taksetti Bb, c, d, e, f, h; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507. eða tak mgl. Bm. førði. þore þora Bb, c, d, g, i, k; Na; 507; 15; þeir eigu Bn. þat honom Be; Xa; frå þore: nema (han tilf. Ta, b) þurfui hus Oa; Ta, b. æigi tilf. Xa. uítní at bera att/ hann fyrir bauð þæim ollum at mgl. Tb. fylgia ser i garð. hans tilf. Ta, b. nema þæim þrímr vattum/ hans tueim Be, l, m, n; Na; Ta, b; Xa; mgl. Oa. .ii. tilf. Bb; Ob1; tueim tilf. Bc, d, f, g, h, i, k; 15. oc at Tb. varðzlo manne. frå oc: .ij. varslu monnum Oa; þeir tuein vordzlumanne hans, oc aðra tueir er han lysir under tackforslo 507. þa oc Na; þo 15. skulu þeir þat 15. lags menn ecki giallda. under siste linja på sida i Bf er tilf. med anna hand: Sua skall huar maðr annan tax æsta aþanna uæghon froða kælldo ok gunnars bøar. skelia stæíns. ok mídz vaghsæns sæm i kaupanghe sealfum þat tak skall føra. æða er hann sæckr mork. en frå oc: mgl. 6. huær/ þeirra mgl. Bf, g. annara manna tilf. Bn. er at Bb, c; at tilf. 507. sealfraðe sialfraðir Bg; sialfraða Be, h; Oa, b1; Ta; 6; sialfuer raða oc Tb; sialfradh Xb. varo i gongu m honum þæim Be, i, m, n; Na; Oa; Ta, b; 15; frå með: þæirra Bb, c, d, f, h; 507; theiri Ob1; 6. oc nokora ofund/ væittu. væitti Be, f, m. giallde bøte Oa. mork .Silfrs. konunge. frå en huær: mgl. Bk. huer tilf. 6. En mgl. Ob1. sa maðr er gengr i fear mgl. Be, f, g, h, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507; 6; 15. tak fyrir mann (hann Bi; annan Na; 15) tilf. Bb, c, d, e, f, g, i, k, l, m, n; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507; 6; 15. oc a han tilf. Be, h, m; Oa; Tb; Xa; hin tilf. Ta. huarke huergi Bh. / hus ne eða Xa. skip i kaupangi kaupstað Ta, b; frå i: mgl. Bh; 6. sem [i logum nu Xa; aðr 15. er aðr tilf. Bf; Ob1. mælt oc her sluttar spalte b av fragmenta 1. sægir han tilf. T. at hann a frå sægir: seigizt hann þo æiga Bf; Ob1. huss/ [eða skip mgl. Na. oc þær sem han Be. a han tilf. Bl, m. æcki. huarki Bg; mgl. Bn. þa mgl. Ob1. er hann sækr .ííj. iiij Bn. morkum frå .iij.: mork Bh; Ta; frå .iij.: mork 6. .Silfrs. mgl. Na; Oa; Tb. konunge. við konong Bb, c, d, e, n, f, g, h, k; Na; Oa, b1; Ta, b; Xa; 507; 6; mgl. Bi. en m ef af Xb. þvi mote tilf. Bf. at hann frå en: Enn ef maðr Bg. / læiðir leiddi Bf, l; Ta; leidi Bn; Oa; Tb. Her begynner Ob igjen. þan man i tak fyrir sek er engi huarki Bf, g; Ob; eigi Xb; 6. a frå er: at hann a engi Bk. huS ne eða Bh, i, k; Na; 507; 6. skip. frå er: mgl. Be, l, m, n; Oa; Ta, b; Xa. þa er sa han Bf, h, n; Ob. iamsæ/kr iafnmiklu (iafnt Bg; somu Xb) sekr Bf, g, m, n; Ob; Xb. er i tilf. Bb, c, d, e, f, g, h, i, k, m; Na; Oa; Ta, b; Xa; 507; 6. læiðir i leiddi Ob; frå er: mgl. Bn. sem [hín er i gengr. hin Bn; i gengr Oa. nema her sluttar fragmenta 6. hann þore þorer Ta, b. at sværia uinna Bb, c, d, e, g, h, i, k, l, n; Oa, b; Na; Ta, b; Xa; 507; 6; uitna Bf. þan mgl. Bg, h, i, k, n; Na. æíð./ at a Bb, c, d, h; Na; Ob; 507; 6; mgl. Bk. bok frå at: mgl. Xb; frå þan: bokar æið Be; Xa; eið at a bok Bl; eið bockaðan Ta, b; frå