Del I

\1r\

(1, NgL 1)

her hevíahefr C. upp hirðlog. noregs konungs ok hans hanðgenginnahirð C. manna./Fra her: Her hæfr hirðskra ok um krístílega tru ok konungs erfðatall ok kosníngh. E; her byriar (hefr upp H) hirðskrá F, H; Her hefr upp hirdskra. ok segir i fyrsta capitulo. huer uer erom skylldughir konungi uarum bæði hand gengnir menn. ok almuginn. i noreghs konungs riki G; Hér hefur upp hirðmanna Lóg I; Her hefr hirdskra ok segir j fyrsta kapitulo um kristiliga tru K; hér hefr vpp hirðskra þa sem setti magnús konungr son hákonar konungs ok segir hon vm alla hirðsiðv innan hirðar 2; ingen overskrift B, 86.capitulum tilføyet i C.

Þat er vphaf hirdlaga vara at/ Jesus Kristr sannr tilføyet i F, G, H, K. guðs son ok varar fru/ sancte maríu møyarMangler i F, G. hinn krosfæs/stí. sannar guð. ok maðær. konongr/ allra kononga. af huæíríumhónum er 86.hónum er tilføyet i I. allt valld./ ok tilføyet i E, H; og veralldleg tilføyet i I, 86. stíorn ok virðíng eren B; fra ok: mangler i I, 86. han seer 86.uar tilføyet i E, H; her ender 2. værnðvorn E. oc/ varðværzla vars virðuligs tilføyet i F, I, 86. herra. MagnusarN. B, C, D, E, F, G, H, I, K, 86./ Noregs konongs. ok allra hans han/ðgengínna manna. ok allra kristin/na manna æilíflegaat eylifu G, H, 86. I þess hínsMangler i G, H, K./ sama [vars hærraMangler i B. [íesu krístMangler i F, G, H. nafne/ skal var herra tilføyet i E, H. loglegrherra F. noregsNoreghr D; mangler i G, H. konnongrMangler i D./ hans þion. raða boðe ok banne ok vt/forumatfórum 86. varom. ínnan lanz ok vttann/ guði til tignar ok tilføyet i F; lofs ok tilføyet i H. ðyrðar sealfum tilføyet i K. seer til sømðar. os/ tíl gagns ok þarfenða. Nu af þuí/ at lanzfollket alltMangler i B, E, G, H, I, K. a mickla ly/ðskyllðu konongðomenomkonungenum E, F. at væi/ta. oc veer allra hælzt sem honom/ ero hanðgengnír. ok af ollu land/{s}folkeno vaalðer.valet C; mangler i I, 86. kononge{nu}mhonum H, K. til/ hirðar ok hæímílegrar þionosto.Fra hæímílegrar: handgeinginnar þionustu ok hialpsamlegrar. heimuglega 86. okMangler i B, F, G, H, I./ i ollum lutum þæímMangler i K. sem hann fær os/ i hænðær til [vbrigðilegs trunaðarobrigðiligrar K./ ok. fullkomennar þiónustu og tilføyet i I, 86. hollostu.þionostu C, F. ok gramtgremíum G; gremst 86./ guð at oss i æiðiorðum B; æiðum C, F, G, H, I, K. varom.Fra i: mangler i 86. ok bríotum/ vara tilføyet i B, E, I, 86. kristilega tru efer C. veer briðumzt uiðr tilføyet i D. ho/nom i nokoro þesso.Mangler i I, 86. þaþúi 86. være þæt/ þarfleg at mænn varaðezt þa my/klu villu þoko erat G. mestær lutær fo/lksfolcsens B; mangler i I. þæssa landz hæfir [sua hormu/legaMangler i I, 86. blínðaðær af.Mangler i G, H. veret atsem I, 86. i ængu/ lanðeMangler i D. oðru profazt ne tilføyet i B. fínnazt þauþess D; mangler i F, G, 86. døme. til tilføyet i B, H, I, K þar/ sem tæknír hafa veret. ímisir mænn/ I stedet for resten av kapittelet ranglega til konunga (konungs H; fra til: mangler i G, I) móti rettum konungi (konungum G, I, 86) F, G, H, I, K, 86; resten av kapittelet mangler i C. Her skyter B, D og 2 inn avsnittet fra Landsloven som A henviser til, se appendiks 1. eptir þui sem stenðr i logbokenne sialfre/ i kristinsðomsbælki i hínum þriðia ka/pitula.fra at i ængu: ganga þessír kapitulum sua vt sem stendr j landz bokenne. I nafne foðr ok sonar ok heilags anda. En ef sua harðlega kan til at berast at engí er þessara til E.

(2, NgL5)

Hær eftir skulu vera ærfðe{r …}/ sem greina. huessu ærvazt A Noregs/ konungs riki ok þau kapitula sem þæim fylgia/ {eftir} þui sem þar stænðr. Hær æftir segir/ með huæim hætte konungs æfni skal til/ k{onungs taka}Fra Hær: Her sægir um konongs tækín ok um konongs æiðstaf C; Með huarium hette konongs æfní scal til konungs taka D; huerssv konung skal gera. E; hversu konung skal taka F; her segir huersu konungh skal taka verða G; Capitule H; um konungs tekiu K; huornin kóng skal til kóngz taka 86 (som vanligvis har nummer på kapitler, men ikke overskrifter); ingen overskrift B, I.

NU skal til þæssMangler i H. sæígía með hu/{e}rri skipan þanþegn E. skal til konongs/ taka er guð hæfir os gefít til forstrlandz ok tilføyet i B. forst/íoraforstíorna E. ok hærra [með sínní miskun okMangler i E. æf/tir rettom ærfðum til sínsMangler i K. foður/arfs skipat.skipaðr E, I, 86. HællztHelldr H. skyllði þætta/ vera ata B, D, E, F, G, H, 86. hatiðishaatiðar H. ðæigí eða aMangler i E, H, 86; fra eða: mangler i B. ðrottenssunnu G, H, I, 86./ dæígíFra eða: mangler i F. efen E. æigi banna [æínar huæírarMangler i G, H, I, 86./ nauðsyníar [I þan tímaþa G, H. sem hæsterhinir (mangler i E) hesto B, D, E; beztir H; flestir 86./ menn ero saman komner. þa tilføyet i D, E, I, 86; I þann tíma tilføyet i G, H. skal vera/ þíng stæfn^tMangler i E; fra skal: þíng stefna K. eftir forne siðvæíníu./ En hirðstæmna skal vera aðær [en/ þing se.þegar er B; mangler i E.sett tilføyet i F. um þa lutí sem þahellz F; mangler i G, H þíckíaþikir 86. hæ/lzt nauðsynlegernauðsyn aa G, H, I, 86. vera.Mangler i E. konongs æf/ní skal røða eðaMangler i E. røðaFra røða eða: tala eða tala (mangler i H) B, F, G, H, I, K, 86. lata með þessoþvi B./ æfní at þacka ollum monnumMangler i I, 86. sína/ þarkomo.þangat komu B, F, K. ok jatta ollum monnum tilføyet i B, F, G, H. slikumþuilikum H. sø/mðum.dømum B. ok namfnbotom sem þæír ha/fðu haft tilføyet i F. fyr. ok með goðo um at tilføyet i E. bøta eftírmeð hinna (mangler i H, K) B, E, H, K./ vildaztavillduztu F, H, I, 86; bezto B. manna raðe. viðmeð E. þa alla er/ þæss þyckía værðír veraMangler i F; fra þyckía: þyckiazt við þurfa B. okMangler i E. æftír/ þuí sem þæír kunnu til at þíona./ Siðan skal um þat røðatala B, F, G, H, I, K, 86. [huæíría læ/ið með mestommeð huerium B, F, G, H, I, K, 86. sømðom ollMangler i K. hírð skal/ sikMangler i E, H. til þíngskonungs B, 86. bua.buast E. atoc C. sem virðulega/ztsæmelegzt I, 86. seuerdi G, K; fra sem: sæmiliguz vyrði F. oll þæíra meðfram E; at 86. færð a þæím/ ðæigi sem [þíng skalþeir skulu B. vera. skal blasa lata tilføyet i E. \1v\ fyrstMangler i F, K. vm morgenen míokMangler i B. arla ollu/ folke til þíngs ok þaMangler i F. skal oll hirð hæ/rklæðaztklæðaz G, H. ok buazt sem bazt ok tilføyet i D. sømølegazt/ huær æftír sínum fongum.tilfangum D; efnum 86. þa skal ko/nongs æfní lata syngia eða lesaFra eða: mangler i C; fra syngia: segia G, H. serMangler i I, K, 86./ messo [de spiritu sanctoMangler i 86. með þæssomok E. / collectum. Deus øs tilføyet i B. ín te sperancíum fortítu/ðo. De domina. De sancto Olauo. [De om/nibus sanctis.Mangler i 86. Siðan eftír messonamesso B. sk/al konongsMangler i B. æfníFra konungs: hann E. ganga til alterís ok/ biðia ser mískunnar við almattugan tilføyet i 86. guð af ollu/ híarta meðok H. arnaðar orðe hínnar/ hælgu maríuFra hínnar: sancta maría E.drottningar ok tilføyet i F. ok hins hælga konungs hins helga tilføyet i F. Olafs/ konongs.Fra með: mangler i 86.ok tilføyet i E, G; ok allra heilagra manna tilføyet i F. Takataki B, 86. siðan blæzan af bí/skupí með knefalle. En eftír þæt/ skal bera fram hinn hælga kross [ok/ aðra hælga ðomæmeð helgum domum F, G, H, K. Her æftír skal./ með tilføyet i E. processío fylgíavera með B. hínum hællga krosse/ ok tilføyet i B. með oðrumMangler i B, I; fra með: ok 86. hælgum ðomum.Fra Her æftír: mangler i F, G, H, K. Aller m/ænn þæírMangler i C. sem fører ero skulo gangafilgia 86; fra ero: er E./ þengat sem þíngþingít E. skal vera.Fra skal: er stemfnt B; er E; er sett G, H, I, 86. [Þar/ skuluÞíng scal standa ok D. hasætesæti G.vell tilføyet i E. buín veraMangler i F, H. sømelega en/ þo skalFra sømelega: ok E. æítt hasæti tilføyet i G. bæðeMangler i B, F, I, 86. hææst ok bæzt bu/ítMangler i K. veraMangler i E; fra buít: mangler i F; fra ok: mangler i B; fra sømelega: mangler i D. i miðíu. ok skal þar ængi i/ sæítíazt. en aðrer hofðíngíar siti í/ oðrum hasætum vt i fra tvæím væ/gnum.vegín D; megín E, F, G, H, K; fra tvæím: tvemeghíum C; tvo vega I, 86. En konongs æfní skal sítía ní/ðríMangler i E. a graðanom firí hínu hæsta/ hasæte. þegar semMangler i G, H, K; fra þegar: siðan B. þingþínget D, E.skal vera oc þat tilføyet i C. er sætt ok/ síðat.Fra ok: mangler i B, C, F, H, K. þaok (en H, mangler i K) siþan F, H, K; mangler i G; fra þegar: Sýðan I, 86. skal sa sem tigulegaztær/ fææszter fær 86. til huart sem þat tilføyet i B, E, F, G, H, I, K, 86. er lærðr ma/ðærMangler i G, H. eða læikmaðær.ulærðr G, H. læggia a kon/ongs æfní konongsMangler i 86. nafn með þæs/som orðom. KonongsMangler i B. namn þat sem/ guð leer þeer. ok þu ert til komennboren C, D, G./ ok (eðr H) til borinn tilføyet i F, H. ok af øllu tilføyet i F. landzfolkeno tilMangler i E.kosínn ok tilføyet i G, H, K. tæikínn. æftir/ lagum hins hællga Olafs konongs./ lægg ek a þik ok næfní konongs æf/ní aaf F; fra ok: mangler i B. nafnFra a: mangler i F, G, H, K. NMangler i B. [af guðsat guðs logum ok hans B. hallfu. ok al/lra þæíra sem vnðír þítt vallð ero/ skípaðer með þæírí sømð ok stíorn/ sem þuí a at fyllgia. ívír ollum/ Norege. ok hansMangler i B; fra ok: meðr G, H, I, 86; fra ollum: allan noreg með F. skattlonðumFra hans: þeim skattlöndum sem þar til liggia K. I naf/ne foður. ok sunar. ok hæílags an/ða. Amen.Mangler i E. At þesso ollu fullgorðu./ þa tilføyet i D, E. skulu [upp stanðaMangler i E. biskupar ok lænðirlærðir G, H, I, K, 86./ mænn. hirðstiorar. lendir menn tilføyet i K. ok logmænn.Fra hirðstiorar: með hirðstiorum ok løgmonnum F. okat B. hæí/fía kononghann E; konungs efni F, I, 86. uppMangler i B, F, I, K, 86; fra hæífía: seti konung G, H. i hasætehasetít E. ok síngí/ lærðer mænn Te deum. laudamus tilføyet i E, F; enn konungí til sæmdar tilføyet i H. En læikmænn/ kyrieleyson [guði til lofs ok ðyrðarMangler i G./ ok konungi til sæmðar. þa skal konungr eið sveria slikan sem stendr eptir konungs erfða tal. þar næstr er eiðr hertuga eða jarls. þar næst løgmanna. þa bonda ok almenníngs tilføyet i F; enn konungínum til sæmdar tilføyet i K.

(3, NgL6)

Um æida þa sem siðan skulu fram/ flytiazt vmoc D; fra þa: i C. konungs jattanFra Um: her segir um konungs iattan G; vm konungs iatingh H; um konunghs eið K; huath konungr skal hafa er hørir til konungs 354, og her begynner Hirdskrå-teksten i håndskriftet; Cap 3 86; ingen overskrift B, I; ikke nytt kapittel og ingen overskrift E; kapittelet mangler i F.

NUEn B, C, G, H, I, K, 86, 354. at konongr víti sik þuí hæ/llðærFra þuí: mangler i E. skylðuganFra hælldær: skylldara G, H, K. log at hall/ða við þægna sina [ok vm. at bøtaMangler i B./ þa skal hænn þæsso jatta folke sínu/ [með fullre staðfæstuMangler i K. eftírMangler i I. þætMangler i H; fra eftír: þar 86. sem/ hænn er til konongs tæíkín. ÞatÞui H, 86. jatta/ ek guði ok hans hælgum monnum. ok þuí/ hansMangler i K. folke sem ek emMangler i G. oværðugær. fyririfir B, C, G, H, I, 86, 354./ skipaðr. at ek skal þau kristín log/ hallða er hínn hælgi Olafr konongr/ hof. ok aðrerMangler i I, 86. hæns rettír tilføyet i B, C, D, G, H, I, K, 354. æftir komanðar/ hafa nusiðan G, H. samþykt millím konongs/ ok þæira sem lanðit byggía með hu/aratuæggia samþykt ok með goð\2r\ra manna raðe vm at tilføyet i G, H, I. bøta æftir þuí viti sem/ guð leer meer. EnEr C, D, G, H, K, 86, 354. konongar æí at æíns/ skyllðugr at hallða þætta við þa þegna sína tilføyet i G, H. sem/ þaþar 86. ero a þíngíþingino B, I, 86. hia honum hælldr við þa/ alla sem i hænskonungs C. þægnskyllðu ero bæðe tilføyet i I, 86. allna/ ok vborna./Fra við þegna: mangler i E.Enn í þann tíma sem hann er (fra hann: konungr verðr 354) koronaðr. þa skal hann suería mönnum løgh ok riettyndí með þæím æiðstaf sem konungs vigslu hæyrir at guðs løghum (fra hæyrir: mangler i 354) tilføyet i K, 354.

(4, NgL7)

Hærtoga hæiðr ok iarls/Fra Hærtoga: Vm hertogha æið ok iarls (fra ok: mangler i K) C, K; Her segir vm eid hørtoga ok ialla D; Cap 4 86; ingen overskrift B, I; ikke nytt kapittel og ingen overskrift E, G, H; kapittelet mangler i F.

Þa|-N-|V B; Svo I, 86; A þessu þíngi K. skal okMangler i B, E, G, H, K. hørthoge eðaok D, E. jarl Istf. resten av kapittelet: lendr maðr (fra lendr: lendir menn H) ok hirðstiorar. logmenn ok bændr eiða sueria. huerr með þeim eiðstaf sem stenðr skrifaðr i sealfri landz lagabokinni i cristinsdoms belki G, H. þænna/ æið suæíria ef þæir ero [neer. eða þe/gar er þæir koma til konongs.a þingi B; til K. þæss læg/gær ek honð a þæssaMangler i E, K, 86. hællga ðoma ok þuí/ skytær ek til guðs. at ek skal vera hol/lær ok trur mínum hærra N Noregs ko/nonge bæðeMangler i 86. løynilega ok openbærlega/ [ok þanj þeim 86. luta landz er hæn fær mer skal/ ek tryglegatrulogha C, I. hallda æftir þuí skilorðe/ sem hæn fær mer i alla stade.Fra i: mangler i D; fra skal: mangler i 86. Uæíta/ skal ek honom alla þa lyðní er goðær/ hærthoge eða jarll skal goðom konungeFra þan luta: þat líen sem konungr væitir mer skal ek truliga hallda með þeirri hlyðní ok eptirlætí sem Magnus konungr son hakonar konungs skipaði j millum konungs ok hertoga edr iarls. væíta skal ek honum alla þa hlydní sem goðum hertoga eðr jarli ber goðum konungi. styrkia skal ek hann ok hans riki bæði með raaðum hæilum. ok øllum mínum styrk K./ [Hallða skal ek ok æiða þahialpa skal eg og efla þat 86. sem hænkonungrínn K; mangler i B. hæfir/ suoretiáttat K. ollu landzfolkeno. Eftír þui ví/ti ok skynsemd tilføyet i K. sem guð lerhefir lééð K. mer. Guð sva tilføyet i B. seMangler i D. mer hollær efsem B, K; en D./ ek satt sægír. gramtgramr B, D, K. ef ek tilføyet i B, C, D. lygær.Fra ok þui skytær: et cetera E.

(5, NgL8–10)

Um le/nðra manna æið ok bonda./Fra Um: Lændra manna æiðar D; um lendra manna eid K; hirðstiora eiðstafur eða lendra manna 354; ingen overskrift B; ikke nytt kapittel og ingen overskrift E, I, 86; kapittel mangler i C, F, G, H.

I stedet for kapittelet inkluderer B, D, K og 354 edene, se appendiks 2. Þa skulu okMangler i E. lænðír mænn ok hirðstior/rar og Lógmenn tilføyet i I, 86. ok bønðrFra ok: mangler i D, E. svæíría æiðaþenna eið D, E, I. æftir þuí sem/ stænðr i síalfre logbokenneLandslaga bókinne I, 86. i kristíns/sðomsbælkí.Fra æftir: EN at bænðr uítí sík þuí skyldugarí ok alþyða til hollostu ok landzbokinnj. Siðan gangi konungr tíl altarís ok take þar blessan ok fare síðan í garð ok haldí slika ueíslu þan dag sem honum byríar ok konungs tígn hæyrír. hofðíngíum ok ollum oðrum hínu besto monnum E.

(6, NgL11)

Her eftír seigirFra Her: mangler i D. huæssv/ hanðgengnir menn skulu a nyungu taka/ nafnbøtr sínar þæir sem aðær varo han/ðgengnir/Fra Her: Um handgegna men konongs (mangler i E) C, E; vm hirðar eið F; her segir um trolofun hanð/genginna manna G; menn skulu festa konungi tru sina H; um trunað við konungh K; Cap: 5 86; ingen overskrift B, I.