þore at: vinni eið Bm; bokande æið Oa. at hann sagðe honum eigi tilf. Bb, c; 507. þat. aðr Bg; mgl. Bk; Oa; Ta, b. [at hann mgl. Bd. atte eigi huarki Bf, g; tilf. i margen med samtidig hand Bd; mgl. Be, h, l, m, n; Oa; Ta, b; Xa; 6. huS eða ne Bf, g, i. skip. frå eigi: huarke tessara Ob. kapittelmarkering Bl; nytt kapittel med overskrifta: Ok taksetníng ok rennr hín undan Bn. En mgl. Bn. ef/ maðr scal uill Xb. æsta ęstir Bk. man mgl. Ta, b. taks. þa scal [hann hafa mgl. Ob. tva husfasta menn m ser. en ok Bh, l, m, n; Tb; 6; mgl. 507. / eigi flæiri. En ef husfastr maðr mgl. Na. syníar honum tilf. Bl, Ob; manne tilf. Bn. at frå syniar: uill eigi Bg. ganga m honum ser Bl; þeim Ta. at æsta/ man tilf. Ta. taks m hanum tilf. Ob. eða at tilf. Bb, c; 507. føra tak. mgl. Bf, n; Oa, b. meðr manne tilf. 6. þa scal hann kvæðia esta Bb, c, d, f; Ob; 507; krefia Bh, l, n; 6. han. frå scal: kvæði hann m uattom Ta, b at ganga m ser tilf. Bh; 6. en ok 6. ef hann uil eigi þa tilf. Bb, c, d, e, g, f, h, i, k, l, n; Na; Oa, b; Ta, b; Xb; 507; en til tilf. Xa. ganga mgl. Be. / helldr en aðr. fyrr Ob; frå þa scal: mgl. Bm. þa er han tilf. Bf, l, m, n; Ob; Ta, b; er tilf. Xa. sækr øyri mork Bf. .Silfrs. mgl. Bd; Na. [uið konung. konunge Oa; Na; mgl. Xa. Nu En Be, k; Oa; Ta, b. ef maðr híttír frå ef: hittir maðr Bl. man mgl. Bb. uti oc uil/ hann tilf. Bf, h, m; Na; Ob; Xb; 507; 6. æsta hann man Be; Ob; Xa. taks. frå æsta: ok taksetia hann Bm. ok tilf. Bb, c, e, h, l, n; Na; Ta, b; Xa, b; 507; 6; nu tilf. Bg, i, k. værðr hín han Be, h, k, l, n. var vare Xa. uið með Bn oc rennr hann tilf. Bf, l; Na; Xa, b. unðan eða mgl. Be; Oa; Ta, b; 6. riðr frå eða: mgl. Bm. eða rør. þa/ scal han tilf. Bb, c, d, f, h, k, l, n; Na; Xb; 507; 6; hinn Ob. kalla a mgl. Bb, c, d, e, f; Ob. hann frå a: mgl. Bl. sva hatt at vattar faru nautar Be; Oa; Ta, b. hans mgl. Xb. høyri ok tilf. Ta, b. megi høyra oc tilf. Be, h, l; Oa; Xa; 6. bera þat þar Bk; þeir Xa; mgl. Bl; Na. vítní. mgl. Bl, n; um tilf. Bk. at hann matte þat tilf. Bl. / høyra ef hann uildi. her begynner spalte a av fragmenta 1. Spalta er skoren på venstre side. heyra tilf. Bk; En tilf. Bl, m. þa scal hann føra þat tak. en ok 6. ef han fører eigi. þa/ er hann mgl. Bb, c, d, f, h, n; 507; frå þa: mgl. 6. sækr frå þa: gieldi Ob. mork .Silfrs. konunge. við konung Bb, c, d, e, g, h, i, Oa, Tb; 6; mgl. Ob. En ok 6. ef maðr hann Bg; Xa. løypr undan tilf. Bg. igarð i gardha Ob. manz eða i mgl. Bh, l, n; Oa; Xa; 6. garðz lið eðr tilf. Bi, k; 15. huS. frå eða: mgl. Bb, c, d, f; Ob; 507. ok/ lætr hann tilf. Bm. aftr garðz lið eða dyr. hus Be; hus at ser Oa; Ta, b; mgl. Bf. þa scal a tilf. Bn. han hin Ob; mgl. Bg; Xa; frå þa: en (mgl. Tb) hinir Oa; Ta, b. kalla frå scal: kalle a han Be; skalla at Bm. a þa tilf. Bh; 6; a hann tilf. Bl. oc biðia bioðe honom Be. han tilf. Bn, k, l, Oa; Xa. up at tilf. Be. lata. en/ ef menn þeir Bh; 6; maðr 507. uilia frå menn: han uill Be, k, l; Oa; Ta, b. eigi. upp lata tilf. Bg, k, Ta, b; þat tilf. Bl. þa scal han mgl. Bf, g; frå en ef: ok Xa. æsta han mgl. Bf; Ob; 6. taks þar mgl. Bb, c, d, f; Oa, b; 507. þegar um læið tilf. Be. oc mæla sva/ hatt at hann ma megi Bb, c, d, e, f, h, i, k, l, m, n; Oa, b; Ta, b; Xa, b; 15; 507; mætte Bg; frå hann: hínn mægi 6. høyra ef hann uil. uilldi Bg; Ob. oc sua Bb, c, d, f; Ob; 507. at mgl. Bl, m, n; Xb. vattar hanS mgl. Bf; Ob. þore høyri Xb; mege Bf, h, l; Ob. at mgl. Bf, h, l, n; Ob. bera þatt \52r\ uítní mgl. Bh, l, n. at hann [matte høyra høyrði Bf; Ob. ef hann uíldi. uil Bi; frå oc at: mgl. Be, g, k; Oa; Ta, b; 6; 15. føre f?ra Bk, Oa; skal føra Bf, m; Ob; Tb; þa skal hann færa Bg. hann tilf. Xa þat þa 6. tak eða giallde bøte Oa; Ta, b. mork / .Silfrs. konunge. mgl. Ob. Eigi þarf hann þat Bl; mgl. Bk; Xa. at mgl. Bb, c, d; 507. sægia honum tilf. Xb. huert huart Ob; 507; 15. hann mgl. Bf, l, m, n; Ob. scal føra þat tak mgl. Bm. nema hann mgl. Na. / uili. mgl. Oa. oc er mgl. Bl; Na; Xa. þo þa Bh, i, k; 15. iamfult at logmali løgum Bg; logma{lu}m 15; frå at: mgl. Bn; Oa. sem sagt er. se Be, f, k, l, m, n; Na; Ta; Xb; 507; 6; 15; veri Bh; frå sagt: aðr Bg. aðr tilf. Ob; Xa; her har Bb, c, d, f, h; Na; Ob; 507; avsnittet «Sua skal kona ganga i tak» i 6 høyrer til slutten av kapittel 26, der variantane er førte. I Bg er tilf. avsnittet «eigi skal tak setia siðan ringt er til aptan søngs», som høyrer til slutten av kapittel 16, der variantene er førte, og her sluttar bolken i Bg. / Her skyt Bb, c, d, f, h; Na inn eit kapittel. I 507 står det i slutten av kapittel 26. I 15 står overskrifta og fyrste ord i kapittelet i slutten av bolken. To handskrifter har berre overskrifta Ef maðr tækr grip mannz Be; Oa; Bn har overskrifta Um toku ef maðr tekr grip mans og i tillegg kapittelets første ord. I desse tre handskriftene står kapittelet i lista over overskrifter; det står etter kapittel 16 i Be; i Bn og Oa i slutten av kapittel 20.
Kapitteloverskrifter Ef maðr tekr grip mannz uleðan (mgl. Bf; Cap: 17 tilf. 507) Bb, c, f, h; 507; Um grip manz uleðan Bd; Ef {maðr?} tækr gr{ip} 15.
Ef (Nu Bf; 15) maðr tekr grip mannz uleðan (resten av kapittelet mgl. Bn) øyk eða (frå øyk: mgl. Bh) skip huart sem (skip et cetera tilf. 15, resten av kapittelet mgl.) er meíra (skip tilf. Na) eða minna eða aðra luti þui lika bøte eptir lagadome þeim er tekít uar fyrir eptir atuikum huat nauðsyn (sem tilf. Bh) til dro þann er tok. oc huer (huat 507) ofund þeim uar i gor (giort 507) eða huer (huat 507) skaðe honum (hínum Bf; þeim Bh) uar (varð Bh; Na) at er (atte oc tilf. Bf) tekít uar fyrir (mgl. Na) oc huat manni sa uar (er Na) er tekít er (var Bf, h; Na; 507) fyrir. bøte skaða bot oc slikan rett eða ofundar bot a ofan sem þeir døma honum oc sua konung domínum ef þau at uík eru at (a Bh; Na; frå ef: eptir atuikum Bf). En ef maðr tekr skip (grip 507) mannz. (olæðan tilf. 507) þa skal hann (mgl. Bf; Na) eínní sok fyrir suara sik oc umaga sinna tilf. Bb, c, d, f, h; Na; 507; 15. Etter kapittelet tilføyer 15 eit kapittel med overskrifta Um grip{a}skiptí er margr eighu sama{n} (se nedanfor).