Hínn nesta dag æftír skal [konongr/ lataMangler i B, F, G, H, I, K, 86. blasa til talstólu E; þings F, K; þyngztalz 86. ollum hanðge/{ng}num monnum. ok tilføyet i B, F, I, K, 86. þaok H. skulu aller handgengnir tilføyet i F. mænn gera/ kononge trulæíktrygleik D, E; fra gera: festa konungi tru sína B, F, G, I, K, 86. ok vínnaMangler i G; fra gera: festa konungi tru sina eðr H. æiða. konungi sem aðr er sagt tilføyet i B. En/ aller aðrer tilføyet i D, F. þæir sem aðr varoero G, H, K. hanðgengn/ír skulu æickí annat sínní vinna konungi eið tilføyet i B; gera tilføyet i E; eiða vinna I, 86. huarkí lænðírlienz 86. mæn eðane B, F, G, H, I, 86. skutilsuæínarRiðða/rar G, H.eða tilføyet i B; og ei tilføyet i I, 86. taka/ með [oðrum hætteodru mote 86. sínar nafnbøtar/ nemaenn at K. gerazt allerMangler i G, H, K. suærðtakarar/ konongs þo tilføyet i B; allir tilføyet i K. með æiðí. hafe þosiðan B; ok E, H; ok þa F, G, I, K, 86. huær/ [sinar nafnbøtærsína nafnbot B, F, G, H, K, 86. æftírmeð E, F, G, H. jomnum sø/mðum. EN ef [nokorer hafanockor hefír E. mísgo/rt við konongðomenkonginn 86. þa fare þæt/ æftír logum. okmeð B, F, I, K, 86; við H; fra logum: mangler i G. konongs skipan. m/eðok B, F, H, I, 86. miskunFra með: mangler i K. okmeðr H. goðra manne raðe. ok tillogu tilføyet i B.

(7, NgL12)

Með/ huæímþæim C. hætte konungr. skal hærtoga gera/Fra Með: (her segir tilføyet i G) hversv hertuga skal gera E, G; Ef konungr gerir hertuga F, K; um hertugha nafn H; Cap: 6 86; ingen overskrift B, I.i hirð sínní tilføyet i C.

NU ef konongær gerer hærtoga/ ínnanlanðz eða hírðar tilføyet i B. með goðrabeztu G, H, I, 86. manna/ raðe. þan þoMangler i 86. sem með rettom ærfðum/ er til þæss borenkominn G, H, I, 86. [eftir logumMangler i F, K. ok af/ rett^re konongaMangler i E. ættenne komen.Fra rettre: kónga ætt bórinn I, 86. þa/ skal sa hattr þarMangler i D, F, G, H, K. a vera sem hær fy/lgírseghir H. ef til þess þærf at takaFra þa skal: I I, 86; fra ef: mangler i F, E. þann/ tíma sem konongr gerer hærtoga/ ser til lettes ok sømðar. þa skal konongrhan E./ lataFra þa: skal B. til þíngs blasa. þar sem hænnkonungr B. er/ staððærFra þar: mangler i F, K. ollum monnum. ok tilføyet i B, E, F, G, H, K, 86. At skipaðo/ þíngí skal hærtoga æfní sætiazst/ a skorenaskor E. fírí^r hasæte konongs. En/ siðan skal sa sem konongrMangler i F. [skipar tilvill I, 86./ fyrst tala vm [þa lutiþat G, H, I, 86. er liklegaztlíkast E, F./ þickír.Fra liklegazt: likazstir þickia K; fra liklegazt: konungi þickir uíðrkuæmiligaz G, H, I; konungr sier þa vidurkuæmilegast 86. Siðan æftir þatþa E; fra æftir: mangler i B, F, G, H, I, K, 86. skal kon/ongær sialfrMangler i E, H. upp stanða ok gefa/ honom hærtoga nafn með slikumþeim 86./ orðom sem hær fylgía.standa 86; fra slikum: þessum orðum B, F, G, H, K. Nafn þat/ sem Guð gaf þér tilføyet i K. ek lægg a þík [ok næfní \2v\ hærthoga æfníMangler i B, F, G, H, K, 86.a tilføyet i D. N af guðs halfu. okaf I, 86./ þuí vallðe sem hænguð D, E, G, H. hæfir leet meer./ þætþa K, 86. gef ek þeer meðaf 86. goðvilía.goðum vílía E; fra með: ok K. Late/ sialfr guð þuíþer H, 86. sína miskunn fylgía/ með ollum þæim lutum sem hænn/ seer at þer høfer hælzt.hollr E. til hænsþessarar K. tí/gnar.sæmðar I; fra hæns: sæmdar 86. ok mínnar sømðar.tignar I, 86. ok lettes. þerser E./ til fræmðarsæmðar B. ok farsælo. ollom þæím/ til friðar ok fagnaðarnada B, F, K. sem ek fafer E; fæ F, I, 86; fær G, H, K./ þier í hendur og tilføyet i I, 86. vnðir þítt walð meðok K. guðs foss/ío. SiðanEn þa B. er honum værðrverðe E; er I, 86. gefit hæ/rtoga nafn. þaMangler i 86; fra er honum: mangler i F, G, H, K. skalMangler i H. konongr taka/ j honð honom. ok sætíaleida 86. hæn i haasæ/te hia seer konongr skal gefa ^honumTilføyet i margen. suærð/ ok fa hanum i honð.hendr E, F. skal hænn iaf F, 86; mangler i H. þuí/ við kiænnazt.kannaz F, G, H, 86. at hænn hællðr þann/ hærtogaðom af konongðomenumkonungi B./ oker hann E.hann tilføyet i K. er hæns suærðtakare rettom til/ styrks. rongum til ræfsíngar. konon/ge til lettes ok hæns holluøllu F. ráðe ok ríki./ ok sømð. tilFra ok riki: rikinu til sømd ok D. værnðarFra til: mangler i B; fra ok ríki: til sæmðar F, G, H, I, K, 86. ok virðingar/ huar sem hænn ma sínu liði viðr/ koma. SiðanMangler i B, F, G, H, I, K, 86. skal konongr gefa/ honum mærkí til þæss at konongrhann K./ skyllðarskipar honum G, H; mangler i I; fra at: ok kongr styrke 86.honum tilføyet i K. alla þa menn til at tilføyet i F; menn tilføyet i K. honommenn G, H. æftirlata/ ok auðkvæðaauðmíuka G, H; auduellda ad 86. veraMangler i E, F, G, H. sem hann skipar vn/ðir hans valð. [vm alt þatMangler i G, H. sem aðr va/ttar ium G, H. hærtoga suærðtoku.Fra i: mangler i F, K. ok hæns/ hærtogaðomFra hæns: Mangler i E. i ollu styrkía okFra styrkía: at G, H. styðíaFra ok: mangler i 86./ til þæsssins F, K. æfnís atok D, F, K; fra þæss: mangler i G, H, I, 86. allar [loglegrar/ lyðní.loghlegar lyðnir C. Þætta huarttuæggíaFra ok hæns hærtogaðom: þeirra með {…} B. skal/ konongrMangler i K. stanðande fagefa D; tia fyrir 86. hærtoga/ Siðan skal hærtoge ganga fram/ fyrir konung tilføyet i G; ad tilføyet i 86. ok suæríavinna 86. æið at loghum oc tilføyet i C. aat C, F, I, K, 86. hælgom ðomumFra a: mangler i B, G, H./ meðeftir B. þæím æiðstaf sem aðr er skraðrskipaðr C; fra er: vattar B, 86; fra aðr: skrifaðr er G, H./ æftir konongs æiðmangler i D; fra æftir: hía konungs eiðstaf F; mangler i 86./

(8, NgL 13)

HuærVm C. sømð. ok siðsæmd fylgia skalFra fylgia: huær fylghir C./ hærtogha nafne/Fra Huær: Vm hærtuga sæmð E; vm landrað hertoga F; her segir huer sęmð fylgir hertoga nafni G; um sæmðir þær sem fylgia hertugha nafni H; um hertuga sømð K; Cap 7 86; overskrift mangler i B, I.

[Nu skal sægía|-H-|Er segir B. til þæíra sømðasæmdar E./ sem fylgía Hærtoga nafne./ Mærki skal hærtogehann G, H. hafa firir ser hua/rt sem hann riðr tíl bøar eða rør. nema/ konongr se firir. Hærtoge maskal G; a ad 86. hava þe/gar honom likarFra honom: hann vil B; fra þegar: ef hann vill I, 86; mangler i E, F, G, H, I, K. fylgðarmænn með tilføyet i G, H, I, 86. seerMangler i F, K./ fiora þa er tilføyet i F, G, I. han er nermeð G, H. kononge alldrí þoMangler i F; fra alldrí: en aldri B, E, G, H, I, 86./ flæíri en sæx þo tilføyet i B, E, F, G, H, I, 86. at konongrhann 86. auki fylgðar/halð huart sem han er ner kononge/ eða fiærri nema auðsynnaudsyn C, E; nauðsyniar B, men usikker lesning pga. skade; nauðsynía G, H, I, K, 86. varygðFra auðsyn: nøðsynia vørð F. kr/efe su þo semat B, C, F, G, H, K. kononge se vrugg.tru E. Hæ/rtoge skal frialslega raða firirMangler i I, 86. þæim/ luta lanzMangler i H. sem kononger fær honom attaka E; af at taka F./ sakar æyri. æftír logum [með mískun.Mangler i E./ nemaEn B, F, G, H; mangler i K. æígí skal hann. hava størefærri 86. utboð en/ konongr. nema konongrMangler i B. samþycki þætMangler i G; annad 86../ [með honomMangler i F, K, 86. firir æínahuæría loglegraMangler i C, I, K, 86; fra æínahuæría: einnar hueriar loglegrar B; D; mangler i G, H./ nauðsyníasaker.Fra loglegra: nauðsyniar løgligar F; fra æínahuæría: eínar hueríar nauðsyníar E. Eigi skal hæn ok gera at tilføyet i D. geva/ iarðer þær sem konongr væítír honom./ en tilføyet i B, E, F, G, H, K. Væíta ma hann þer tilføyet i E, G. [þæím sem honom likarhverium (mangler i H) er hann vill F, G, H. meðan/ hann hævir valð ívir. Eígí skal han ok flærí/ hanðgengna mæn hava en konongr okeðr G; fra konongr: mangler i D. vit/rir mæn sía at til hæyrír En ef hært/oge aukar siðan hirð erenn F. konongr fírír/byðr honom.Mangler i B. þa ero þæír allerMangler i B. lanðraða/mænn við konung tilføyet i B, E. er siðan suæírageraz hertoga hanðgengnir G; fra er: mangler i B. erfra er siðan: ef F, H, I, K, 86. þæír vitu ko/nongs forboð a. [Eígí skal ok hærtoge or/ lanðe fara nema konongs se lævuí til.Mangler i D./ Uið ængan þann hofðíngia skal hærto/gehann G, H, I. sattr veraMangler i G, H.þann tilføyet i K, 86. er konongr er usattr \3r\ við firir loglegar saker. Eigi skal hær/toge þa men ok hallða er konongr er/ ræiðr við tilføyet i E; j tilføyet i H, K. mote konongshans C, E. vilía.Fra mote: mangler i F.ef hann uett þat tilføyet i G. Nu ef sua/ ber viðtil B, D, G, H, I, 86; fra ber: verðr F. at vfriðr erse G, H, I. i lande. þa skal/ hærtoge veraFra skal: er hertuge I, 86. skylðr konongekonunginum F. [i ollum/ nauðsyníumMangler i E. ok aller hæns menn. Kann oc/ hærtogahertuganum F. logleg nauðsyn til [at bera.falla H./ þa skal konongr fa honom sua mykinnmarga menn ok B. sty/rk sem han ok tilføyet i E. goðer menn sia at bæzt berr./ En huærvítna þar sem þæírMangler i E, G. ero i vfrí/ði somanMangler i E. konongr ok hærtoge ok þæíra/ mæn. þa [skal sua vera huærskolu sva huarer vera (mangler i E) B, E; skal sua huer skipa H. [til annarsvið annan F, G, H, I, K, 86./ sem þæirMangler i E. se allerMangler i K. or æinu logunæyti. Sk/ylðugr skal hærtoge okMangler i E, G, H, K. tilMangler i B. veraMangler i G, H; fra ok: mangler i F, K. i friði/ oksem B, H. i vfriði at fara iallar G, H; mangler i C. þær færðírFra þær: herferðir B; fra at: mangler i 86.allar tilføyet i F. er/ konongr byðr honom með skynsæmð ok hann/ vil sínasíns G, K. menn sialfssiðan D; sialfur 86; mangler i F. meðtil C. sænða þa þo tilføyet i G. sem/ honom erero B. væl tiluid D, G, H, I, 86. Warðhalð ok allarMangler i F. aðrar/ níosnerFra Warðhalð: varðhallz falnir ok alrar annarar niosnar B. skulu hærtoga mænn jamnt ha/llða við konongs mænn at mannmærgð/ ok sua i ollu lutfalle ok lutskiptí vera tilføyet i B, G. eftír/ retto mantale ef hærtoge er með ko/nonge. konongs læge er fyrst i huærrí/ hofn. Hærtoge skal vera kononge sinum/ hollær ok trur. ok tilføyet i B, E. var.Mangler i F, G, H, 86. okat E. sia væl við vví/na røðom okFra røðom: mangler i F, K. raðom.Fra røðom: ræðu. En E; øllum ovina radúm 86. Ef sua kann [ok ví/ðrtíl at B, C, D, E, F, K, 86; til G, H; að I. beraztbera B, F, G, H, K, 86. at konongr kennir hærto/ga sinumMangler i E, F. suikræðe eða vtryglæiklanðráð G, H; ótrúleik 86; fra eða: mangler i E, F, K. þa/ skal þat [með skynsæmðMangler i F. ranzaka/ en æigi með bræðe eðaMangler i F, H, I. a laupum ræ/fsa.Mangler i 86. En ef hannhertogi G, H; mangler i D. ðyl ok træystír han ser til/ tryglæika.truleika B; truleíks E; traustleika 86; fra ok: mangler i F, G, H, K. þa skal hannMangler i B, F, I, 86. bioða gisla til ra/nsaks retzrietti 86; mangler i E. en siðan skal ranzsaka/ þæt mal með skynsæmð ok goðra/ manna raðeFra ok: mangler i G, H. eftir logum.Fra eftir: mangler i E; fra ok: mangler i F, K. En ef hærto/ge vil æigi koma til konongsMangler i E. loglegraløgliga stefndr (kallaðr K) G, H, I, K, 86; mangler i C./ forfalla laust.Fra konongs: þings løgliga stefndr F. þo at konongr bioðe/ gisla eða bæiðizt.Fra bioðe: beidiz eighi gisla G; beiðiz gisla H; fra konongr: konungi bioðiz gislar K. eða [værða suikverðr H; svik virðast I; her begynner et av fragmentene P. sonn aaf E./ hærtogahonum K. hænðehendr K; giórd 86; mangler i F, G, H. þa ma hann dømazt sannr/ at sok ok aller þæír sem siðanMangler i E. fylgiæ ha/num eða nokora lyðní væítirvætta honum (mangler i D, E, F) C, D, E, F, G, H, I, 86. losteger./ efer B, G, I, K, 86; fyr en E; siþan er F. ðomær fællær a mal hans þa ero/ þæír allerMangler i F, K. vbota mænn./

(9, NgL14)

Um fyrsta hatt iarlðoms ínna/n lanðz/Fra Um: Huær sømd fylgia scal iarls nafnne C; með hverivm hette jarllar hafa verit j norígi E; vm jarldoma F; her segir huerium hattum konungr ma iarl gera G; um iarls nafn H; Huerssu jarl skal giøra K; Cap :9: 86; dekorativ rubrikk P; ingen overskrift B, I.

NU skal til þæss sægía semat G, H. vera/ ma. vm iarldømi tilføyet i B. at sumum monnum tilføyet i E, G, H. se vkunnígareokunnígt meir B, E. en/ von være at okFra at: eðr G, H. til hæyrði.Fra ok: mangler i K; fra von: allf{…} B. okMangler i H, I; fra være: en F. er þæt vm/ jarlsðomaiarldom B, F; íarls dom E, H; iarls dæmí G, K, 86.her tilføyet i C. i norege. ok jarls nofnnanfn B, E, F, G, H, I, K, 86. En/ [menn. mego skiliaat menn skili (uíti G, H; þui tilføyet i K) gior (mangler i F, H) B, F, G, K, 86. at með þrímþæim C. hattom/ hava Noregs konongar gevet monnum/ jarlsíarla E, I. nofnnafn F, G, H, K. [i noregeMangler i F, K. Sa er hinnMangler i E. fyrsti/ hattrat P; mangler i G, H, I, K, 86. erat B, E, F, G, H, I, K, 86. Noregsí noregí G, H. konongr gefr sunumsyní K./ sínum skilgetnumHer ender et av fragmentene P. jarls nofn.nafn B, E, F, K. EnFra sunum: mangler i G, H. stunðum/ brøðrom sínumMangler i E. skilgætnumFra jarls: mangler i D, I, 86. eða namag/um. ok væítír þæím slíkt af lande ok/ þoMangler i E. i þæim staðumFra þo: þann luta B, 86; þeim lutum I. rikissensríkis E, I; rýke 86; fra ok: mangler i F, G, H, K. sem honomþeim G, H./ synizt með slikuþuí E, F. skilorðe sem hann sk/iparskilr K. ok a þat með ængu mote i ærfðirærfd C, F, G./ at ganga þo at sumírsynír D. have þar tilføyet i G, H. ranglega/ viðtil H, I, 86.þat tilføyet i F. klængzt.Fra þo: Mangler i E. Ener C, D, E, F, G, H, I, K. þat fyrster 86. til víttnís/burðar at þæsskyns jarlðomr hævír/ æcki ærfðum til oc hæuír hann tilføyet i C. eckiFra jarlðomr: jarlzdæmi hafa 86. i ærfðir genget sem nog erofinnaz F. ðø/me til. þat annat at huærgí fínzFínnast (dæme til tilføyet i I, 86) E, I, K, 86. i/ lanðeno nokor lutr æínkaðrFra nokor: nockorír lutír (se tilføyet i I, 86) eínkaðír E, I, K, 86; einkannadr rettr G; eínkaðr réttr H. til jarls/ðomsens.iarldøma B; íarldoms H; jarlzdæmiz 86. hællðr hava konangarhørtogar D. væit/ iorlum af lanðenolandi F, H, I, K, 86. slik sem þæím hævir/ likat.lindt 86; fra lanðeno: lanði slíct sem líkar. en E; fra hællðr: mangler i G. stunðum i frostaþings logum \3v\ [en stunðum iæða E, G.hæyra til eðr tilføyet i K. gulaþings logum. stun/ðumeða E. i vikínní. ok alloftopt E; allt I; fra ok: eðr 86. a uplo/nðum.Fra a: vm vpplønd H; fra ok: eðr allt um upplønð G. en stunðum i ollumøðrum F. lutumluta D, 86./ lanðsens. ok þa tilføyet i G, H, I. þui smærom saman. All/oftok opt E. hava ok konungar þat tæikít/ til sínn sem þæír hava væítt hí/num sama iarle i æíns huæríumFra æíns: einum hueria B, einhuorium 86./ luta landsensFra i: mangler i E. ok fengít. jarle þat tilføyet i F þa tilføyet i G, H, I. [þar/ annars staðarþat j annan stað B. sem kononge hævir/ þottFra hævir: þickir uera K. tilfællilegazt.Fra hævir: likaði B; líkar E; þickir tilfelliligt F; þickir þa til fallít G, H, I, 86; her begynner et av fragmentene P. Nu fínnazt/ ok huærgí hællðrMangler i B, E, G, H, I, K, 86. bu.Fra hællðr: mangler i F. ne.æða E. iarðer. eðane F, H, I, K, 86./ oðol i Norege i nokorom stað þauþat H; mangler i 86./ sem jarlðomenom se æínkannað.einkað I; tileinkad 86; fra jarlðomenom: íarlínum ero eínkat E; jarldóm heyra til eða honum se einkannlig F. vtan/ þær hævir huær hafthafðar G, H. ok sua mykitmiklar F, G, H, K./ ok með slikum hætteFra slikum: sliku skilyrði G, H; fra ok sua: mangler i E. sem kononge hæ/vír sýnzt.Fra vtan: mangler i I, 86. Þat erMangler i B, F, G, H, I, K. hítt þriða erat K. vít/trum monnum synízt mæsthellst 86; fra er: mangler i F. atFra mæst: ok E. snot/rernoregs F, G, H, I; mangler i 86. konungar hava i noregi tilføyet i 86. oftlega funnít/ væínorðvm oeínorð E; veinurð F, G, H, I; oiöfnud 86. iarlanna. stunðum til sínn/ en stunðum til sínna forællra ok þuí/ er þæt rettæzt at konongr have i/ sínu vallðe atok P, neste ord uleselig. søma þann mæst af/ sínní foðurlæif ok fræmía þannMangler i D, E, I; fra fræmía: frama 86; fra ok: mangler i B, F, G, H, K./ sem hann fínnrser E. serMangler i B. hollastan ok sik/ vilMangler i D. mæstHer ender et av fragmentene P. viðMangler i E. læiggiaFra sik: mest uill G, H, K. hanskonungs I, 86. boðskap/ at gera bæðeMangler i B, G, H, I, K, 86; fra sik: mest vill hans boðskap gera F. ínnan lanz ok vttan./ [þuí atþat G. hans æígn okFra æígn: mangler i B, E. oðalFra ok: mangler i I, 86. er allt lanðet/ ok æí er hanðsæltuist G, H, I, 86.þo tilføyet i E. atMangler i F.annat tilføyet i G, H, I. bætær gevíztheuizt D./ þo at annars se avm F; j K; mangler i E; fra annars: þess se G, H, I, 86. fræístat. Þat erMangler i B, F, K, 86./ híttFra er: mangler i E. fiorða sem liosazt er. at optMangler i I, 86./ hævir longum stunðum æígíenge I, 86; fra longum: engí B, D, F, G, H, K. jarl veret i/ Norege ok hævir þat almugínum hø/gazt veret þuí at sialðan hævírMangler i K./ rettær smælengsínsFra hævir: hafa smælingiar 86. viðmeð E. þat batnat/ at marger hava.hafi B, F, G, K. ivírboðanner veret/ i sænn.

(10, NgL15)

Um annan hatt jar/lsðoms til skattlanða/Fra Um: annar háttr jarls nafns F; hér segir ha iarls nafní G; v{…} annan haat iarls nafns H; um annan haatt jarls nafns K; Cap 10 86; ingen overskrift B, I; ikke nytt kapittel E.

SAÞat G, H. er annar hattr. íarls nams/ er noregsMangler i B, F, K. konongr gefr þæím/ monnummanne B; mangler i I. erFra gefr: mangler i 86. hann skipar. ívír skatlonð sín/ fyrst orknæyar viðmeð B, F, G, H, I, K. þuí skilorðemoti G, H, K; fra við: mangler i 86; fra þuí: þeim hætti F. sem/ vattar sættarMangler i F. skra. þeirra tilføyet i E, G, H. Suærris konongs ok/ harallðar jarls. maððaðar sonar tilføyet i G, H, K. okMangler i E, F. með þæímþeirra B. flæirum/ æínkamalom sem komoþar koma E. i sættargiæ/rð þæíra.Mangler i C. Magnus. konungs. Hákons. konungs tilføyet i C, D. Sonar/ ok Magnus. Jarls. Gillibærz. sonar þa/ er þæír sættozt i bior^gvín. þa er [liðnír/ varoliðit var B, E, 86. fra burðar tiðtíma C. vaars herrafrelsara 86; mangler i B. Jesu/ Krist [þusunðrað vættra. tvau hun/ðrað vættra. sæx tigír vætraMangler i C, F, K. ok siauuiij G, H, 86./ vætr.ár F, K. A fiorða are rikis Magnus konungs/ sonar. Hákonar konongs.Mangler i F; her begynner et av fragmentene P; fra sonar: mangler i B, K. Sua skal tilføyet i B. oc ef konungr/ gerirgefr C. jall til islanðz með sliku skilor/ðe sem konungehonum B, F. syníztFra konunge: konungr gera E. med guðs forsío/ okFra med: forsea með I. goðraFra med: forsia med bestu 86 mannæ raðe. þa ma til huar/stuæggia þæssaþeirra C, I; mangler i E, F, G, H, K. þann hatt nytarita 86. sem h/ær eptir fer tilføyet i G, H, resten av kapittelet mangler. sægír Resten av kapittelet mangler i F. æftír. loghum tilføyet i C; resten av kapittelet mangler i K. huæssu jarl skal gera/ ok sua þæt flæíra sem hærþar B. tilMangler i E. hæyrír/ [af þuí sem þarog her I; ok eftir 86. fyllgír/

(11, NgL16)

Með huæ/im hætteFra Með: hversu E; her segir huersu G. konungr skal jarl gera/ef jarl er giørr F; vm íarls nafn er konungr gefr H; huerssu konungr gerír Jarll K; Cap. 11 86; ingen overskrift B, I, P.

Enn tilføyet i G, H. Þann tíma sem konongr gerirvill gera F. iarl/ seer til lettesliettferliz 86. [ok sømðar.Mangler i E. þa skal/ konungrMangler i B. lata til þíngsMangler i P. blasa þar sem hann/ er staððar. ollum monnum. at skipaðo/ þíngí skal jarlsæfní sætíazt. niðr tilføyet i F. a sk/orena fyrir hasæte konungs. enMangler i E, F, G, H, I. siðan skal/ sa er konungr skipar til fyrstMangler i F. tala um/ þa luti erHer ender et av fragmentene P. liklegazt þikkír.þyckía E; fra liklegazt: til høyra B; tilfelliligir eru F, K. SiðanMangler i G, H, I, 86. \4r\ [æftír þatMangler i B, E, F, K. skal konongr sialfrMangler i D, E, F, K. upp/ stanða. ok geva honom iarls nafn m/eð [þessom orðum.slikum ordom sem her fylgia D, E. Nafn þæt sem/ ek læggr a þik. [ok næfní. jarls æf/níMangler i B, F, G, H, K, 86.a nafn tilføyet i E. N. af guds halfu. ok þuí val/ðe sem hannGuð F, H. hævir mer leett þatþa E; mangler i F. gef/ ek þeer með goðvilía. Late sial/frMangler i E, F. guð þuí sína mískunn fylgía m/eð ollum þæim lutum sem han ser/ at þer høver hælztbest E. til hansMangler i C; fra til: honum til F. tígn/ar ok mínnar sømðar ok lettes. þer/ til fremðarFra ok: mangler i F. ok farsælo.fagnaðar E; frelsis K. ollum þæ/ím til friðar ok fagnaðarnaða B, F, K; fra ok: Mangler i E. sem ek/ fafær B, E, G, H, K; set F; fæ 86. vnðír þítt valð með guðs/ fossío. Siðan erMangler i C. honom værðarer E, I, 86./ gevet.Mangler i B. jarls nafn þaMangler i 86; fra er: mangler i F, G, H, K. skal konungrhann C./ [taka i honð hanum okMangler i E. sætía hann i hasæteFra sætía: leida hann til hasætis 86./ vt i fra sínu hasætesætí G, H. goðangoðum E. mun.Fra goðan: mangler i G, H, K. Ko/nongr. Skal Siðan tilføyet i K. geva honom suærð [ok fa honumMangler i E./ i honð.hendr F, G.ok tilføyet i E, G, H. skal hann uið tilføyet i C. i þuí viðær kíænn/aztkannaz G, 86. at hann hællðr þann jarlðom af/ konongðomenomkonunginum F. ok hann tilføyet i E. er. hanshann B. suærðtak/are. rettom til styrks.Fra rettom: réttr til styrkiar 86.enn tilføyet i F, G, H. rongumvondum 86. till/ ræfsingar. kononge til lettes ok hans/ holluollo B. raðe. ok riki. ok sømðFra ok: mangler i B, G, H, I, 86; fra hollu: riki F, K. tilFra ok: til sæmdar ok E. værn/ðar ok virðíngar. huar sem hann ma si/nu liði við koma. Siðan skal konungr/ geva honum mærkí til þæss. at konongrhann B, K./ skylðarskípar E.han tilføyet i D. alla þamenn B.menn tilføyet i F. honom [æftir lata okMangler i B./ Her begynner et av fragmentene P. auðkuæða vera.til (þess tilføyet i 86) at vera I, 86; mangler i F, 86; fra auðkuæða: auðmíuka E. sem hann skíparskipadi 86. vnð/ír hans vallð vm allt þat sem aðarhann H; mangler i E, G, I, 86./ vattar i jarlshertuga F, K; hans G, H, 86. suærðtaku ok hans iarl/ðom ok hann tilføyet i B. i olluFra i: mangler i K. styrkia ok styðia til þæss æf/nís okFra þæss: mangler i F, K; fra i: at C. allrarstyrkía i alla staðe ok E. [loglegrar lyðní.loglegar lydnir C. Þætta hua/rtuæggía skal kononngr sitianðestanðande C, F, G, H, K; mangler i B. fa/ jarlle.fra sitianðe: standande veita eður fá I; standand votta eða tia 86. Siðan skal jarlhann E. ganga fram/ ok suæria kongi tilføyet i K. æiðMangler i 86. aat C, E, F, G, H, K, 86. hælgum ðomum með þæ/ímMangler i B. æiðstaf sem aðarMangler i G, H. er skraðrskrat B; skrifaðr F, G, H. æftír/ kononngs æið

(12, NgL17)

Huær sømð ok siðsæ/md.Fra ok: mangler i C. fylgia skal jarls nafne/Fra Huær: vm sæmdír íarlz E; vm skylldu jarls F; her segir til iarls sæmða G; um sæmdir iarls nafns H; um sømðir þør sem jarls K; Cap 12 86; dekorativ rubrikk P; ingen overskrift B, I.

[NU skal sægia|-H-| Er segir B. til þæíra sømðasæmdar E. er/ fyllgía eiga tilføyet i G, H, K. íarls nafne Jarlhann G, H, I, 86. skal ha/va mærki [fyrir serMangler i F. huaart sem han riðar/ til bøar eða røør nema konongr se firir.j bø B./ jarl skalmá I, 86. hava fylgðarHer ender et av fragmentene P. men með tilføyet i E, 86. serMangler i I. þegar/ han er æígíMangler i B, E. nerhia D; ofnærre 86. kononge.Fra han: æighi er ner konungr C; fra ser: iiij hvort sem konungr er nær eða fiarri F; huort sem hann er nær konungi eðr fírr K; huaart sem hann er nær konungi eðr fiarr H. alldri þoMangler i F, G, H. flæi/rí en segx.fímm H. Jarl skal friallslega raða fyrir/ þæim luta landz sem konungr færler G, H. honum atfirir at sia D; taka E. sakar øyríFra at: mangler i B.ok þo tilføyet i G, H. æftir logumFra æftir: með løgum ok þo K; mangler i I, 86. með mísk/unn.Fra með: mangler i F. nemaEn B, F; mangler i E, G, H, K. æi skal hann hava støre utboð/ en konungr. vill tilføyet i I, 86. nema konungr samþyckí þat m/eð honom fyrir æínnar huæriar loglegrarlaga 86; mangler i E, F, G, H, K./ nauðsyníarsakernauðsyníar K. Eigi skal [jarl ^okhan ok hafa eða D; han E, K; mangler i B, F, H. ge/va æígníríarðír B, C, D, E, F, G, H, I, K, 86. þær sem konongr væítír/ honom. væíta ma hann frealsliga tilføyet i G. þæímhueríum K. sem hon/om likarvellykar 86 fra honom: han víl E, F, G, H, K. meðan [hann hævir vallðhans vald er E. ívír/ Eigi skal hann ok flæri hanðgengna mænn/ hava.Mangler i H. en konungr ok vittrír men sía at til/ høyrír. En ef sua ber með at tilføyet i E. íarl aukar siðansina I. hirðMangler i H./ er [konungr firirbyðr honom.hann veit konungs forboð áá K. þa ero þæír/ aller lanðraða menn er siðan suæría eren E; mangler i G, H./ þæír vituuissu G, H. konongs forboð aMangler i F; fra er: siðan þeir vita at konungr fyrirbyðr K. Eigi skal/ ok jarl or lanðe fara nema [konongs/ se læyuí tilmeð konungs raði F, G, H, K.ok tilføyet i E. Uið ængan þann hofðíng/gía skal jarlhann K. sattr vera sem konongr er/ vsattr viðMangler i E, K. firir loglegar saker. Eigi sk/al jarl ok þa menn hallða er konungr [er/ ræiðrhæfir reíðí a E. mote konongshans C, E, K. vilía. NuEnn F, G, H, I, K, 86; mangler i B. ef sua \4v\ ber viðmeð E; til B, G, H, K. atFra sua: mangler i F. ufriðr er i lanðeland kominn B. þa skal/ jarl vera skyllðugr kononge i [ollum/ nauðsynumallre naúdsýn 86. ok aller hans menn. Kann oc/ jarlsiarle B, E, G, H, I, K; iarl D, F.nockor tilføyet i E, 86. loglegMangler i F, 86. nauðsyn til at bera.berast E; fra at: mangler i K. þa/ skal konungr fa hanum sua mykínnmarga menn ok B. styrk/ sem goðer men sia at bazst ber. En/ huærvitna þar sem þæír ero í ufriði/ samanstadder 86. konungr ok jarl ok þæíraFra saman: konungs menn ok iarls B. menn. þa skal/l sua veraMangler i F. huærhuarír B. til annarsFra til: við annan G, H, I, 86; fra skall: skolu sua vera huarír til annara E. sem þæírMangler i I, K. se/ allerMangler i F.eíns mans menn tilføyet i B. or æínu logunøytí. Skyllðugr sk/al jarl ok tilFra ok: mangler i E, I, 86. veraMangler i F; fra ok: mangler i B. i friði. ok i ufriði at/ fara i þær færðír sem konungr byðær/ honom [með skynsæmð ok hann vilok sendi B. sína mæn/n sialfsMangler i F, G, H, K, 86. meðtill C; fra sialfs: við E. sænða.lata fara H. þa sem honom er/ væl til.uið D, F, G, H, I, 86; með E; fra honom: hann vil væl B. Uarðhollðvardhald C, D, F, G, H, I, K, 86. ok allarMangler i F. níosner/ aðrar.Mangler i H.konungí tilføyet i K. skulu iarlsmenn jamtat iafnaði G, H. halda vi/ðmeð E. konongs menn efþa er (mangler i 86) G, H, I, 86. iarl er með konunge/ [at manmærgðMangler i G, H. ok sua i ollu lutfalle/ ok lutskíptíHer begynner et av fragmentene P.vera tilføyet i G, H, K. eftir retto mantale. Konungs/ læge er fyrstMangler i B, G, H, I, 86. i huærrí hofn.Fra Konungs: mangler i E. Jarl sk/al vera konunge sínumsua H; mangler i G. hollær ok trur. varFra hollær: trygr ok trur P./ ok at tilføyet i G, H. sia vælMangler i H, 86. viðFra var: ok var/ at sea með E.ollum 86. vuína røðom ok raðomFra Jarl: mangler i F, K./ EfEn P. sua kann ok viðrtil B, C, D, E, F, G, H, I, K, P, 86. at beraztkoma, E; bera F, G, H, I, K, 86. at konungr/ kiænnír jarle sínumMangler i E.landrað eða tilføyet i B. suíkræðe.landráð F. eðaok E, H. vt/ryglæik.otruleík E, H, K. þa skal þat með miskun og tilføyet i I. með skynsæmðmyskun 86./ ranzsaka. en æi bræðe. eðaMangler i G, H; fra bræðe: með F, K. a laupum/ refsa.Fra en æi: mangler i 86. En ef hann tilføyet i C, F, G, H, I, K, 86. ðyl ok trøystírtrøystist B, C. hann ser til tr/yglæíka.Fra ok: mangler i F, G, H, K. þa skal hannMangler i F, K. bioða gisla til/ reez ranzsaks.Fra þat með skynsæmð: han bíoða gísla fyrir sik til rez ransakz E. en siðan skal ranzs/aka þat malMangler i I, 86; fra þat: mangler i E. með skynsæmð [ok go/ðra manne ^raðeMangler i F, G, H, K. eftirmed D, P. logum.Fra eftir: mangler i E. En ef jarl villuið C./ æígí til koma konungsþings F, G, H. loglegaMangler i B, E, F, G, H, I, K, 86. forfalla/laust. þo at konungrMangler i I, 86. bioðe æigi tilføyet i G; honum tilføyet i K. gisla eða bæ/iðíztHer ender et av fragmentene P. eða værða suík sonn aaf G, H, I, K, 86. hænði ja/rle.jarls B, I, K. þa ma hann dømazt sannr [at sokMangler i G./ ok aller þæír sem [fylgia honom. eðaMangler i F, G, H, K./ nokora lyðní væita honum tilføyet i B, F, G, H, I, K, 86. losteger.Mangler i E, F. siðan.Mangler i K. / þaþúi 86. ero þæír aller vbotamenn.Fra þa: mangler i F./

(13, NgL18)

Með hueím hætteFra Með: huerssu C; her segir huersu G. konongrFra Með: huersu E. skal/ gera lenðan mann/Fra Með: kapitulus F; huerssu gera skal lendan mann H, K; ingen overskrift B, I; i I, 86 står kapittelet før kap. 9 om jarler.