#26 Um taksetníngar oc alla aðra mannhælgi uara (mgl. Bd; .xvííj. tilf. Bb) Bb, c, d; Um tak mork i bærguin Be; Um takmerki Bf; Um mannhelgi ok taksetningar ok aðrar fiarsoknir Bh; Um takmork til bøar uars Bi; Um mann hælgi ok taksetning. cap. Bm; Um man helgi ok huat konungr a ok takmerkj Bn; En um manhælgi vora Oa; Her segir um man helghi Ta, b; Um taksætning Xa; Um tackmarcka staðanðrj. Capitulus: 19 507; Um takmork (her sluttar spalte a) 15; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bk, l; Na.

EN um manhælgi vara oc um mgl. Bb, c, d, e, i, l, m, n; Na; Oa; Ta, b; Xa; 507. taksætníng taksetningar Bh, n; Ob; 507. oc um tilf. Be, i, m; Oa; Ta, b. allar/ aðrar fear tilf. Bb, c, d, f, h; 507. sokner. fiar taksetninger Ob. þat þa Bb, c, d, e, i, k, n; Oa; Ta; Xa; 507; mgl. Bf; Ob. scal allt fara at eptir Bf; Ob. bøar manna logum oc mgl. Be, f. ef/tir þui frå oc: mgl. Ob. sem bok var mgl. Bb, c, d, e, f, h, l; Na; Oa, b; 507. vattar sva uíða sem ver eigum hofum Xa. tak merki. frå ver: takmark er Be; takmarkir ero Oa; Ta; takmærki ero Tb. en þat/ er uart tilf. Bi. sva uíða herfrå har handskrifter frå ulike delar av landet forskjellig tekst. I Na står: sem her sæighir um thackmarcki. Eff maðr vill brott fara oc rinðir skipi fra lannðe, æða slær festum oc er hann fir hæðann miðia áá. tha æsti han thacks thill stæffnu. En æff hann førir æigi that thack, giallde morck silffrs kononge oc byar monnum. Sua skall huær annan thacks æsta thæsso mæginn folafott, oc miðr áá sem i kaupanghre, oc that thack føra. En huær ær æigi fører, ær sæcker mork silffrs wið kononge oc byar menn. Sua skall thacks æsta viðr niðer holm, sem i kaupangre, oc sua thar føra i kaupanngere hæffðæ æst værer, ænn æff maðr ær á buin farar sinnar brott or kaupanngre. oc bunnðit bulcka sinn, oc oll fott á skipi, tha kømmer maðr thill, oc æster hann thacks thill hann at bryggiu sporðe, oc vill sua fer haffue duæulia. tha skall væriannðe føra thacks søyckianðe thill bryggiu sporðe. En han skall sætt haffua sitt mall. thæt á thæima sioffuar follum oc fare that mall siðann æffter loghum. Sua skal kona oc etc. Na; i 507 står som her seiger 507, og her sluttar bolken i 507. at a Xb. gunnílldar gunniðr Be. a frå gunníldar: taðuinar bæckr Oa; tadini bekker Ob. norðr ræðr Bb, c, d, e, f, h, i, k, n; Oa, b. fyrir oc Xb. norðan neðan Xb. fra gunnílldar gunildr Be. a frå fra: mgl. Bb, c, d, f, h. øyri tilf. Be; ytri tilf. Bn. oc frå norðr: ytri Bl. i inn i Bb, c, d; inni Bf, h; til Bk. var/ðan garðen Be, utradert av yngre hand og varðan skrive over linja. a i Bi, l. fialleno fiallet Bf. uppi i vapna ðal oc þat þar Bi, n. suðr fyrir norðan bræiða breiðu Bb, c, d. my/ri frå bræiða: mgl. Bn. oc þat sua Bf. ofan i a Be, f; frå ofan: norðan a Bk alreks staða vatn oc [þat ofan þaðan Bf; sua ofan Bh. i kros bru. bu Be. oc þat þær Be, k. yfir/ i mgl. Be; frå yfir: ofan i Bl, n. straumín. oc alt mgl. Be. sunnes sianæss Xb. oc allt tilf. Xb. norð nes. oc ínnan fiarðar sion hen/ðíng kenning Bb, c. af oc Be; a Bk. uttanværðo norð nessi oc mgl. Bf. i gunnilldar a. øy Xb. Her sluttar kjøpebolken i Bb, c, d, f, h. frå en þat er sva uiða: mgl. Bm; Xa; frå fra gunnilldar a: bøen fra bæckinum ok i nordan vert vaka bærgh. fra vakabærgi ok i bæckin a mortustokkom ok i grindina a volin fra henne ok i kross brækko er upp fær mote æika bergi ok sua ut i nedanværða aukabærgs klæif ok sua utt a vagen iæmfram akærs nese ok sua aptr i takuinar bæc Oa; frå fra gunnilldar a: nunnu klaustr ok up a martustokka ok til grindarannar j valin ok ifuir undir eyka bergh ok utt till threllaborghar ok a midian fiordan millum hafudh æyar ok akers hagha Ob; frå at gunnilldar a: ifir til ramfna berghs ok smør berghs ok þeðan ok til froða keldu. fra froða keldu ok alt upp i syru bek ok ut eftir beckenom ok øfra um gunnars bø ok ut um steinin. ok after um teikar ok i farkarls bryggiur. Ta; frå at gunnilldar a: sem at forno farre hefur veret Tb; frå EN um manhælgi: i 507 står dette stykket etter kapittel 27 (inklusiv den tilf. teksten, se slutten av kapittel 27). sva scal kona gan/ga i tak mgl. Bf. fyrir man frå fyrir: mgl. Xa, b. sem karl annar Bf; Ob. maðr ef hon han Be. a huS i bø varom. frå sva scal: i Bb, c, d, f, h; Na; Ob; 507 står setninga i slutten av #25. Her sluttar kaupabálkr i Bl, m; Xb. / æða skip tilf. 507.