NUog I, 86. skal til þæss sægia huæssu/ konungr skal gera lenðan mann/ konungr skal gera lenðan mannFra konungr: hælzt skildi þat vera B; þat skal hann (mangler i G, H) gera F, G, H, K. aat B. jola/tið eða pasca tið tilføyet i F, G, H, K; viku I, 86. eða a hínum hæstum hati/ðum.hatiðis døgum G; fra hæstum: hæsta hatíðar degi F; haatiðis døghum H. þuí at sua hævir ueret fraat B, F, H, K. forno/ ok nyu.Fra fra: at fornu (farí tilføyet i E) C, E. Þætta skal [gort veragøra K. æftír þ/at sem borðværs ero sungin eður tilføyet i I. sogðsungin 86. ok matær/ er blæzsaðr.signdr F. aðr en konungr sætízt i ha/sæte. konungrþær C; hann G, H. skal lata lysa þa áðr tilføyet i I. fyrir ollumMangler i B, E, F, G, H, I, K, 86./ monnum i hollhollínnj E. eða hirðstofoaa (mangler i 86) hirðstefnu G, H, 86; fra i: sinum B; mangler i F, K. aðr en/ hann tilføyet i B, C, E, F, G, H, I, K; hird tilføyet i 86. sætizt. ivírundir F. borð með þessom orðom/ Ef þat synízt at þænna mann ok nef/niæfní C; fra ok: mangler i B, F, H, K, 86. NFra nefni: nefna •han• E; fra ok: N G. er flestomMangler i H.monnum er tilføyet i E, K; er tilføyet i B, C, D, F, G. kunnigr at goðo/ þa vil ek tilføyet i D. Konongr fyrirMangler i B, F, H, I, K, 86. sakerMangler i E. hansMangler i K. þíonostv/ læiða hann til sømðar sætes. ok virðíngar/ nafnbota þæíra sem hæstarhellstar 86. eroFra þeíra: þeirrar er hest er E; fra nafnbota: nafnbotar þeirrar sem hæst er G, H. ín/nan hírðar með lænz manz nafne/ Þan allan rett sem lænðz manzMangler i D; fra lænðz: þí G. na/fne a at fylgía. þa gevær konungr honum/ fullkomlegaFra Þan: þúi seigir konungr hann 86. með guðs mískun ok/ trausti með lænðz manz sømð ok slí/kum værzlum sem byriar tilFra ok trausti: með K. lænðz/ manz rettar.rette E; riett K; fra sømð: rett I, nafne ok rétti 86; fra með lænðz: rett B; mangler i G, H; fra með guðs: með lendz mannz rett F. enad 86. þat erero B. fímtanxx H; mangler i K. ma/rka væízla. Siðan skal konungr lata tilføyet i E. kal/la til sínMangler i F. tvaMangler i I, 86. lenða men. eða stallara/ eða mærkís mann.men E. eðaMangler i E, F, 86. skænckiaraFra eða: mangler i G./ eðaFra skænckiara: mangler i B. ðrotseta. eðaMangler i E. þa tva men tilføyet i D. sem søm/elegaztermest hattar B. ero ínnan hirðar. efen E. \5r\ lenðír menn ero eígí nerFra ef: af lendum mönnum 86; fra eða þa tva: mangler i F, G, H, K. ok bioda þæím/ at læiða þann mann frammMangler i E, I; fra þann: þenna F, hann innar 86. til sínFra til: mangler i K; fra framm: sitt G, H. firir/ hasæte. okMangler i F, H, I, K, 86; fra til: fyrir sik B. þa skal konungrhann I, 86. sialfrMangler i E; fra konungr: hann G, H. taka i/ honð honom okFra taka: mangler i K. læíða hann til sætespalzsætes B, E, F, G, H, K; færipallz 86./ sins tilføyet i D. [til høgrar hanðara hægri honð E. seer. ok sætia hann/ þar tilføyet i G, H. i annaraMangler i H. [lenðra mannalenz mans E. sæte. En með/ retto. þa æigu lenðir menn sua at/ sítía. at sa sítíscal sitía D; fra at: mangler i 86. fyrstr er fonnastær/ er at nafnbotom ok sua huær siðan se/m hann tilføyet i G; aaðr tilføyet i H. lengihann I, 86. hevir firir tilføyet i D. veret lenðr maðrResten av kapittelet mangler i F. ok askal H, I, 86./ þesseFra ok: skal G. skipan siðan tilføyet i D. at stanðahaldazt B. huærvítna.huert sinn 86./ þarhuar B; mangler i E; fra huærvítna: huar G, H. sem þæír híttazt.finnazt B, I; fra ok a: mangler i K.siðan tilføyet i H, I, 86.

(14, NgL19)

Huærn. ha/rettrett D, C. ok væizlur lenðir menn skulu/ hava/Fra skulu: æigi D; fra Huærn: vm skylldu lendz mannz F; her segir lendra/ manna Rett G; um lendra manna rett H; Cap. 13 86; ingen overskrift B, I, K; ingen overskrift, men stor opphavsstav E.

Nu skal til þess segia hversu kongur skal gøra lendann mann (fra lendann: lendum mønnum 86) tilføyet i I, 86. ÞAnn reetthatt E. skulu lendir menn hava/ meðat F. konunge at þæír skulu vera ne/estnæstir G, I, 86. hærtoga. okeða F, G, H. jorlum.íarlle E. hínír hæstoædstú 86. ok/ mestoFra hínír: æðztu H; fra ok: mangler i F, G, K. konongs raðgíavar. ok sva tilføyet i B, C, D, F, H, K, 86. hitt sam/a ínnan hirðar vm oll stormæle.stormal B; storræði K. Le/nðír menn skulu hallða a hæstomhínum mestv E. ha/tiðís ðaghumFra hæstom: hinum hæstum (stærstum G, H) hatíðum F, G, H, 86; hátiðumm I. fylgð með konunge. Þæír/ skulu ok fyrstirfyrst F; mangler i B. bera vigslu suærð/ konongs.hans E, 86. efer B, K. hannkonungr B. ber vigslu tilføyet i B. korono eða gar/lanð. nema konungr tilføyet i F. hærtoge.konungr G. eða jarllarjarl B, C, E, F, G, H, K, 86. be/re EnNu G, H. af þuí at þæír [skulu veraeru I, 86. hi/nír hæsto konungsMangler i I, K, 86. raðgiafar. þa ber/ þæím ual tilføyet i G, H. at vera hínír hollostu bede (mangler i E) vm fior ok fe (fra ok: eða E) ok vm (sua með E) tungu ok allan trygleik (fra allan: ollum trvleik E) ok hollostu tilføyet i D, E; konungi tilføyet i G, H, I, 86. [bæðe/ openbærlega ok læynílega.Mangler i K. ok vera/ sua fyrir. oðrum i þuí sem iMangler i E. sømðom/ ok metorðum. Lenðír menn [skulu ok/ havaeigu ok E. valð til þess tilføyet i F, 86; til tilføyet i G, H, K. atoc C. taka ser men til tra/usts. ok konunge sínum tilMangler i H; fra trausts: mangler i F; fra ser: men með ser konungi sínum til traust ok E. styrks ok sæmdar tilføyet i K. með hus/karls nafne. fíora tígí. en æígi flæí/rímeir G, H; fra fíora: þo eigi fløyri en xl manna B. nema [konungs se læyuí tíl.konungr lofí E. Allar þæ/ir æígnír sem falla vnðír konongkonungdominn F, K./ afmeð E. vðaða værkum eðaMangler i G, H. a læígumalom./ eðaMangler i G. vtlegðar værkumFra eða a: mangler i F, K. þar sem [lenðr/ maðr hævirlender menn hafa 86. læn yfir tilføyet i G, H, K. efen E. konungr vil hanum sy/sluMangler i E. fa. þær ma æígíengi B, G, H, K. lenðr maðr með/ rettoFra með: mangler i E. ser kanna.kenna E, G, K; eighna eðr kenna H; fra læn: syslu þa skal engi ser kenna F. ne braut sælía.lea C.því at tilføyet i F. Engí/ maðrMangler i F. ma ok fyrirgera ægnum sínum eðaFra sínum: næa E. oð/olum við nokoranokorn (mann tilføyet i H) B, C, H, 86; annan D; fra eða: mangler i F, K. með retto. nemavtan F, K; fra nokora: með rettu nokkura E./ við guð ok konong.

(15, NgL20)

Ef konungr kenn/nir lenðom manne lanðrað ok ef/ lenðr maðr skilzt vtryglega við/ konung sín. ok vm haatt lenðra ma/nna i vfriði/Fra ok ef: mangler i C; fra: Ef konungr: vm hírð manna svik með konung E; vm svikræði F; her segir unðan fær/slu lanðz manna G; ef konungr kennir manni landraað H; Cap. 14 86; ingen overskrift B, I, K.

NU{E}n B, C, D, E, F, K; mangler i G, H. ef konungr kennír lenðom man/nemonnum E. sínumMangler i E, F. suikræðe eða lanðrað/ þa skal hannMangler i B, F. með landzlogum vnðan/ flytíaztførazt (til riettz rannsaks tilføyet i K) E, F, G, H, I, K, 86. ef æígí fær loglega a hann/ prouat. Rett ranzsakprof E; fra Rett: Hofsemd F.þa tilføyet i K. høver konunge/ a ollum malomlutum F; hlutum hóf K. at hava ok allra hælzt/ við sína suærðtakara [ok þionosto mænnMangler i K./ En æigí a hann meðMangler i B. bræðe eðaMangler i G, H. a laupum/ atMangler i B, C. ræfsa eðaok æigi at G, H. ræiðaztrefsa leta D. at vranzakaðum/ malom.Fra með: vprofuðu at reiðaz F, K. gaeok B, I, 86; gæymí E. hællðrFra gae: berr honum (af tilføyet i G, H) því F, G, H, K. vælMangler i B, I, 86. fyrir at sía huær/umhuersu H.at sea er tilføyet i D; er tilføyet i E. han gefr nafnbøtær eða aðrar sø/mdír. ok hallðe viðmeð E. allaaðra I, 86. væl siðan. þaMangler i B. se/m æígí spillaskiemma 86. sialver fyrir ser.Fra eða: mangler i F, K. EnNu B. ef ko/nongr kennír lenðom mannemonnum B, E. sinum/ [lanðrað eðalanðraða suík E.drottins tilføyet i F. suík. ok ero þærMangler i E, F. sakerMangler i 86 æígí/ openbærar meðat B, C. sonnu okeðr I, 86. ðyl lenðr/ maðr. þa skal konungr þat mal ranza/sa. a hirðstæfnu efen E. æigihann K. fær með f/amænnífa a men níðr E.ifir tilføyet i B. sætt. Eæigi ma konungr [með/ rettoMangler i E. synía lenðom mannemonnum E. sinum hirð/stæfnu at ranzsaka sítt mal til reez/ maals tilføyet i H. efen E. hann þickízt goðadauða K. sokFra goða: got mall B, F. æiga at væría \5v\ Þar æftir skal Næfna. tolf hína ví/traztuskynsamaztu C, F, K; vildastu E. mæn af hirð.hirðliðí B; fra af: mangler i C. atog I, 86. lita aFra lita: lata ranzaka E. huart/ erMangler i D, I, K, 86. þætta mal megemá F, I, K, 86; fra mal: ma B, C; fra er: þetta mal er E. með retto sanna/ztsannat E; fra retto: riettjndum snúast 86. a henðe lenðom manneFra henðe: hendr honum E, K; fra er: þat mal ma sannaz aa hendr G; fra huart: þat hvort þetta mál má sannaz a hendr honum F; fra at lita: huart þat maal maa sannazt aa henðr honum H. eða æigi./ Ok ef þæím lízt sua ater D. ranzsakaðo/ þuí maleFra sua: mangler i F, G, H, K. at han mege vnðan føra/zt. þa a æigi konungr at synía hanumFra ranzsakaðo: honum C. vn/ðanførslo. slikaslikrar F. sem goðer mænn sía/ með sialfsMangler i B, F, G; fra með: at K. konungs raðe ok loglogum B, F, I, K, 86. hinns/ hælga. Olafs konungs ero til.Fra ero: mangler i B, F, I, K, 86; fra ok: at honum berr eptir løgum híns heilaga olafs (mangler i H) konungs G, H; fra þa a æigi: mangler i E. Lenðir m/ænn skulu æígí fyr tilføyet i E. skiliaztskilia F, I, 86. við konung sínnMangler i C, F./ firir vttan hans gottMangler i G; fra hans: mangler i H; fra sínn: en hann gefr E. orlof. en allraMangler i D. sízt/ j naðsynum konungs tilføyet i G, H. eða i vfriðí. nema valðe/ annat huart vanhæilsa eða ællí. þa/ ber konungiMangler i H. æigi at hallða honomþeím E; at þeim H./ vmfram sinnhans B, K; fra vmfram: vtan hans F, G, H. vílía. þo at allmykil/ se konungskonungi G, H. nauðsyn til. En tilføyet i E. Ef konungr spyr/ vfrið ok gerirbyðr hann E. lenðom mannemonnum D. sinumMangler i K, 86. boðorð F, G, H, I, K, 86; fra manne: monnum E./ til sín at koma ok fírír nemzt hannHer begynner et av fragmentene P./ þa færðFra þa: mangler i F, G, H, K. siðan.Mangler i E, I, 86; fra þa: ferðina B; þa ero þatMangler i G, H. sonnMangler i I. suík./ vttan hann se síukr eða sar. eða tilføyet i C. Slikt hítMangler i B, F, I./ sama enef B, C, D, F, G, H, I, K, P; er ef 86. hannkonungr F. byðr honom með liði sínu/Mangler i B, F, K; fra með: at styra liði G, H, I; mangler i 86. i mote vvínum sínum [at faraMangler i 86. [ok firir at/ vera.Mangler i G, H. nema sua mykít ofræflí se. fyrirMangler i I, K, 86./ at æigi þickisyníst E. skynsamum monnum ve/raMangler i B, F, G, H, I, 86. til ført. Overskrift: Vm boð burdh E. Nu kømr hærsaga sonnMangler i F./ til lenðz manz. þa er hann skylðr boð/ at gera ollum konongs monnum ok/ ollumFra ok: mangler i B. hanskonungs H, I, 86; fra ollum: mangler i E. þægnum þæím sem hann ma viðyfir E./ komaztkoma B. [ef vfriðr hæfzt.Mangler i E. Slikt/ hit sama ero ok skylðírFra ok: mangler i F; fra ero: skulu ok H. hirðmenn/ ok gestír okeða F. kiærtísuæínar ok aller ko/nongs menn efer E. þæír spyría fyrr. En/ sa er æígí vil níosnboð E. bera [eða beraMangler i E, G, H. la/ta. ok læzt konungs. maðr. i þuí. þa er sahan E./ niðíngr ok sialfsagðrHer ender et av fragmentene P. oraf G, H. hirðloguneyti F. er æígí/ vilðivil veria eða B; vill 86. varaueria G; fra vilði: vill veria H. laugunautalagunaut D, E, F, G, H, K. sinn viðaf E. ðau/ða. huat nafnbot sem hann hævirhafði F. efen E. hann/ mættematte C, D, E, 86; ma G, H, K. þuí við koma.Fra ef: mangler i F. Enef C, D. hann føreztskal færaz G, H, I; skal færa 86./ vnðan eftírmeð E, G, H, I, 86. ðome konungs ok hirðar efen han E./ ðylía ma.

(16, NgL21)

Um kanceler ok hirðpresta/Fra Um: Her greínír skyllð kanscelers ok hversv gera skal E; af kanciler F; her segir heiðr ok sømdir kancelers G; kanceler huerssu konungr skipar H; Cap. XV um kantcilera 86; ingen overskrift B, I, K.

KAnceler a æín atMangler i K. vera meðFra æínat: at vera eínn með hinum F. hæ/stom raðgiovum konungs. ínnan/ hirðar. Hann a at hava rett ok met/orð með lenðom monnum bæðeMangler i H. i se/ssumþessu B, E; þessum H. oc oðrum sømðom [þæím sem/ honom byríar.Mangler i F, G, H, K. Er þat æínkanlegaeín F; her begynner et av fragmentene P./ skylðaMangler i I, 86. kancelershans G, H. at gæyma sem/ røkølegaztretlegazt B; bezt G, H, I, 86. konungs ínsiglísat ín síglí E; innsigli G, H, 86. ok gera/ þau bref sem konungr segir honomMangler i D. firirFra segir: byðr honum E./ [Hann aMangler i F. ok þess iðulega at gagæyma E, H; giæta F; fra at: mangler i B. at sia/ síalfrMangler i I, 86. ívírhuert K.huert tilføyet i B, F, G, H; hvert það tilføyet i I, 86. bref þanFra síalfr: vm brerf huern E. tíma sem þau/ ero insiglað.inciglud 86; fra þan: aðr enn (mangler i G, H) innsiglat er F, G, H, K. þui at þat stettersætir H, 86. stor/munummunum B; storum 86. ok sialfum honom mest. Hann/ skal hava sik sem mest og tilføyet i I, 86. iðulegaztmest G, H. nernest B; sem nest E; með I, 86./ konongs raðom.malvm E. Hann skal ok sk^ra sem/ skilvislegatztinvirðlægazt B, E.allar tilføyet i G, H. æignír konungs tilføyet i F; allar tilføyet i K. þær sem køy/ftær værða eða falla vnðír/ konungs ðomen. af huæíríum. eða firir/ huat. Sva okat C. þær iarðer sem konungr ge/fr eða væítir imisum monnum ok aMangler i C./ huærium vettre.Fra huærium: hueríu G, H. Anno gracíedomini B; fra af huæíríum: eða á hveriu ári F; i huerrí greín sem K. þat ger/ezt. Sua skal hann ok gagera E; geyma H; sia 86. at lanðsky/llðar skarskrar B, D; skra C, E, F, H; fra lanðskyllðar: lanðzskyllda skra G, K; her ender et av fragmentene P og det neste begynner. konungsMangler i H. seseu E, 86. rettar.rett F, G, H, K. þat a sætt/ sem a skal vera. ok þat af tæikit sem/ af skal taka.vera F; tekid vera 86; fra skal: a at takazt ok B. með konongs forsio okFra forsio: mangler i F, K./ raðe.forræðe E; fra ok: mangler i G, H. Fara skal han ok þær færðír/ allar tilføyet i G, H. sem konungr byðr honom ok hann seer at val tilføyet i G, H. \6r\ byríarberr H. ínnan lanz ok vttann ok i ollu go/ðo vera [konungs letter.(með tilføyet i H) konungi til lettis G, H. sem mæstr ma hann/ En þa skípan gerðe Magnus konungr/ sun Hákonar konungs.Mangler i F, 86. Enat B, D, E, F, G, H, I, K, P, 86. kanceler skal hava i/ værzlu. fyrst.Mangler i D, I, P, 86; fra i: veizlu sína F. tíu markamanaðar matar B, E. bollFra marka: Merkur G, H, 86.En tilføyet i B, H, 86; j íorðu tilføyet i E. [firír al/lraok vm fram þat sem hann tekr fyrir F, K. þæíra manna bref sem þurfðuþurfua H, 86. tilMangler i E./ imísra manna tilføyet i 86. rettynða eftir logum.Fra eftir: mangler i K; fra rettynða: erenda F. Þar tilFra þar: mangler i B, G, H, I, 86. skal/ hann hava fimm markamanaðamata B. boll. vmfram þ/at erMangler i I. hann tækr fyrir þauþeirra manna F, K. bref sem læysazt/ ut. slikslikt B, C, D, F, G, K, P, og her ender et av fragmentene P og det neste begynner. firir huærtFra þar til: mangler i E. sem vattar i brefa/bok Nytt kapittel I, 86, med kapittelnummer Cap xvi 86. Með þeina hætte skal konungr kance/ler gera at hannMangler i F. skalFra hann: mangler i E. fyrstMangler i H. lataFra fyrst: mangler i I, 86. til hír/ðstæmnu blasa. ollum hanðgengnum/ monnum siðan skal konungrMangler i F.þuí tilføyet i K. lysa lata. at/ hann fær [þæím manneMangler i F, G, H, K. NMangler i E. insigli sítt/ með þæimslikum B, F, G, K; þuilikum H. sømðom sem þuíþar E, 86; þar eigu at F. fylgía/ Eftir þat skal hann falla a kne firir/ konong.konungi G, H, 86. ok suæría honom trunaðar æiðeiða G, H; fra ok: mangler i 86./ með þessom æiðstaf.orðum (Til tilføyet i G, H) F, G, H, I, K, 86. Þess legg ek/ honð a þessaMangler i B, E, F, G, H, K, 86; her ender et av fragmentene P og det neste begynner. hælgaFra þessa: mangler i I. bokdoma D, E, K, P, 86. ok þuí skytr/ ek til guðs. at ek skal vera hollær ok/ trur [mínum herraMangler i F. N Noregs.Mangler i H. konunge ope/nbærlega ok læynílega huar sem hannek F, H./ er staððr eftir þuí vítí sem guð leerhefr leð F./ meer. þuí skal ek ok læyna sem konungrhann B, E, F, G, H, I, K, 86./ [byðr meervíll E. at [lænt se.leyna F. Sua hialpe/ mer guð ok [þau hinhanz 86. hælgu orð sem/ [ek hælð a.a ero bokinne B. Nu af olluMangler i C, D; fra Nu: ok af F, G, H, K. þuísa. þa tilføyet i E. ber ko/nonge væl fyrir at sia ok tilføyet i B, E, G, H, I, K, 86. [at vælía man til þessa/ starfs.hveríum hann fær þetta (sitt tilføyet i G, H) starf F, G, H, K. allra hælzt [þar semat E, K; er F, G, H; ef I, 86. sua ma/ frrá tilføyet i I. sægia. at seaþessi 86. erse F, G, H. annar skriptafað/er konungshans K. þui at margs værðar hann/ þess varuis F, G, H, K. af konunge erat G, K. [han vilhonum ber 86. allfa/om oðrumMangler i E. sægía. til tilføyet i H; her har E overskrift: vm hírð presta ok tívnð hírðmanna. Sua byríarberr F. oc konunge/ at hava [i garðe sinumMangler i E, F, G, H, K. tva hirðprestapresta F, G, H, 86. valenkunnavæl kunnanda B, E. menMangler i K; her ender et av fragmentene P og det neste begynner.at orðum tilføyet i F. ok at vítí vel tilføyet i B. røynðaFra at: vel vite borna I, 86./ þa sem konunge væítíuæita C, K; lesí E. tíðír ok hæyríhøyra C; mangler i F. skr/ípta gang hanðgenginna manna. ok/ annara konungsMangler i E. þionostomanna.Fra ok: mangler i C; fra hæyrí: skriptí handgengnum monnum ok oðrum (konungs tilføyet i I) þíonosto monnum B, I, 86; skripta hírðmönnum ok øðrum konungs þeonostu mönnum K; fra konunge: veíta tiðir ok skripta (fra ok: mangler i H) handgengnum monnum. ok øðrum konungs þionustu monnum F, G, H. ok væítívæita C./ þæím sliktþat G, H, I, 86. flæíraMangler i E. æmbæmte sem þ/arMangler i B. høyrír til.Fra ok væítí: mangler i F, K.se þeir tilføyet i B. auðmívkir konungealz E. til alz tilføyet i B, D, F, H, K, P. þæssallz G./ lettesMangler i I, 86. sem þæír meghamege E. gera honom.Fra gera: mangler i B. Ei/nkanlegaMangler i G, H. høvir vælMangler i H. at annar þæíraMangler i C, K./ se firirj E. tiðaskipantiða saker D, P; tiðagørð og skipan I, 86. iok B; a C. kapellu konungs. enn/ annar þæira varðvæítí messofotummessuklæðum K, 86./ hanskonungs B, F; mangler i E. ok bokom.Fra messofotum: messoklæði konungs ok bækr G, H. Þæír æígu ok at vera hæ/ímilegazter konungeMangler i B. af oðrumEt ord er utradert, men med yngre hånd står ollom E. prestum/ ok leerðom monnum vt i fra. ok hælztFra leerðom: best E; mangler i D. tæ/knír veratil I, 86; mangler i E. af konungs monnum ok i ollum/ lutum vel tilføyet i D. sømðir.til sæmdar E; fra Þæír æígu: mangler i F, G, H, K. Þæír skulu ok havaHer ender et av fragmentene P. af/ konunge fímfimtan F. marka væizlu ok tvænn/ klæðe moteat F, G, H, K. jolom. en af hanðgengnom monnum þannMangler i B, E. þríðunng tíunðar sem/ aðr er forn vanevande D, F; fra aðr: forn venia er 86.. a.Fra sem: mangler i E. ok skíptaskipte 86. meðal/ sín [i hælmínga.Fra i: mangler i F. En þat er forn siðrvandi F; háttr I, 86; vani K./ ok hæítFra ok: mangler i I, K, 86. birkibæína.Fra skípta: ok heít birkibeína er G, H. at gera skalMangler i C, E, F, G, H, I, K, 86. tív/nð af mala sínum.Mangler i D. bæðeFra sínum: mangler i E. [hirðmanna ok ge/stahirðmenn ok gestir B, F. ok skiptaskíptí E; skiptiz F. i þriðunnga. takatakí E, F. æínn al/ler biskopar ok tilføyet i G, H, I, 86. allerMangler i F. jamnt. ok oðlaztoðlíst þeir E./ konungs menn þarMangler i F, K. [i staðenfyrir H; mangler i G. græpt i [þæím/ stoðmstadnum þar sem G, H. sem forn er vaneuandi C, D; venía E. a. Annan/ takaþríðívng E; take 86. hirðprestarHer begynner et av fragmentene P. firir sína syslu.þionostu B. þriðiaen hín E./ tekr K. spitallen [a varnuat forno D; mangler i E.

(17, NgL22)

Huessu konungr/ skal gera stallara ok þat sem þuí høyrir/Fra þuí: þar høyrir til D; fra ok: mangler i C; fra konungr: stallara skal gera ok hans skyldv E; fra Huessu: Af stallorum F; her segir um rett ok sęmdir stallara G; um stallara H; Cap xvij 86; dekorativ rubrikk P; ingen overskrift B, I, K.

NEst lenðom monnum ok kanceler/ i hírð konungs.Mangler i I. ero stallarar at/ ollum sømðom. en rett allan æígu/ þæír slikanMangler i G, K; fra æígu: mangler i H. sem lenðer menn at lanz \6v\ logum ok forno fare.Fra forno: fornre veínív E; fra at: mangler i F, G, H, K. Konongr skal/ þat tilføyet i B, F, K; þa tilføyet i I, 86. gera stallara tilføyet i D, E, H, I, P, 86. [eftír þat semer I, 86. borðvers [ero sogðer svngit F./ með þæíma hætte at lata þo tilføyet i B. aðr lysa þ/uiMangler i F, G, H, I, P, 86. firir ollumMangler i F, E. monnum at han gefr þ/æímþvílikum B. manneøllum 86; mangler i I. þuilikar nafnbøtrFra þuilikar: þessa nafnbot B. með/ þæim sømðomFra með: mangler i F, K; fra þuilikar: þvílika nafnbot (ok sæmð tilføyet i H) G, H. sem til þessþar E; mangler i C, F, G, H. høyrírheyra F; erú 86. eftir/ forne væíníu.siðveniv F; fra forne: fornu fari E. Siðan skal konungr lata/ tva skytils suæínafra skytils: riddara B. læiða hann firir sik ok ta/katake C. sialfr i honð honom ok læiðalæiði C. hann til sta/llara sætis. en siðan gangaFra en: gangi konungr B. aftr til/ hasætes.Mangler i F, G; fra en: mangler i D, H, K, P. þesse skyllða fylgír stalla/ra nafne með konongs domí ok tilføyet i B; her ender et av fragmentene P og det neste begynner. boðe. iok B, I, 86. konungs/ þionustv okMangler i B, I, 86; fra i: mangler i E; fra með: mangler i F, G, H, K. ínnan hirðar. atMangler i B. stallare/ skal gøyma ok tilføyet i D, P. røðatala B, E, F, G, H, I, K, 86. þat alt sem konungr byðar/ honom bæðeMangler i G, H, I. a þíngum ok a. hirdstæ/fnum. Stallarar skuluFra þíngum: þyngi ok hirdstefnu, stallari skal 86. halða fylgð/ með konunge a hatiðis (hatydar 86) døgum tilføyet i G, H, I, 86; sæm læíndir menn {á} hatiðum en æighí þæs j mil{u}m Stallare skal ok skyldr vera til {at} tilføyet i P. ok tala af konungshans B, K. henðe þa/u mal sem konungrhann F, G. byðr hanum.þæim B, F, G, K; fra ok tala: sem lendir men a (at E) hatiðum. en æigi þess i millum Stallare scal ok skylddr til vera at taka (tala E) af konungs hendí þau mal sem konungr byðar honom D, E; mangler i H, I. HannStallare I./ skaler B, F, G, I, K. ok skylðr til veraMangler i E; fra ok tala: mangler i86. at røðaFra til: at tala B, F, G, H, I, K, 86. allar/ skyldar okFra skyldar: mangler i K. skynsamarskynsemdar G, H; fra ok: mangler i C; fra skyldar: skynsamligar F; mangler i E. nauðsyníar/ tilMangler i B, C. konongs af hirðmanna henðe/ Hanns skylða er oc þatMangler i B. at vera a oll/um stæfnum hirðarhirð manna G, H. ok gesta. ok sætta þa/ um ollMangler i F, K. þau mal Her ender et av fragmentene P. sem þa skilgræínir K; fra sem: þau sem þeim skilr E. a. ok hann er/ til kvaððr eftir konungs raðe.Fra hann: konungr byðr honum B, F, G, H, I, K, 86. Stallarehann F, K./ skal ok skíptaskipa F. ræiðskíotareíðskíotum E, G, H, I, K. þæím sínnum/ sem konungr færriðr G, H. vmifir B, E, K. land ok þass þarf/ viðrmeð E. æftir rettre tilskípanFra ok: mangler i F, G, H, K. ok þæir mennMangler i B, F, I, 86./ með honom er konungrhann F. skiparfær I, 86. til [þess sta/rfs.með honum E; mangler i F, K. Ef konunge líkarsyníst E. at fa stalarastallørum K. si/numFra stalara: a stallarvm sínar E. syslur eðaFra syslur: mangler i G. aðrarMangler i B, F, K; fra syslur: mangler i H. væizlur.syslur D; fra eða: mangler i I, 86. okeða F. sæ/nðir hannMangler i D. þaMangler i F, H, I, 86. fra ser. þa er þo hínn sama/ skillða [þæíra bæðe tilbædi 86. konongs ok hirð/ar allar.allrar D; mangler i E, G, H, 86; fra konongs: hirðar ok gesta F, K. þui at hinn sama sømð fylg/ír nafnbotennenafnbotum E; her begynner et av fragmentene P. með skyilðunnískyldum E, G; skylldu H. þe/gar þæír eroFra þæír: er (mangler i G, H) konungr er F, G, H. neer konungi tilføyet i B, E; fra þegar: sem þa er konungr er wið K.

(18, NgL 23)

Huessu konungr/ skal gera merkismann ok þat sem þuí/ høyr/ir/Fra ok: mangler i C; fra konungr: merkís man skal gera E; fra Huessu: Af merkiss manni F; her segir rett ok sęmdir merkis mannz G; um merkismann konungs H; Cap: xvij 86; overskriften består av en dekorativ rubrikk og AmennN P; ingen overskrift B, I, K.

Mærkismaðr er nestnæstr G. stallara/ ínnan hirðar ok þuiMangler i G, H, I, 86. ber konungeMangler i F./ vælMangler i B. fírir at sia. huærn hann tækærfær F./ til þass starfs [ok þionosto.Mangler i F, G, H, K. En sua sk/al konungrkonunge D; mangler i F.lata tilføyet i E. gera mærkismann [at hann skal/ latalati B; at láta I. blasa til hirðstæfnu ollum merkís monnum ok tilføyet i D, P. hanð/gengnum monnum. ok latalate B. binða mærkí/ viða P. stong. oc se sua (mangler i E) boret ín firir konungh tilføyet i D, E, P. þa skal konungr lata stallaraMangler i E, G, H, K./ lysaFra þa: konungr skal láta lysa á þingi stallara sinn F. at hann gefr þæím manne N tilføyet i D. þa na/fnbot. með þuílikumslikum B; þeim F, H, I, K, 86. sømðom sem/ [siðvænía er til.þar til heyra G, H; þar er forn siðvenja (til tilføyet i 86) I, 86. en þat ervar F. lænzmanzþeirra E; merkis mannz G, H; landz mannz K./ rettr. [sem stallara rettrMangler i P. eftir rettar/bott.rettarboðí E. Magnus konungs HákonarHer ender et av fragmentene P og det neste begynner. konungsMangler i B, C. sunar.Fra Hákonar: mangler i E; fra eftir: mangler i F, K./ SiðanMangler i B. skal konungr taka viðmeð E. mærkis/stongínnístønginni F, K; merkínu G, H. ok fa i hænðr mærkisman/ne. hann skal minnazt viðmeð E. honð konungskonungens E./ [er han tækr við mærkínu.merki B; Mangler i E. ok beraberi B. si/ðan til varðvæizlu. En þat er æín/kanlegaMangler i K. syslaskylda B, I, K, 86; rettr G, H. mærkismanz bæðe/ i friðí ok i vfriði. at [hann skalMangler i B, G, H, I, 86. bera/ mærkí konungs þegar er tilføyet i F, I. hannkongr 86; mangler i C. byðr honom/ [Hans skylða er oc þatok F, K. at vera a/ ollum samfundum ok tilføyet i 86. stæfnumhirðstefnum F. millimeðal F; mangler i B, E, K. hirðar [ok gesta/Mangler i E. ok allra konungs mannamala E. með stallaromstallara E, G, H./ okat B. sætta þa vm oll þau mal er þa skil/ a ínnan hirðar. eftir konungs [boðe okMangler i F, K./ raðe. Hann skal ok vera [hinn mesteMangler i E. let/ter konungskonungí E, G, H, 86. i ollu þuí sem han ma alæ/iðisser við F; við G, H; a leid 86. komaHer ender et av fragmentene P og det neste begynner. ok konongr byðr honom \7r\ vmMangler i C, F, G, H, K. bæðe vm nettar ok daga tilføyet i D, P. ner oc fiarre. Þat er ok æínk/anlegaMangler i G, H, I, 86. skylðasysla F, K. mærkismanz at sova/ iamnan vm netar tilføyet i D, P; íafnan tilføyet i E. i þæím sama tilføyet i E. garðe sem konungr sialfrMangler i E. søvr. j tilføyet i B, D, E, F, K. oc/ jamnan. a konungs skípí vera tilføyet i D, G, H; a hann at vera tilføyet i K. þegar konungrhan D, E, F, H. fær/ [firir lanðmeð landí E, F, G, H, I, K, 86. fram

(19, NgL24)

Huessu konungr/ skal gera skutilsueína/Fra Huessu: Af skutilsveínum F; her greinir sęmð. ok rett skutilsueína G; um skutil sueina H; Cap xviij 86; ingen overskrift B, I, K, P; overskriften har vært utradert E.

Skutilsuæinar ero nester mær/kismannemerkis mannom D, P. at nafnbotom ok ol/lum rett.rette D, E, F, G, H, I, K, P; fra ollum: oðrum sømdum B. jnnan hirðar. þui at þæír/ æita meðat F, H, I, K, 86. rettoFra með: mangler i E. hirðstiorarHer ender et av fragmentene P. með [lenð/om monnum okMangler i H. stallarumstallara E, 86.ok mærkismanne/ Engiæigi G, H. er ok sømølegre neæða D, 86. fægriFra ne: mangler i F, K. þiona/sta i allreMangler i E. konungs hirð [en su.Mangler i G, H.er tilføyet i K. [þæím sem/en E. hana viliavill B, C, D, I; fra hana: hann vill H. með sømðsømdom D. røkía. ok með sk/ynsæmð [við læíta atrækia at G; mangler i E. nema. ok varðvæ/íta með athygli ok geyma með tilføyet i I, 86. gaumgíæve.Mangler i D, G, H. Oft/ ok iðulega høvir þæím ok hæyrirhæfir C; fra ok: mangler i B, E. er/ høveskir [ok kurtæsírMangler i G, H, I, 86. vilía [æíta atMangler i B, H./ vakaauka B, I, 86; vera H. okuera G; mangler i H. um at hugsa. með huæríum/ hætte erMangler i B, G, H, I, 86. hann megemette D, G, H, I, 86. sua sinnisína E. meðf/ærðatferð I, 86.aa tilføyet i G, H, I, 86. alla vega ^hag{a}skipa C; haga B, D, E, G, H, I. semat B, E, G, H. hann meghemætti G, H, I, 86. hælzt/ sømðar maðr af æíta. ok siðsæmðar/maðr af tilføyet i C. vera.Fra með skynsæmð: nema K; fra røkía: mangler i F.því at tilføyet i B, F. Bættra er þæím sem æi/gíhann F; litt I, 86. vil vælMangler i I, 86. at ser hyggía. at tilføyet i B, C, D, E, F, G, H, K; eðr ei vel að tilføyet i I, 86. stanða i þæ/írí nafnbot sem lííttlitill G, H, I. er gaumgaumr C, E, F, K; lytill gaumr er 86. at/ hanom gevet.gefin B, C, E, F, G, H, I, K, 86. hælðrMangler i E, G, H. en læita þæira na/fnbota okFra nafnbota: mangler i H. sømða.semðar C; fra ok: mangler i F; fra þæira: þeirrar þeonostu K. er han erse B, C. siðan með spotte ok haðe læígínn af morghum./ En sa er giftumaðr sem ser kømær/ með goðom lutum fram tilføyet i C. til sømðasæmdar E, G, H, K. ok kann væl/ siðan at gíæta.geyma G, H, I, 86; fra at: mangler i F, K. ok sinum herra vel tilføyet i I, 86. [með hol/lostoþiönustu 86; mangler i F, K. atMangler i C. þíona. Her skyter H inn en rød kapitteloverskrift over tre linjer, men den er for det meste uleselig: En sa ha{…} manz {…} til sæmdar ok kan siðan val ath geima {…}. Sa hattr er bæðeMangler i E. sø/mølegr ok forn at gera skutilssuæ/ína sem aðr hævir veret. at konungr latelettar D./ lateMangler i B, C, D, E, F, G, H, I, K. skienkⁱara sínnMangler i B, D, G, I, 86; fra skienkiara: skenkía. en E. kallaFra skienkiara: kalla skiænkiara C; fra late late: hefr skenkiara kallat B. þannFra skienkiara: kalla skenkiara F. til sínnnFra skienkiara: kalla skenkiara til sín. ok biði hann siðan kalla til sin þann mann G, H; kalla til sín skenkara sinn ok kalli skenkari þann mann K./ þann tilføyet i B. er hankonungr G, H, K. vil þa sømðFra þa: þat nafn C. geva.gera E, H, I, K, 86; fra er: mangler i F. meðan konungrhann G. sittr atifir B, C, E, F, G, H, I, K, 86. borðom. siðan er tilføyet i D, E. af er vist oll/ af bordom tilføyet i D. ok gefnarteknar D, E; gefaz F. laugar.Fra gefnar: vatn gefit B. En skienkíare eða/ drotsete eða æínhuær skutilssuæín/ bere inn tomteítt F. lokatMangler i E. kíær ok sætí [a borðtomt B. fyrir konung.konungen C.lokat ker tilføyet i E. en konungr take vmup C. stettenstettena B, D, E, F, G, H, I, K, 86. ok fae/ þæím er skutilsueínn tilføyet i G. gerazt skal. en hann take baðom/ honðum vnðirvið B; um G, H, 86. stettena.Fra ok fae: mangler i F. ok mínnízt/ siðan tilføyet i H. viðmeð E. honð konungs.konungsens E; hans F. ok gangeganga E. siðanFra gangi: eptir þat gangi hann G, H. vtarat skenkia B. oc/ skiænkiskenkía E. konunge.konugínum E. Eigi [ber ok skytilssuæi/nía skutíl sueín E. at falla a kne [firir nokorum manneMangler i G, H./ nema fyrir tilføyet i H. konunge. okeðr oðrum K. þæím hofðíngíumhofðíngía E. sem hann/ skiænkír með loue ok tilføyet i D. lokelokuðu keri K. eftir konungs boðeFra loke: með konungs borði ok lokkeri F./ [Er þat vmaklegtæigi hæfir G, H. at þatþetta D. se virðt til/ storlætes. hælðr til hofsæmðar. at hu/ærr hattr se með hove atoc C, E, I, 86. sua mege ski/iliaskileaz H, 86. af meðfærðmeðferðum E. þionustu mannannamanna C, F, G, I./ græíngreinest I, 86. ok metorð ívírboðannayfiirboðans H./

(20, NgL25)

Um skutilsueína skylðu ok Warð/holð ok boð/Fra Warðholð: vardholldz bod ok uardholld D; fra Um: Vm ret ok skylldu skutilsvæina C; Vm skylldu Skvtulssveina F; her greinir skylldr þíonor skutilsueína G; um skutils sueina konungs H; Cap xix 86; ikke nytt kapittel og ingen overskrift B, E, I, K.