#27 Um dyflan oc uøðian Bi; Um veðían ok dulplan Bn (der kapittelet står etter kapittel 28); Capitulus. Xa (kapittelet står etter kapittel 28); inga kapitteloverskrift men stor initial Bk; Na; kapittelet mgl. Bg, l, m; Oa, b; Xb. I Oa; Ta, b finst berre overskrifta Um dubl alt etc. I Bb, c, d, f står dette kapittelet etter den tilføydde teksten i slutten av kapittel 25 med følgjande overskrifter: Um dubl Bb; Um þat er menn dubla eða kasta teningum Bc, d; Um dubl oc um ternínga kast Bf; er slått saman med og utgjer slutten av kapittelet «Ef maðr tekr grip mannz» med følgjande overskrifter: Um dubl Bh; Ef maðr tæckr grip mandz ulæðan. Capitulus: 17 507.

En tilf. Be; Nu tilf. 507. EF men dufla eða kasta með tilf. Bf; etc. tilf. Bk; Ta, b, resten av kapittelet mgl. tenníngum her begynner spalte b av fragmenta 15. resten av kapittelet mgl. Xa. etc. tilf. Be, n, resten av kapittelet mgl. (der kapittelet står etter kapittel 28). um pænínga. þa tilf. 507; etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl.; Sem fyr segír (i bokinni tilf. Bc, d) tilf. Bb, c, d, resten av kapittelet mgl. se/ up nemt [konungs umboðs manne konunge Bf, h; konungi etc. 15, resten av kapittelet mgl. æða gialkyra tilf. 507. allt þat er a borðe liggr oc huer/ þeirra sækr halfre mork .Silfrs. uið konung. en ef menn veðia hafe at af als 507. engo alsengu Bf. oc se uere Bf. / sæktta sæctar Bf. laust. viðt konong tilf. 507. Her skyt 507 også inn eit kapittel med overskrifta Um sæchtar jnnan bøar. Cap: 18. Allar ther sectir er till falla jinnan bøar, oc jnnan tackmarcka bøar vora. þa á konongr ein tegngildj oll. Oc obotamaal oll. Utlægðarmaal. Oc fir alt þat er stolit er or konongs garðe. Oc sua fir forbod. En allra annara seckta eigu bøar menn triðiung. Suslu man triðiung: oc gialkyrj triðiung, uttan fir skipdrattir. Ock staðargialdt þat á gialkyrj einsaman. Er hann fir þui skuldir at lata blasa til skipdrattar. Oc kasta þhennom j myrcka stofuor er þat hører, oc j randsacks huss, oc alra refsinga, efter motmanna domæ. /

#28 Um punðara m?t oc møliker Bi; Um pundara ok vettir. met ok meli kerold Bn; Capit. Xa; Um vagher oc um m{et} 15; inga kapitteloverskrift, men stor initial Bk; Na; kapittelet mgl. Bg, l, m; Xb. I Ta, b står berre overskrifta Um pundara etc. I Bb, c, d, f, h; Oa; 507 står kapittelet i byordninga (etter kapittel 16, bortsett frå kapittel 18 i Bh) med følgjande overskrifter: Um pundara oc uettr oc met oc mæle kerolld (Cap: 18 tilf. 507) Bb, c, d; 507; Um vagr oc mæli kerold Bf; Um punðara ok vager ok melikerolld Bh. Variantar er innførte her.

NU af þui at sva er mælt ok tilf. 15. tækit um allt lanðet at æínír pundarar resten av kapittelet mgl. Bn; Xa. / oc [æinar vetter. mgl. Be;. (siðan tilf. Bd) oc ein mett oc tilf. Bb, c, d, f, h, k; Na; 507; etc. tilf. Bi, resten av kapittelet mgl.; m{et} oc tilf. 15. æín mgl. Na. mæli kerolld etc. tilf. Bk; 15, resten av kapittelet mgl. [oc stikkur mgl. Be. skulu ganga vera Be; frå skulu: mgl. Bh. etc. tilf. Be; Ta, b, resten av kapittelet mgl.; vm alt landet tilf. 507. at/ þvi siðr [megi prættazt verði prettaðer Bh. fauittrir fakunnígír Bb, c, d, f; Na. menn Sem fyr segír i kaupabolkínum i landzbokínní i .xíx. kapitula tilf. Bb, c, resten av kapittelet mgl.; oc fatockr tilf. 507. huar sem þeir kaupa eða tilf. Bh. kunnu fram at tilf. Bd, h; 507. koma/ i landeno. þa er þessi skipan a gorr gort 507, og i staden for resten av kapittelet står: Ock efter thui som almanna lov J sinanda bocks øfsta Capitill vattar. R:B:H.K: Einar vogar, oc ein mælj kæroldt, skulu ganga vm alt landet. Ef madr verdr sand profuadar at thui at han stickar rangt met rettrj sticku, æda vegar met rettom vogum rangt. æda mælar rangt mot rettom mellj keroldom, oc verdr þat øyris skadj, suare sliicku fyrir som han hafde stollat Jamfn miklu. at skip pundare scal vera slikr sem/ aðr mgl. Bd; Na. er vanr. frå aðr: var Bf; iafnan er vanr att vera Bh. en tilf. Bf. scal hann risa at af Bd; Na. halfu skip pundi oc þar til er [a ma ue/ga uerðr Bd, f, h; Na. halft annat skip pund m þæim hætte at .íííj. vetter oc .xx. skulu/ gera huert tilf. Bh. skip pund. þær sem huær þeirra stande halfa níundu mork oc .xx./ oc .vííj. vij Na. ærtogar. frå vííj: ertog Bd; frå halfa: .ix. merkr oc .xx. ærtogar Bf. þat þar Bd, f, h; Na. nest er tilf. Bf. hand pundare oc mgl. Bf, h. scal han risa at aff Na. halfre vet./ oc mgl. Bd, f, h. þar til er a ma vega halft skip pund. En ef mínna þarf at mgl. Na. vega/ en halfa vett. þa vege með bismara eða tilf. Bf. með skalom oc m mgl. Bd, f, h; Na. metom. Smíor pundare/ scal vera mgl. Na. slikr sem iamnan er vanr at ok Bd. vera frå at: oc vega Bf. þriggia punda smíoʀ/ þeirra at sem Bf; er Bh. .íííj. merkr oc .xx. gere stande Bh. huært [smíor pund. mgl. Bh. En ef laupr er um/ þa mgl. Bd, f. scal hann eigi mæira standa tomr en .vííí. ix Bd, f. merkr. en þessi skulu mæ/li kerolld vera til grions oc annars uiðlegs guðlegs Bd, f; mgl. Bh; frå annars: allz annars Bh. avaxtar. salld þat þau Bh. er .