SUNv C. skalFra Su: Nv skal su B. veraFra Su: Nú er I, 86. skylðaFra Su: Nu skal segia skylldu G, H. skytilssuæí/na i sinní þíonustu. at sínar sí/au netær. skulu huærír tvæír.Mangler i C. halða sto/ðu fyrir konunge þæír fyrst tilføyet i F. sem fornasterframast 86. ero. Þat/ er tilfællílegazttilfellíleit E, F; tilheirilegast 86. at þæír sitísieu 86. [i ollum/ stoðumiamfnan B. fyrstírfyrir H. er fonnaster ero. [ok sua/ ber ollum jamnanMangler i B, F, G, H, K. i huærrí þeonostu eðr tilføyet i K. nafnbot/ sem huær erstendr E; fra huær: þeir eru 86. i ollum laugunæytum.Fra ollum: hueriu logunøyti B; fra i: mangler i F, K. Sku/tilssuæínar skulu bioða fylgð lenðom/ monnum ok stallarom a hatiðisðogum./ Hyrðmonnum scal ok til (mangler i E) bíoða sua (mangler i E) at tolf men (mangler i E) hallde allz (fylgð E) með lendom monnum oc stallarom. ok sua skal iamnan vera a størstom hatiðes dagum tilføyet i D, E. Sua skulu ok tolf hirðmennmenn B, 86. huærsðagle/gaMangler i G, H, I, 86. hallða fylgð vm jol. þo at lenðír/ menn okeða B, C, I, 86. stallararFra ok: mangler i E, K. halðe æigí. nema ha\7v\tiðis ðaga æína. En þuí nefnðum ver/ æígiMangler i K.aðra tilføyet i I, 86. hatiðis ðaga at jmislega beraztbera B, D; ber86./ konungs færðírFra berazt: ber konungs ferðum E. til.Fra færðir: fride við 86; fra en þui: mangler i G, H. Sua ma ok stunðum/ tilat F. bera at konungr havegere D; halldi K.stundum tilføyet i 86. storværzlur firirMangler i B./ þæira manna saker sem koma af fía/rleghum lonðum sem oft væítír.verðr B. ok þuí/ gaegæymí E, H. þæír þessMangler i E. sem stoðustoðuna B. hallðaeíga E. at sp/yría konung neref F; fra at: huern tíma B. hannFra at: nær konungr G, H. vil auka lataMangler i E, I, 86. fylgð/ðar halð. [Sua ok þo at boðet værðiok þo at þeir bíoðe E./ nyum hirðmonnum. þa skulu þo tilføyet i D, G, H, 86. nokoreriamnan D./ fornner i vera. þui at æigiengí B, C, G, H, K, 86; fár F. er [alt ibædi G, H. sænn/ vngr ok gamal. Sex men skulu hall/ða jamnanMangler i I, 86. þessFra jamnan: þat F. í míllím ok [þo atþui ad einz 86. kiær/tisuæínar halðe stunðum. med þeim tilføyet i G, H. þa skal þo æí/nhuær hirðmaðrFra skal: skulo þo hirðmenn G, H. i vera jamnan.innan hirðar F. þæím/ skulu þæir ok fylgð tilføyet i F. bioðaFra þo: eín huer hírðmanna vera af þeím E. sem hallða æígv/ [ok halða megoMangler i K. ok fornazter ero huart/ sem þatþeir H, K, 86. ero hirðmenn eða kiærtisuæ/ínar.Fra huart: mangler i E. þæír skulu þæim ok bioða sem/ til ero ei tilføyet ovenfor linjen i B. førerFra til: hallda megu F, G, H, K. fyrirMangler i B. síuklæika saker. Eína/ nott [skal hirðmaðrskolu hirðmenn B. aðrMangler i C; tilføyet ovenfor linjen, muligens med samme hånd E. meði hia D. konunge ve/ra. en honumþeim B. seer D, E, G, H. fylgð boðen. Skutils/suæínar æigu aðrþess G, H, I, 86. at spyria merkis/mannmerkismenn H. efen B. nokorer erose B. þæír þar tilføyet i C; menn tilføyet i G. ínnan hi/rðar erat F, K. konunge seer E; mangler i D. mote skape. Sua ok ef/ nokorer komaero komnir G, H. til bøar þæír sem i ko/nongs ræiði ero.Fra i: fyrir konungs reiði se vørðnir F; konungr er ræiðr K; fra Sua: mangler i I, 86. þa skulu þæír æigihuarki B. þæimMangler i C, D, F./ fylgð neFra æigi: fyld ok E. vorðFra ne: mangler i G, H. bioða. Fylgð ok vorðvorðr B, C, D, F, G, K; fra Fylgð: vørðr I, 86./ skal boðenvppi B. veraMangler i F, H, K, 86. snímma ðagx ok sua boðin tilføyet i B. ok skila/ðr. [en i sæínsta lageseinsta kosti B; hít seínsta G, H, I, 86. [þan tímaþa E, G, H, K; mangler i F, 86. sem/ konungr gengar til borðz. En ef siðar er/ boðen.bodet D.þa tilføyet i B, D. halðe sialfr sa er siðar eða rangt/ var boðetFra var: bydar. en hín scal eigí halða er rangt uar bodet D; fra eða: býðr (bauð C) eða rangt byðr. þat sa skal (fra þat: en hín skal C, I; skal sa 86) eigi halda er rangt var bodet (fra var: er boðinn I; er bodid 86) B, C, I, 86; fra siðar: rangt bauð. en hín skal æigi halda er boðin var E; bauð. en hínn skal æigi hallda er rangt var boðínn G, H, K; fra sa: er bauð enn hinn skal eigi hallda er rangt var boðinn F. [at þuí sínníMangler i 86. nema hannsialfr 86; mangler i E. vilí/ En tvæír skulu sanna þat tilføyet i F. þæír sem hía/ varo huærvitnahuort G; mangler i E. þar sem er boðen væ/rðarfylgð eða B, C, D, E, G, 86; er fylgð eðr I; fra huærvinta: hvort sem boðin er fylgð eða F, H, K. vorðær. En a skipi skal vorðær/ veraFra vorðær: uorð bioða D; vørð hallda F.boðín tilføyet i E. með þæímhinum B, C, D, I, 86; mangler i E, F, G, H, K. sama hættæ. En efer C./ konungr lígar i hofnuhofnum B, C, F, K. eðaFra lígar: mangler i G, H, I, 86. kømær sil/la til hamnar þa skal bioða sem fyrst/ ma. þegar erMangler i C, E, F, G, H, K. til hafnar [er komet.kemr G, H./ Kann oc sua til at beraztbera F, G, H, I, K, 86. at konungr/ siglír. rør. eða riðrMangler i K. vm natt.netur E, F, G, H, 86. þa skal/ þæímhonum B; mangler i G, K; fra skal: skulu þeir I, 86. þat fyrir fult varðhalð tæilíazthafa B, G, H, I, K, 86; mangler i F./ sem þa nott æigu. at uaka tilføyet i G, H; þeir tilføyet i K. [ef þæír eroef konungr er F; mangler i B. [a þuíþar aa G, H; a konungs K. sk/ípí eða [i þæíríMangler i E. ræiðferð F, K. sem konungr sialfrMangler i E./ fær.er E, G, H, I, 86; fra sem: mangler i F, K. Eigu þæir æígí þess at gialða/ þo tilføyet i G, H, K. at flæri mennMangler i B, C, D, E, F, G, H, I, K, 86. vakehalde voku B. með þæím þeg/aref K; fra þæim: honum ef F. þæír gæymaga B. þess alz sem þæír me/go bæðebast E. at vmsigling a skípí. eða vm/skygníng a lanðe. ok þess flæira sem þæ/ír fasia at þæír fae D. alæiðis komet.Fra fa: megv aleíðís koma E; fra ok: umm (mangler i 86) það er þarf I, 86; fra mego bæðe: eígu F, G; fra sem þæír: vel er þeir æigu K; fra alz: er þeir eighu H. En þuí at æíns/ kømrer G, H. þæimMangler i I, 86. þatMangler i F, K. fyriruarðhalld G, H. fultfullan vørð F. at þæír se sua/ ner konunge sem aðr er sagt.skilt G, K; fra er: var skilt F, H; seigir I, 86; fra En þui: mangler i E. Þan tíma se/m vfriðr er. þa ero suaMangler i E. skytilssuæín/ar skylðir tilMangler i B, E, F, G, H, K, 86. at halða vorð [at man/taleMangler i G, H. sem adrer menn. Þæír sem stoðu/ æigahallda F.at hallda tilføyet i K eroat hallda skulo H; fra Þæír: skulo G. æígíMangler i C. skylðír tilMangler i C, D, E, F, G, H, I, K, 86. atFra ero: skolu eigi B. halða vorð/ meðan [staða vínz.standa vistir 86.nema vili tilføyet i B. en siðan halðe þæír/ [eftir lutfalleat manntali F, G, H, K.

(21, NgL26)

Um ðrotseta ok/ skienkiara/Fra Um: af drottsetum F; her segir huersu skutilsueínar skulo geraz G; Cap xx 86; ingen overskrift B, I, K.konungs tilføyet i C.

NU er þat þui nest at konungr skalma F, G, H, K./ kiosa ser tilføyet i I, 86. með vína sínna raðe af/ skutilssuæínum sínum tilføyet i H. þa tva menn serMangler i H. til ðr/otseta. ok skenkiaraskenkís B. sem honomþeim E. þickirþickia C, D, K./ tilfellilegertilfellilegaztir B, I, 86; tilfelliligaz F, G. vera.Fra tilfellileger: til fallít E. bæðetil B; mangler i G, H. fyrir ættar saker/ ok goðz B. meðfærðís.meðfærðar C, I; með ferða E. En ef konunge þickírþickía B, F, H, K; fra konunge: honom þickia D; þeir þickia I, 86. æí/nír huæírírFra æínír: mangler i F, G, H. aðrerMangler i 86; fra æínír: æín huerr annar C; þeir K. hælðrbetr B, I, K, 86; mangler i F, G, H. til þæssa fa\8r\llnírfallen C. þæír sem aðr ero lægre iat B, C, F, G, H, K. nafnbo/tum eða æigi aðrMangler i C. hanðgengnír þa skal/ hanMangler i I, 86. aðr gera þa [at hirðmonnum ok sku/tils suæinumhirðmenn oc skutilsvæína C, I, 86. enaðr B. hann skipi þæím til þess/þessa starfs D; fra en ef: mangler i E, I, 86. Er þat siðr i vælflestum lonðumstoðum E. at hí/nír hæstomestu I, 86. hofðingiar væilia allmiokmíok G, H; mangler i C./ mennMangler i E, 86. til þessararþessa starfs ok G, H; þess háttar I; þess sakar 86. þíonustv.Fra þessarar: þessa starfs B, F, K. þui at all/mykítmíkít E, G, H. megho þæír at gera ok vm raaða tilføyet i K. at fagar/lega kome fram mattr ok dryckr huæ/ríumFra þui at: mangler i F. eftirj B, I, 86. sínní stettFra eftir: mannj E. i konungs hærbirgi/ ok garðe efen E. þæír gøyma sínnar þionu/stv uæl.Mangler i D. Er þa ok væl staððrkomínn sa G, H; komínn K. kosnaðrkostnaðrin B, C, D, F, I, K, 86; kostur E, H. enMangler i B, C, H, K./ erMangler i E; fra en: ef D, F; þegar 86. þæím kømær væl i haghald E, F, G, H. er hava/ skuluskal E, F. enef B; og I, 86. þæír kunnu þui tilføyet i B. þæím macle/garMangler i I, 86. þacker [i motfyrír C, E. sem fram tilføyet i F, K. gevær ok þæimsua hinum B./ sem firir seer.Fra þæim: fyrir sitr 86.

Del II

(22, NgL27)

Hær hævir annar lu/tr bokar þessarar. ok sægir hínn/ fyrsti kapitulen. Af huerium grunð/ueli hirðmanna nafn ris. bæðe at/ forno ok nyu/Fra Hær: her hæfr ii lut bokarennar B; Her hæfr annan lut bokar ok sægir af hueriu hirdmanna nomfn ris C; af hirð monnum F; her segir huerz af hirðmannz nafn er G; Capitule H; Cap xxi 86; ikke nytt kapittel, ingen overskrift E, I; ingen bolkoverskrift I.

J fynskunífyrstunní D; fra J: Fyrst G, H, K. var sa siðr at aller þæ/irMangler i D. menn sem með tilføyet i G, H. konunge varo hanðgeg/nír honum tilføyet i G, H. eða suærðtakarar þaMangler i B, E, F, G, H, I, 86. varo al/lerMangler i E, F, G, H. kallaðer konungs tilføyet i E, F. huskallar. þo at sið/an græidiztgreíndizt B, K. nafnbøtar þar a tilføyet i G; þeirra H. eftír/ [sømðom okMangler i F, G, H, K. mettorðum. En af/ [hirðmanna nofnumhirðmannz nafni G, H. æitír alt folk/ [þat er konunge þionar.Mangler i F.j tilføyet i E. hirð konungs.hans G, H; fra hirð: mangler i B. þuí/ at þatþar C. er altallr C, B, I, 86. hofuðstyrkrstyrkr E. konungshans B./ sem hirð hans er. Þuí ero hirðmænn/ kallaðer atFra þat: mangler i F, H, G, K. þa er konungr væl hírttr/ eref F. hann hævir þa hirð er giærnaMangler i B, C, E, F, I, 86; fra þa: goðan styrk af hirð sinne ok H, F, K. vil/ bæðe giætageyma F, H, G, K. hans vælualdz E; mangler i F. ok hans sømðasæmdar H, G; fra hans: sæmdar E./ ok glaðlegha uill tilføyet i G. lif sítt framlæggía/ firir hans sømðasæmdar E. saker.Fra sømða: sømdir B; líf H, G; sæmd K. ok honom open/berlega [ok løynílegaMangler i 86.þiona ok tilføyet i B, F, K, 86. i orðom ok i vær/kum holler ok honum tilføyet i F, K. hagræiðir skulu tilføyet i I, 86. veraero D; mangler i G, K; fra hagræiðir: hagraaðr H; fra ok: er E. Þæír/ allerMangler i G, H, I, 86. sem retter hirðmænn vilía veraheíta E./ þæim berbyriar K. vælbetr F, H. at hirðahuíta E; hallda F, I, 86. sik fra ollu/ þuí sem vnytt er. ok æígí at æíns sik/ sialfua [nema jam vælhelldr G, H, I, 86. alla aðraMangler i G, H, I, 86./ þa sem þæír megomega G, K; fra sem: mangler i F. fra illu ðrega ok/ til [goðra lutagóðs H.at tilføyet i F. æiggia bæðe með ef/tirdømumdæmum H, K, 86. sinnaFra eftirdømum: dømum sinum ok sømelegum ok B; dæmum sinum I. sømolegra með fæ/rðaFra með: i dæmum sínum ok sæmiligum meðferðum F; verka 86. ok sua i hæilum fortolum okFra sua: mangler i B. nytsa/mlegum raðum ok kenníngum./Fra ok: mangler i B; fra sua: bæðí j orðum ok verkum E.

(23, NgL28)

Um þa lostu ok lyti er þæim monnum/ høvír at varazt. sem lutvanðir/ vilia vera ok høveskir. j hirðsiðum/fra j: ok hyrðsiðum fylgia D; fra Um: Vm lastu hirðar B; Vm sidsemder manna ok høversku C; Her greínír vm osiðsæmð E; af vsiðum F; hér segir huat usiðir ero G; um usiðu H; Cap xxij 86; ingen kapitteloverskrift I, K; her begynner 354 med overskriften «huat hirmanna siðir eru ok huersu þar»; her begynner 626 og 128, 94r, ingen kapitteloverskrift; her begynner 672 med overskriften «af osiðum».

MEð þuí at ver roððumtalaðum K. vm/ þat at men skuluskylldu G, H, K; fra ver: ollum dugandí mönnum. ok eínkanlega hand gengnum mönnum hæfir 354. [sømøleg/um siðumgoðum 626, 672. fylgia. þa vílíum ver sy/na monnumyðr með faam orðom B; yðr G, I, 86; mangler i 128. vpphafi upphafi G, H. fyrstMangler i C, 128.alra tilføyet i B. þæíra vsi/ða oc lytaluta C, 626, 672; fra oc: mangler i F; fra þæíra: þa usiðu G, H. er ver ætlum atFra ver: mangler i E. ollumFra ver: mangler i 626, 672./ goðomMangler i E, F. monnum høvehøfir B, E, 626, 672; fra vpphaf: first at vier ættlum huerium godum mane 86. væl at hafna/ fírraztwarazt 626, 672; fra hafna: varazt B. ok viðrmeð D. at sía. Þat er fy/rst ok nytsamlegazt.nauðsynlægazt D, F, 354, 626, 672. at þu vareztfarer C./ með ollu kostgæve þínu.Mangler i E, I; fra ollu: allre kostgiæfne 86. at ræíta þí/nn halæita skapara ok hinn blæzza/ðamillda F; milldazta G, H, K, 354; fra skapara: ok mílldasta 128.skapara ok tilføyet i 626. lausnaraMangler i 86. iesum kríst. sua sem þu/ [hetzt hanumíataðír E. i skírn þínní. Uarazt/ ok æínkanlegaMangler i G, H, I, 86. sem fræmmaztMangler i F. gefir/ guð þeer skilning. áá tilføyet i G, H. ok maatt tilMangler i F; fra ok: mangler i G, H. með/ ollu kostgiæve þínuMangler i E, F; fra ok: mangler i C. þau síau haf/uð lytiluti C. sem. root.rætr F, K. ok grunðvollr ereru 86./ allra ^vondaTilføyet over linjen, sannsynligvis med annen hånd A; illra D, E, G, H, K, 626, 672; mangler i C, F, I, 86, 128, 354. luta.lyta 86, 128, 354. En þauþo C, 128, 672; þa E. græina sua víttr/ír mænn ok sannsynír.skynsamir F, I, 86, 128; fra ok: mangler i C. At þat er fyrst/ ofnæylzla matarfæztlu 626, 672. ok dryckiar vho\8v\fsamlegha mikilmíkíllar E; mangler i G, H. ok i tilføyet i C, H, I, K, 86; a tilføyet i F, 672. vviðrkømølegomviðrkømelega B; oviðrkvemlígar E./ stundum ok tilføyet i 128, 354. stoðumstundum B, D, E, F, 672. næytt. Þat er annat er þessoþeirra H./ lyti fylgír oftazt.iafnan G, H; fra þesso: þessir lutír fylgía optar E.er full nauðsyn at varaz tilføyet i K. þat er fuvll ok vræ/ínnofríð E. likams sínsMangler i E, F, 86, 626, 672; Fra likams: likamsens B, D, H, I, K. lífnaðr þegar hann er/ ofkatr alenn. Þriða er sparlegsárleg 86. síncka/ Fiorða erMangler i C, 626, 672. slenskaplegslensamleg 86; oskaplíg 354. lætí.Fra er: slensom letí E.til tilføyet i 128. nokotMangler i 672. got/tgodz 128; mangler i 86. at at havazt.Fra nokot: got at gera B. Fímta er ívírgíarle/gt storlæte með ðrambsamlegom of/metnaðe.metnaðe C. Setta er hæíftug ræiðí m/eð grímmv langræke. Siaunða er so/rgbitinnsárbeitt 86. ofunð með hⁱa^rtlegomhiartalego B, D, F, G, K, 354, 626, 672; hiarlegu C; hatrlighri gleðe eðr híartanlighu H; hiartanlegu 86. hatre/ Af þessomþeim E. síau hofuuð lytumsyndum D, E, F, 86, 128, 626, 672. kuæí/kazt upp tilføyet i 128. okFra ok: mangler i E. alaztfæðask E, F; mangler i 672. allarhófud 86.hofuð tilføyet i B, F, G, H, I, K, 128, 354; aðrar tilføyet i 672. synðír bæde smæ/remínní E. ok støre. ok oll onnvr lyti ok ohlydne tilføyet i 128. ok vlutvænðioll latuendí 672; oheilindi 86; fra ok: mangler i B, F./ oc af þessoþuí E, K. ræítír miok tilføyet i D. maðrmargr K. mot seer sínnhinn B, G, H; fra maðr: þu j mote þier þínn hínn (mangler i 354) 128, 354./ skapara ok tilføyet i 626, 672. milðaztaMangler i K. lausnara.skapara I, 86, 354. ok hinn retlataztaretta G, H; rettláta I./ ðomaraFra hinn: høguærazta huggara varn herra B; skapara E. Uaraztvarezt C. ok vandlegaMangler i H, I, 86, 128. alla þa/ illa tilføyet i G, H. luti er þu tilføyet i B, C, D, E, F, H, I, 86, 128, 354, 672. værztser B.ok sér tilføyet i F. at vsømøleger ero með/ konungs mannenamfne C, D; monnum F; fra konungs: konungi 128, 354. ok allra hælzt rangavonda 128, 354. æiða/ ok allaMangler i 128, 672. lygi. Wæn þik æ þuíMangler i 128. at þu sergiorirs 128./ sannmalogrsannsogul B, I, 86. ok staðfastrtrufastr 86. i ollum þínum goðum (mangler i F) tilføyet i B, F. orðomhlutum K./ þinum tilføyet i G, H; ok giordum tilføyet i 128. Þar nest at þu gæter þinFra at: giættu þín K; ven þíg fra 354. fra alre tilføyet i D. ofðry/ckíu.ofdryckiunní G; Fra ser: dreckír of míkít E. þuí at af hænni tapartynir F. margrmaðr E, I; fra tapar: tapa margir 626, 672./ hæilsunní bæðeþar með G, H; mangler i B, E, I, K, 86, 128, 354. ok vítínu. fe ok felogum/ ok þuí siðazt sem mæst er.liggr við en þat er 354.uert tilføyet i K, 128. [at salen er/ tynðþat er salín 128. þar sem ðrukkínn maðr ma æígí/ [sialfs sínssialfr sín H; sín K. giæta. ok æigi guðs ne goðra/ manna. Uarazt (þu tilføyet i G, H, K) tilføyet i B, F, G, H, I, K, 86, 128, 354. Raan. ok stulð. horðom. ok fr/illulíví. [portkonor eðaok 86. dubl ok laus/yrði eðaok B, F, H; mangler i D, E, 86, 128, 354. ðramb ok ofmeðnað.ofmetnadr C; metnað K. agírnð/ a annars fe eðaok G; fra fe: mangler i E. fong.Fra eða: mangler i C; fra fe: peníngha K. mutur eðaok 86. m/angaraskap. morghendryckíur oceða B, 128./ nattsetor fyrirMangler i B. vttan þan tíma er til þe/ssMangler i G, H, I, 86, 128, 354; fra þan: þat er han E. er sættr iat sítía hía E. siðugra manna samsæ/te. varaz ok tilføyet i K, 128. Pretvísí alla viðmeð E; ok 672. þan sem trvír/ þer.Fra þan: þa sem því trua 626, 672. bakmæle alla tilføyet i E. eðaok B, E, K, 86, 128, 626, 672. lygileglygilekt D, E. fagrmæleFra lygileg: fagrlig (falsamleg 128) lygimæli F, 128, 354./ ofsuæfn allan. við þann er trur þér tilføyet i I. slænskapMangler i E; fra allan: alla 354. ok lætí. blot/ eðaok 354. bonnurFra eða: ok ban (bannan F, G, H; bøluan K) E, F, G, H, K, 86, 128, 626, 672; fra blot: blotan ok bannan B. oc allskyns fuulyrðí. Rí/ttrist 626, 672; hrind þu H. af þeer Ryglæikhrigd 86. ok vglæði sorg ok/ angre.angr B, D, H, 626; hattre C; fra Rítt: hríttu j burtu sorg ok sut. hrygleika. angri ok allri oglede 128. Varazt þv tilføyet i E, H, 86. vmfram alla luti ov/unð. þuí at hon er rott ok tilføyet i B. hofudupphaf F, K, 128, 354. allra synda ok tilføyet i E, I; stórsynda ok tilføyet i 86. vsiða/ hon er sa lostær er æínn er mestr.vestr 86, 128. ok þu/iþo 672. væstr. at hon er þæím sialfumMangler i H, K.verst ok tilføyet i 626, 672. vhøg/azt er hana hævir.hafa 128; fra sa: þeím verst sem hana hefír mesta E.mesta tilføyet i F, K. Þo at þer míslikí n/okor lutr þa ver æi braðr.harðr 128; fra æi: mangler i F. hællðr hoguær ok tilføyet i 626, 672. for/síall huathveria F; huaða 86, 626.er tilføyet i C. hæfnðMangler i D. þu attFra huat: hefnd E. at væitavirda 86; fra þu: fyrir aa at koma G, H. eða/ huæríum. eða fyrir hvat tilføyet i F, K, 128, 354. okgort er E; sua 354.allt tilføyet i D. at æigi værði ofhæfntofhermt 86. ok/ æigiFra ok: eða C, E, H. a ^vværðughum.Fra ok: a uerdum G; mangler i I, 86 Huar æín lutrlaustr 626, 672. se/m manne fylgír af þæímaþessom (uij tilføyet i 128) B, D, C, G, H, I, 128, 354, 672; þeim K. lostumFra lutr: lostur þeirra er manni filgir 86./ þa ma mykyt spillaSpillast I, 86; fra mykyt: malít spillaz G, H, K, 128, 354. fyrir þæím manneMangler i B, E, F, G, H, I, K, 86, 128, 354./ sem hann tilføyet i 626, 672. siðsamr vil heíta ok tilføyet i G, H. vera. En æat E; mangler i I, K, 86, 626, 672. þui flæí/rí er fylgía þæír lutír.Fra fylgía: mannj fylgír af þeim lutum E; manni fyllgir. þeirra hluta 128, 354. er mannemannum B; honum F; fra er: hlutir sem manni fylgia þeir er G, H, 86. væ/rðaeru 626. til lasta. eða tilføyet i C; eða lyta tilføyet i D, E. þæím mun fleíri tilføyet i F; meir G, H, K. værða þæí/r lutirMangler i 626. hælðrMangler i F, G, H, K. huulðír er manne eroverða B, C, G, H, K, 128, 354; fylgia F; fra er: með manne er I, 86./ til hirðsiða eðaok 354, 86; fra hirðsiða: mangler i B, 626, 672. siðsæmða.sæmda (verda tilføyet i 86) I, 86. þo at þæír/ seseu E; mangler i C. jammargír eða flæírí. þui at fl/estír menn tilføyet i I, 86. vita þat atFra flestír: er G; þat er H; mangler i 128, 354. mykillmæstr C. þorelutr B, I, 128; luti F, G, H, K, 86, 354. manna/ er [sa sem fusare erfusarí (er tilføyet i G) E, G, H, 626, 672. at flyttía [þa lu/tiþat E, F, G, H, K, 128, 354. sem manneMangler i 626, 672. eroer C, E, G, H, 128, 354; se F; fra manne: mangler i K. hælðrMangler i B, F, G, H, I, 128; fra manni: meir er 86. til roogsrops B, C, D, E, F, G, H, 86, 128, 354, 626, 672; lyta K. en/ til lofs. Her ender 128, 97v. Nu hafum ver sagt yðrMangler i F; fra sagt: talat G, H. tilFra yðr: mangler i E./ nokora þæíra luta [með faom orð/omMangler i B. semat 354. ver ætllomventum E. at huæríumflestum F, G. man/ne þæim sem siðsamr vil æíta ok ægí/ siðarsiðsamar D; fra ægí: mangler i B, H, I, K; fra æíta: mangler i F, 86; fra manni: mönnum sem siðsamir uilia heita ok G. vera.Mangler i C; fra ægi: siðugr E; Fra vil: er 354. høvir fra sersik E. at selía ok tilføyet i B. skilíareka G, H, I, 86. se/m frammaz^t [ma hann.mega þeir G.með goðz myskun tilføyet i 626, 672. Hovum ver þuíok 626, 672./ þessa luti tetttalt fyrir B, I, K, 86, 354; sagt E; fyrir talda F; rætt 626, 672. yðr hælztvm hríð F, K; mangler i B, E; fra tett: talat G, H.til minnís tilføyet i 626. at æígívarla F. mamegi 672. \9r\ iltMangler i 354. varazt nema vití. þui tolomtøluðu F; talaðum K, 354./ ver ok fyrr vm vsiðusiðu B. en ver røððe/m nokotMangler i B, 626, 672; fra ver: mangler i K. vmFra ver: mangler i F, 354. sidsæmð.siðsemdir B; nytsemd C; fra ver: siðsemí G, H. at huæríum/ sem æínum þeim tilføyet i K. manneFra huærium: huer maðr E, 626, 672. sem [æínn huænnnockorn E; hinn F; eínum er sinn 354; mangler i K. ðyrmætandyrsta F; mangler i G./ gríp vil væl. varðueita tilføyet i B, C, E, F, K, 354; gøyma tilføyet i D, 626, 672; kaupa ok uarðueíta tilføyet i G, H, I, 86. høver væl aðrMangler i H, K. þat ke/ralðFra þat: mangler i 354; fra aðr: mangler i E. at ræínsa. eðaþa E, 354. hirðsluFra aðr: þa hirðzlu at geyma 626, 672; fra væl: aðr að það keralld sé vel reinsað eðr sú hirðsla I, 86. sem hann/ vil þann gríphlut 626, 672. varðvæíta. j tilføyet i B, E, H, I, K. at hann megevili 626, 672./ honum þuí ræínaðereínare B, C, D, E, G; hreínna F, H, I, K, 354; hreini 86; fra þuí: hreinum 626, 672. hallða ok len/gar níota. ellígar monma D, G, H, 86. hann skíottMangler i E./ spillazt eðaok B. atsva F, 354; mangler i E, G, H, I, 86. mínzsta lage viðMangler i B, C, D, G, H, 626, 672; fra at: mangler i K./ sua viðmeð G; fra sua: mangler i F, 354; fra við sua: man hann með E. illtMangler i H. blanðazt sua tilføyet i E. at varla m/ege skílíaskiliaz F, G, H, K, 86.got tilføyet i B, D, E, 626, 672. [fra illu.uið G, H. Skíott spillizt/ ðaamgoðargoðr K, 86. ðryckrFra ðaamgoðar: udamgoðr dryckr C; damur goz drykíar E. i vræínusaurgu B. ker/alðe.kieri 86. ok litla rííð skín biærtr malm/ær i moðogremolldugre I, 86. hirðslu. En ef þu f/ællr i nokora [þessa synsamlegaosiðsamlega E. Her begynner 173 d.lutí ok tilføyet i G, H. v/siðu.luti B. þa rís upp sem fyrst. því at tilføyet i G, K; þo at tilføyet i H. Maðær/ kannef þu kannt 173 d, 354; kunni H. i at falla afmeð E, I. mannlegum bræy/slæika. en þat er fianðlegtfiandskapr 86. at li/ggía i framlæiðis. En þat er Her begynner N. gu/ðlegt at skiliaskiliazt 626, 672. sik fra.við H, I, K, 86; fra sik: við 173 d, 354, 626, 672.sem mest ma han tilføyet i E. ok bøta vi/ðmeð E. guð sem fyrstframazt 626, 672; fra sem: mangler i K. með sannumsinum I; mangler i 626, 672./ skriptagang.gangí ok G. ræínníriettrí K. iðran ok/ rettrehræínní K, 354. ívírbotFra sem: við skrípta gangí E. ok sesea G, H, I, 86, 173 d, 672; siaí 354, 626; mangler i C. [við sem mestmeð D./ siðan i at falla. hælðr þíona/ þuMangler i B. þuí karmanlegrekallmannlegar 86; fra þuí: karmanlega C, N. guði. fr/amlæiðis ater I, K, 86, 354; fra hælðr: ok þíone guðe þuí bætur siðan sem E. aðr hævir nokotFra at: þott micit (nockut 672) hafi 626, 672. a sk/ort með vruggrefullkominne I, 86. von at hann tilføyet i B, D, E, F, G, H, I, K, N, 86, 173 d, 354, 626, 672. havehæfír E./ þerþui H. firir latetgefid 86. ok þik tilføyet i B, F, G, H, I, K, N, 86, 173 d, 354. i sinnfullan 354. vínskap/ aptur tilføyet i 173 d, 354. tækit. Matt þu ok tilføyet i H, K, 173 d, taca ok tilføyet i 626. markavita 86. at bætr/ er æinum huæríum konungemanni F. við [þæim/ liðsmanneþann liðsmann K. ater D, F, N, 173 d, 626, 672; er honum 86; fra æinum: en B; fra bætr: eíns hueríum kongí þikír betr við þann liðsmann er 354. æítt huærtMangler i 86, 173 d; fra æitt: æínu K. sínníFra æinum: konunge með þan liðus man er honum eín tíma E; konungi uíð þann liðsmann sem eínn tíma G, H, I./ hevír or bardagaorostu 173 d. flytt.fylgt E, N, 86; flyit F, G, 173 d, 672. oc hæ/vir siðanMangler i E. sik þui frammar með þínumhinum B, C, D, E, F, G, H, I, K, N, 173 d, 354, 626, 672; mangler i 86./ vaskaztumframastu E; villdostum I, 86; røskuzstum K. monnum. konunge sínum til sømð/ar vsparlega.Mangler i 86.framlagt tilføyet i B. hælðrMangler i B, E, F, G, H, K, 86, 354; fra vsparlega: mangler i I. en [við þæimhinum B, E, H, 86, 173 d, 354; honum F, G, I; hínn K.lið tilføyet i 626, 672. er/ allðri kom til striðs ok varð angu sín/níFra angu: aldrí B, E, F, G, H, I, K, 86, 354. konunge Her ender N. sínum at sømð neFra at: mangler i F, G, H, K, 173 d, 354, 626, 672; fra vsparlega: oc C. at liði. Mæ/ír lovar ok vitær akarkall þa jorð er/ afat G, K; fyrir 173 d, 354. anðværðu bar illgresí. en siðan go/ðan avoxt er hon var ræínsað.hreínsuð H, I, 354; fra er: hreinsuð F; er hreinsud 86; mangler i E. Enhældr en B; sem C./ hina sem allðri^gi bar avoxt siðan hon var ræinsoð tilføyet i C. huarke g/oðan ne illanvondan 86.

(24, NgL29)

Um þær siðsemðir/ ok dygðir er ðaðrækkum monnum høv/ir at hava ok iðulega at huglæiða ef/ þæír vilía salo þarfer ok siðpruðir/ vera innan hirdar/Fra Um: ef menn vilia sidpruðir vera ínnan hirdar með konunge C; hverso maðr skal hafa sík til síðsæmdar E; vm siðu F; hér segir af hæuersku ok siðsemdum G; Capitule H; hér er um konungs hirðsiðu K; um siðsæmdir ok hæuærsku huersu þeir 354; uleselig kapitteloverskrift B; Cap xxiij 86; kapitteloverskrift mangler i I, 173 d; ikke nytt kapittel og ingen overskrift 626, 672; her begynner 128 på 87r, ingen kapitteloverskrift.