íí./ gere skip pund. [halft salld ok Bd, f; Na; mgl. Bh. mælír sa at er Bd, h. .vi. gere salld. [halfr mælir halffmælis Na. / oc fiorðungr mæleS oc se provat m rug oc vanðregit. frå oc se: mgl. Bd, f, h. þa ero on/nur mæli kerolld er mæla scal við með Bd. hunang oc allzskonar dryk. ly/si oc aðra luti þvilika. Er þar fyrst askr. bolle. oc mgl. Na; i Bh er 4–5 bokstavar utraderte her. halfbolle. oc iusta. \53r\ ero skullu vera Bh. .íj. íustur i halfbolla. holfum bolla Bf. tvæir halfbollar i bolla. .íííj. bollar i ask. / scal logmaðr hafa pundara þessa alla. allar Bd. vetter oc met. ok tilf. Bd, h. mæli kerolld [oc/ stikkur mgl. Bh. a [biorguiníar þíngi. logþingi i bø varumn (frå bø: biorguin Bd, h; Nidarosæ Na) Bd, f, h; Na. en þess a millum liggi i Olafs kirckio tilf. Na. undir logmanz/ lase frå liggi: undír (i Bf) logmannz raðe Bd, f; frå oc: mgl. Na. oc þeirra er varðvæizlu hava a bøar manna fe. frå varðvæizlu: bonda fe uarðueíta Bd, f, h. scal þar eftir gial/kyri oc syslu maðr. retta sín mæli kerolld. pundara. vettr oc tilf. Bd, f, h; Na. met. oc stikkuʀ./ en husbøndr husbonde Bf. æftir þeirra pundarom. vettom oc stikkum. metom oc mæ/likerolldum i huærs syslu. frå vettom: ok þuí ollu sem fyr (mgl. Bh) greinir (er tallt Bf). ok se (vere Bf) prouað með rug ok uandregít Bd, f, h; frå en husbøndr: oc se prouat við rug oc vandrægit Na. mark scal a hueriu mæli kerallde vera slikt þat Bf. sem/ merkizt a [biorguíníar þíngi. logþingi (i biorguin tilf. Bd). En ef nockor (maðr tilf. Bh) heuír umarkat giallde mork silfrs. skal huer husfastr maðr eiga mæli. pundara oc bismara. Engi maðr skal byggia skip pundara ne aðrar uagir. en ef byggir giallde mork silfrs Bd, f, h; logþingi i Nidarosæ Na. vere gialkyri syslo maðr Bh. skylldr til tilf. Bh; Na. at skoða þetta æitt tilf. Bh. sín a huerium tilf. Bh. / .xíj. manadom. en huervetna þar mgl. Na. sem rong mæli kerolld fínnazt/ vaní sva at ecki se til þess hef heft Bd, f; Na. siðan. en huær sem æit huert i af Bf. þessare/ græín hæuír rangt eða umarkat. frå eða: mgl. Bd; frå rangt: mgl. Bf, h. er tilf. Bh. sækr mork .Silfrs. uið konung ef han væit. vissi Bf. at rangt er tilf. Bh. Følgjande kapittel står til slutt i bolken i Bi:
Um farbann
Nu fara menn fyrir bann landa eða staða a millum. þa er styrimaðr etc.
Ef maðr tecr til gripz manz
Ef maðr tecr grip mannz uløðan eyc eða skip etc.
Huersu fara skal ef margir menn eigu ein grip saman
Alla þa gripi er menn eiga saman huart sem þat er acr eða eng eða aðra luti. þa er skipti før a comit etc.
Ef hestr sørir mann Ef hestr eða roS bitr mann eða lystr eða naut stangar etc.
Følgjande kapittel står til slutt i bolken i Bk:
{E}f maðr tekr grip mannz uleðan etc.
{A}lla þa gripi er menn eiga saman etc.
{E}f hestr eðr roS stangar mann eðr lystr eðr suín høggr b?te sa fenat etc.
Følgjande kapittel står til slutt i bolken i 15 (der høgre side av spalte b har 1–2 bokstavar bortskorne):
um farb{ann} sættra manna capitulum
Nu fara menn fyrir ban landa millum eða staða. þa er stýrimaðr etc.
ef {maðr} tækr gr{ip}
Nu tækr maðr grip mannz uleðan. øyk eða ski{p} huart sem skip. etc.
um grip{a} skiptí er margr eighu sama{n}

Boken er utgitt av Nasjonalbiblioteket

Last ned

Last ned hele boken til mobil/nettbrett i .epub-format eller som .mobi.
Du kan også skrive ut boken som .pdf eller html.

Om Magnus Håkonsson Lagabøtes bylov og farmannslov

Noreg var i forhistorisk tid eit bygdesamfunn, men i mellomalderen blei små sesongdrivne handelsplassar etter kvart større og meir etablerte, og i ein periode var Bergen den største byen i Skandinavia. Livet i byane var annleis enn på bygda, og det var tidleg behov for ei særskild lov for byane. Bylova til Magnus Håkonsson Lagabøte (1238–1280, konge av Norge 1263–1280) blei vedteken i 1276 og erstatta eldre lover som handla om byar og sjøfart, dei fleste av desse er no tapte. Magnus Lagabøtes bylov er ei viktig historisk kjelde, og gjev eit rikt innsyn i byordning og handel i dei norske mellomalderbyane.

Bylova kom sist ut på norrønt i 1848 ved Rudolf Keyser og P. A. Munch. Denne nye utgåva kollasjonerer mellom anna eitt handskrift og seks fragmenterte handskrifter som Keyser og Munch ikkje har brukt, samt eit fullstendig variantapparat.

Les mer..

Del boken

Tips dine venner om denne boken!

Del på Twitter
Del på Facebook

Gå ikke glipp av ett eneste ord.

Fyll ut e-posten din under så vi kan varsle deg når nye verk publiseres.