NU viliumskulum K. ver birta firirMangler i F, I, 86. yðr Her begynner N. [með/ faom orðom.Mangler i 626, 672. [þa lutiMangler i E. sem ver/ ventomhugsum B, G, H, I, 86, 173 d, 354; hyggium F, 128. atFra ver: mangler i K. flestum monnum þæim tilføyet i D. høvehøver C, K./ at íhugha oftlegaMangler i K, 173 d, 354; fra íhugha: fylgia F; fra at: uel ok ath fylgía 128.þeir tilføyet i E, F, H; þeim tilføyet i G, I, K, 128, 173 d, 354. sem bæðe vilía/ hæitaMangler i C, 672. [ok veraMangler i E. høveskír ok siðsamer/ [ínnan hirðar.Mangler i 626, 672. þui at sua sæigia ossMangler i 128./ vittrír menn. at æigi kømrkomme 128, 173 d. til mikilsFra æigi: til litils komí G, H./ at maðrþeir G, H. hafneFra maðr: hafna F, I, 86, 128, 173 d; fra kømr: se til mikils at hafna 354. vsiðum. nema hannþeir G; maðr 354./ take siðsæmð i staðen. En þat er u/pphaf allra goðra luta ok tilføyet i D. siðaluta E. at ælska guð/ fyrst að upphafe tilføyet i 173 d. vmfram alla lutí ok veraverða F, 128. alðrígí vt/tan hans ræzlo ok astar i ollum þínumsinum H, 626, 672./ atfærðum.verkum B; framferdum 86; fra i: mangler i F, K, 128, 173 d; fra ok: mangler i 354. huart sem þu ert i otta/ eða glæiði. Ger þer engan lut ja/mkíæran sem guðs tilføyet i 354. [skapara þinsguðs B. vilia/ atok 86. geraFra at: ok ger B. eftir þuiFra eftir: mangler i F, 128 semMangler i C. frammaztFra eftir: sem framast mattv ok E. Her ender N. ge/vær hannguð E, 173 d, 626, 672. þeer skilninguit 626, 672. til okFra skilning: til F. skynsæm/ð.Fra skilning: skynsemð (skyn 354) til 128, 173 d, 354. at vítaFra at: mangler i E, 128; fra ok: mangler i K. huat honum likar bæzt/ ataf B, F, I, K, 86, 128, 173 d, 626; i D, 672. þínu athæve.Fra þínu: þínní (mangler i 128) þíonosto (atferð E) B, E; F, K, 128, 173 d, 354; fra at gera: mangler i G, H. Ef þu komærvílt leíta E. til \9v\ konongs þionustu þa ælska þu tilføyet i E, G, 128. hann nest/ guði vmfram alla tilføyet i B. aðraalla D, H, K. mennluti G; fra vmfram: mangler i F, 128, 626, 672. þui at af/ honom ma þer stanða allrmikill I, 86. fagnaðr/ ef þu þionarkan þíona E.honum tilføyet i 128. retlegaMangler i I, 86.Her begynner N. rettom konunge/ Læita þer tilføyet i B, F, G, I, K, 86, 128, 173 d, 354; þu tilføyet i H. [þæss konungs þionvstvþu þeirrar þíonostu tíl þes konungs E. er þu/ væizt ad tilføyet i 86, 128. rettkomennretlíga komín E. veraer F, G, H, K, 86, 128, 173 d, 354; mangler i I. til lanz ok/ rikis. ok þiona honom siðan með fl/ærðlausrífagrlegre C. þionustv.Fra flærðlausri: flærðlausu D. ok tryglegre.trygleik B; trúligri I, 86./ hollustv.Fra ok: mangler i N. oc falslausrí.fals lausi C; fra oc: vttan fals B; fra flærðlausrí: flerðlausv E; falslausri þionustu F, K, 128, 173 d, 354; falslausu G, H; fra með: ath flærðarlausu 626, 672. [i alla staðeMangler i K./ æ meðan [þu uílthann uil C. i hans þionustu/ staðfestazt.vera B, E, F, G, H, K, 128, 626, 672. Haf þat staðfastlegaiafnan K; mangler i G, H./ i hug þer at vera honom hollr ok tru/rr ok gerlat E; giøra 86. þer alla þa luti vælþæckauel lika E; þecka G, H, K, 626, 672./ er þu færger E; sérð at (mangler i K) G, H, K; veist I, 86. honom mestMangler i E, 626, 672. til [sømða gorvasømdar gera (gort C) B, C; sæmðar E, G, H, I, K, 86./ ok ðrag alðri til annars tilføyet i D. hans vvíní af þín/ni hænði eða nokornMangler i 626, 672. grun eðaFra nokorn: nøckurskonar F, 128; nockurs kyns K, 173 d, 354. vtry/glæikotruleik G, H, 354, 672; óuitrleik 86.eígí tilføyet i 354. hælðrhuorkí 626, 672. i læynð enne 626, 672. i liose. þuí/ at af lítillí hugsan ma oftt gera/zt mikítMangler i 354. skifti skaplynðís þíns.síns D, E; mangler i 128; fra ma: verðr miok oft skipt skaplyndí þít B. Her ender N./ Lat alðrí þvíþa 354; þu 626, 672; mangler i E. fagna mega tilføyet i 128, 173 d. vvínímega uíní 354. þína/ eða þíns herra af því tilføyet i 672. at nokot æínarðar/ðar læysi fínnízt eða faeztfæðiz F, 128; fra eða: mangler i B, E, G, H, 626, 672. i þí/num hagorðum G, H; huga 86; fra þínum: þínu fare E, fare tilføyet over linjen med finere penn. æigi þa hællðr er þer þik/kír nokot ganga mote skapeFra þer: nøckut gengr moti F, G, H, K, 128, 173 d, 354.þér eða tilføyet i B. þí/num lavardiherra B, E, 626, 672. en þa er þer þickir/ mæir eftir vilia ganga.vikia B; mangler i F. Mínzt/ a Her begynner N. þat atMangler i C, 173 d. sa er æinu sínni ðæyr/ niðíngr at hann værðr allðri [au/ðru sinnísíðan B, E. ðrængr. En með þuí/ nafne sem hann ðæyr. þa værðr hann tilføyet i 626, 672. Með/ þæírí frægð hans mínningFra hans: mangler i 626, 672; fra með: hans fregd (með þeírrí míníng tilføyet i 354) E, 354. [at li/fa.Mangler i B. Ger þerþu 86. æigi aðra vvíníFra æigi: engan vín af vuin D. þín/s herraMangler i C. hælðrMangler i G, H, I. kíære en aðra. þo at/ skylðir men se þer i mot honomFra Ger þer: mangler i E, F, K, 128, 173 d, 354./ Þar nest er þat tilføyet i 128. hugsanðe ef þu vilt/ með þui moteMangler i 128, 672. konungeguðe 626.þínum tilføyet i G, H. þiona at/ þerhonum K. liki at vitaFra þer: þu uítir G, H. huæírír lutír/ þeír eru tilføyet i E. erMangler i B, C, F, G, H, I, K, 86, 173 d, 354; fra lutir: mangler i 128. til þæssMangler i 672. ðraga hælztMangler i F, H, 86, 128; fra ðraga: mangler i G; fra at: mangler i 626. at ^þu megírmat N./ siðsamr æitavera H. meðaf E. þinum hirðb/røðrumbræðrum 128. [ínnan hirðar.Mangler i F, 128, 173 d, 354. Þat er ok/ æínorð ok ðrængskapr at hafa tilføyet i B, F, K, 128, 173 d, 354. staðfast/ ok auðmíukt tilføyet i D. lunðærní. allzkyns trylæikr.trygleikar D, E; mangler i 626, 672. fa/styrðrFra allzkyns: mangler i B, F, G, H, K, 128, 173 d, 354; fra lunðærní: lynde I; fra staðfast: j stadfostu lindi 86. vm þa lutí alla semat B, I, 86. þu Her ender N. tapertynir 626./ æígí æínorð þínní af.oc C; mangler i B, E, K. Þar nest/ vararzt þu at æigi værðíruerrda 128.Her ender 173 d. þuMangler i 128. of/ ðruckinnFra at: ofdryckíu E; fra þu: ad þu verdir druckinn 86. ver æ tilføyet i B. littlatr við alla menn/ huart sem þæír ero fyrir seerFra fyrir: mangler i B, E. mæírí/ hattar tilføyet i B. eða mínní. Ver tilføyet i B, G, H, 354. Bliðr íamnan við al/lagoða E. mennMangler i I, 86; fra Bliðr: mangler i K; fra huart: mangler i F; fra menn huart: mangler i 128. [með goðo hove.Mangler i B. Fagryrðr/ æigi miok tilføyet i F. ofmalogrmíogh malaugrr 128. nauðsyníalaust/ siðrlatrlitilatrr 128. ok þoMangler i B, F, G, 86, 128, 354. kviklatrkyrlátr (j øllum hlutum tilføyet i 86) B, E, F, H, I, 86, 128, 354. i ollum at/færðum þínumFra i: mangler i F, G, H, K, 128, 354. arvakrvakr B, F, G, H, K, 128, 354. [en æígí of/suæfnugrok ósuefnugr 86. vapnræckrvopnrøskur 86; mangler i E. ræínl/atr.rettlatr C; hreinferdugr 86. ok æftir fongumefnum D, 86. orlatær. Klæð/ þik væl ok [þo sua at æígíæigi svá at þat G, H; þo ero at eigi 626. virðizt oð/rum mannumMangler i K; fra oðrum: mangler i F, I, 86, 128. til ðrambs. ver tilføyet i E, G, H, 354, 626, 672. Diarfr/ i ollum nauðsyníum. eigi ofmíokof 86; mangler i B./ alæypin.alæypr E; aaleítínn G, H. vtan Nauðsyn. ver tilføyet i K. Marg/froðr. [Spurall. mínnígr.Mangler i E. viðrlæ/ítínn vm þa luti flæstaalla E; mangler i B, K. sem þu ser/ [eða spyrMangler i F, K, 128, 626, 672. at goðer men frægíazt/ af eðaok B, I. sømaztFra eða: mangler i G, H, 128, 354; fra frægíaz: fremíaz K. okFra eða: því F. þo at i fyrstu ta/kezvinezt 128. æígí. þa er þoþier 86; mangler i B. æigiMangler i 128. rað at lata/ æigi tilføyet i K. þegarMangler i E, F. af.fyrir uinnaz 354; fra þegar: berazt C. þui at nam kiænnirkenezt 128. \10r\ flæíramæira C, 626, 672. en natura. Gott er at vera vapndíarfr ok tilføyet i 354 vapn/fímr. oc vighkøn tilføyet i C. ok logkønn til huærs sem takahafa C. þæ/rf. Her ender 626, 672. Ef þu uilt eða tilføyet i D. ert þar staððr sem konungr er/ þa ver [æ sem oftaztoptaz sem F, G, K, 86, 128, 354. nest honom með go/ðo hove ok ef æigi bannabera 354. þærþier 86. stornauð/syníar vm þíjn skylðarFra banna: koma þer nauðsyníar vm skulda heímtíngar ok E. ærenðe. þa ve/r þu tilføyet i B, H, I, 86, 354. æMangler i F, H, I, 86, 128. sem længstoptast E. matt þuFra matt: mangler i F, I, 128; fra længst: lengzstum K, 86. hia þinumMangler i F, K, 128; fra længst: nøst honum ok lengzt meðr 354. konungeFra þinum: honum E; fra længst: nest honum ok lengzt hía honum B, sem optaz sem næst honum með hofue ef ei banna þat stor nauðsyni vm þeim skylldar eyrinde H; fra þa ver: mangler i G./ þui at hælztfirst 86. takafa B. þæir sømðír ok fy/rst. allar tilføyet i H; upp tilføyet i I, 86. þær sem tømazt.takazt B; optaz eru hía honum 354; fra þær: er þar til tæmaz K.er lengztum ero hia konungínum tilføyet i G, H. þar nemr ok æMangler i G, H, I, K, 86, 354./ huær nokot goðzgott (sa tilføyet i H) G, H, 86. er þarþess H, 354. til vil hava/ sik þui at þæír komanema 354. þar flestirMangler i E. er/ helzt tilføyet i B. nokot goðzgot uítu ok E; gott G, H, K, 86. kunnu.kunna H, 86, 354; fra nokot goðz: kenna 128. ok er þoþa E. æi æíckí/ goðz iFra goðz: mangler i B, I; fra æicki: j 86. aflat at þu nemír vit ok kur/tæisi ok kannezt við margan goðan/ mann.Fra við: með goða menn E. en þa hælðr er ennþar E; mangler i B; fra er: ef þar I, 86. fylgía søme/legarMangler i B, I, 86. aðrarMangler i E. sømðir með namenovináttu I, 86; fra er þo: ef F, G, H, K, 128, 354./ Fær þu sømðir af konunge. þynum tilføyet i 86. þa ihugahugsa B./ þat tilføyet i H, I, 86; þu tilføyet i K, 354. ofttþu F, 128; sem optast 86. at þu farer sua með at fyrstvel 354./ liki guði en þa konunge þínum. Læita/ ok við at sem flestum mönnun tilføyet i 128. mege þoknaztþokkast E./ þæim sem þer er nokot valð ivír/ gefet. Haf iamnan i hug þer hof/sæmí ok sansyní.reínlífí B; sanníndi G, K. litilæte.Mangler i H. ok rettlæte.Mangler i B./ ok tryglæik.Mangler i F, G, H, K, 128, 354.til guðs otta tilføyet i B. Mínz a oftsamlegaoptlega 86; opt skynsamliga 354; fra a: mangler i B./ at þu hævir með lane en æígí með/ gíof eðr tilføyet i K, 354. æign.Fra með: at giøf G. Haf þik alðrí til þess at [þu/ biðirbiðia F, G, H, K, 128, 354. sømða vnðan lagunavt þín/um. Lægg æMangler i E, H. ok gott til allra manna tilføyet i E, F, 86, 128, 354. mal/amanna B, G, H. þæíra sem þinn orð vegameiga 86; 128. nokot/ umMangler i F, G, H, K, 128, og her ender 128./

(25, NgL30)

Um hirðvis/tanhirduistar C. leitan. ok um log/leg mote mæle/Fra Um: Vm hyrðvist B; Af hirðmanni F; hér segir huersu hírðmann skal taka G; ef konungr iatar manni hirð uist H, K; Cap xxiv 86; ingen kapitteloverskrift I; ikke nytt kapittel og ingen overskrift E; kapittelet mangler 354.

NU tilføyet i H, K. Ef konungr/ iattar/ manne hirðvist/ þa skal stallare eða mærkismaðr/ eða sa annareínhuer E. er konungr vil.fer tíl E; fra eða: at H, mangler i F, G, K. læíta við/ hirð sína tilføyet i C. þa sem þaMangler i F. er hia konunge er tilføyet i E. stoðð.Mangler i G, H, I, 86./ En ef [nokor mælernokorir mæla j B. mot þa skal/ þat mal stanða til þessFra til: þar til E. er ranzak/at er.Fra stanða: rannzsaka F, K. En þæím æínum monnumMangler i I, 86. æi/gu mennþeir I, 86. mote at mæla sem sialfer/ æígu at atMangler i B. tæilía eða sua skylðír/ menn [mote mælanðans æigíjmot at mela eígv E. lut í/ at þæírhonum E. haveeigi F, G, H, I, K, 86. þar tilá F, G, H, K. vmboðvm boðít E. at log/umretto B. eða vítivm H. æína huæria lutí þa til/ þæíraþess B; fra til: mangler i E. openbærlega i ættFra til: j ætt þeirra K.þeirra tilføyet i H. eða með/færðFra i: ætt ok kynferði E.þeirra tilføyet i C. eða oðrum lutumFra oðrum: aðra hlutí þa K; fra eða: mangler i B. sem mot erstanda F. ko/nongsðomsenskonungsíns G, H, 86; fra er: ero konungs B, K. sømð. eða hirðar/rannar. ok fare þat eftir þui sem ra/nzakatransak B, D, E, F, G, H, K. kømr a. En ef þat er vm/ ollMangler i D, E, F, I, 86; fra er: ero G, H. onnur laga mal ok hævirbyðr G, H. sa sem/ mote er mæltMangler i F. logboðetløg G, H. firir sik vm tilføyet i B, F, G, K. þat/ samaMangler i F, G, H, K. mal. eðaMangler i B. konungsðom. eðaok B. ann/ara goðraMangler i E. mannaFra eða konungsðom: mangler i 86. ok byðr hannþa G, H, I, 86. ennþat B./ framlæiðis. þat tilføyet i G, H, K. ok vil hinn þuíþa en E. mote/ mælaMangler i C. [at hannok E, F, I, 86. ætlar avarkoste þæimhonum G, H./ semef G, H. hann getærfær C. spærnt hann tilføyet i G, H. fra hirðvist.nafnbot E./ ok ranzakazt sua firirMangler i F, G, H, K. konunge ok hírð/ þa ma konungr geva honom nafnb/øtrnafnbott E, G, H; hirðuíst K. með hirðar raðe hælðr enn/ sa sætemæte I, 86. avarkostom er log ok k/onongsðom bydrbauð G, H, K. firir sik eðr annra manna tilføyet i 86. ok nær/ þui æigíFra þui: mangler i F. firir agrinðar sakerFra nær: fær þat eígí E./ þeirra er hann uilía þvílikri sæmd af setia. ef þeir mega. tilføyet i G.

(26, NgL31)

huessu konungr skal hirðmennhírðman E./ gera ok vm æiðstaf/ þeirra ok hanðsalsgongu/Fra ok vm: mangler i C, E; fra konungr: hyrðmenn skal gera B; fra huessu: er (ef K) konungr gerir hirðmenn (hirðmann K) F, K; hér segir huersu hirðmaðr skal geraz G; ef konungr uill hirðmann giora H; Cap xxv 86; ingen kapitteloverskrift I; kapittelet mangler 354.

Þann tíma/ skal konungr \10v\ hirðman gera semFra skal: sem konungr vil hirðmenn gera. þa skolu (skal G) B, G, H, I, K, 86. æigienge I, 86; fra skal: er konungr gerer hirðmenn. skulu ængi C; sem konungr vill hirðmann gera þa skulu engi F. stanða borð/ firir konunge. Konungr skal havataka F. suærð [si/tt avm E. kne seer vigslusuærð [ef hann er/ koronaðrþat sem hann var koronaðr með E. ok venða aftrMangler i F. ðogskonum vnð/ir høgre tilføyet i D. honð ser. ok læggia meðalkaflann/ fram ívír høgraMangler i G, 86. kne ser.Mangler i E. Siðan [skal hann/ svæipasveipi F, G, H, K. fetils sylgíunní upp ivir meða/lkaflan ok gripitaki H; gripa I, 86. sua høgri henði ovanupp E; mangler i F./ ivir allt saman. [En sa er hirðmaðrsiðan skal sa er B./ skalvill F, K. gerazt skal falla baðom kneomfotum a kne E; fra baðom: aa kne baðum fotum G, H./ fyrir føtr tilføyet i B. fyrir konung.konungin B, E; konungi G, H, I. a golf eða skorfótskør K. ok takatakí B, 86. uppMangler i E. h/øgreMangler i I, 86. henðe sínniMangler i F; fra høgri: baðum hondum G, H, K. vnðírvm B, G; yfir 86; mangler i H. meðalkaflann./ en vinstri henðe sínní tilføyet i E. hallðe hann niðr fyrir sik/ sem honom er høgaztFra en: mangler i H, K. ok mínnizt siðan/ við honð konungs. Siðan skal hann up/ stanða ok takatake 86; fra skal: stande vp ok takí B. viðFra taka: suería eið at G, H. bok þæirí sem konungr/ fær honom.Fra ok taka: mangler i F, K. ok suæíría æiðMangler i I, 86; fra suæíría: mangler i G, H. með þæ/imaþessum B, F, G, H; fra suæíría: vínna æið at bók þeirrí sem konungr fær honum í hendr með þeim K. æiðstaf. Þess lægg ek honð/ a [þessa hælguhelga E, F, G, H, I, K. bok ok þuí skytr ek til/ guðs. at ek skal vera hollær ok trur/ mínum herra N noregs tilføyet i B, C, D, F, G, H, I, K, 86. konunge. openbærle/ga ok læynilega. Fylgia skal ek honum/ ínnanlanz [ok vtan.Mangler i E. ok huærgi við/ hann skiliaztskilia 86. nema hans se lof ok læyuí/ til. eðanema B, F, G, H, I, K, 86. full nauðsyn banne. Hallða/ skal ek ok æiða þaFra æiða: lyda þui 86; fra ok: þat H.alla tilføyet i F, K. sem hann [hævir suar/etsór K. ollu lanzfolkeno. eftir þui mvn/vítíviti B, C, E, F, G, H, I, K, 86. sem guð gefrler B, C, F, G, H, K, 86. mer. Sua se mer/ guð hollr sem ek satt sægiFra sem: mangler i E. ok þessí/ hín hælgu orðFra ok: mangler i B, F, G, H, I, K. gramr ef ek lygr.Fra sem: mangler i 86./ Siðan skal hann falla a kne [fyrir konungeMangler i E./ ok læggialeggí B. baðarMangler i B, F. henðr sinar saman/ en konungr siðanMangler i B, D, E, F, G, H, I, 86. sínar baðar vm hans/ henðr okFra en: hann C. mínnízt siðan við sialfan konung.konungín E./ Siðan skal sa skutilssuæín sem þaMangler i C, E, F, 86. hælðr/ stoðu fylgia honum at hanðsale fyrst/ til allra tilføyet i E. lenðra manna efen E. þæir ero ínní en/ siðan til annaraMangler i G, H. hirðmanna.handgengínna B. En þann/ tima sem hirðmaðr gengr at handz/ale þa skal lenðr maðr fyrir kurtæisi saker/ [ok litilætesMangler i B, F, G, H, K, 86. vp stanða mote honom ok mín/nazt við hann. Sua [hit samaMangler i F, G, H, K. skulu gera/ allerMangler i B, I, 86. hirðmenn vt í fra Siðanþat B, F, G, H, K. berr/ væl [ef þuí kømr viðok F; mangler i G, K. at sa [hínn sameMangler i F. sk/utilssuæín fylgi [þessom hirðmannehonum B, F, G, H, K; þeim sama manne I, 86. i/ aðra staðe þarþíngat B. sem flestirMangler i F, K. hirðmen ero/ samanfyrir B, F, G, H, I, K, 86. kannezst sua forn hirð við/ nya logunauta [með æínarðlego sam/bande.sína G, H; mangler i F, K. Hinn same hattr skal a vera hua/rt sem gerazt flæirí [i sænnMangler i E, G, H, K, 86. eða færreeinn F./

(27, 32NgL)

Vm fylgðar hollðhald B, C, resten av overskriften mangler i B. ok vm þat sem/ þui hæyrír/Fra Vm: hversv fylgð skal bíoða ok halda E; Af fylgð viðr kong sinn F; hér segir um fylgðarhald hirðmanna G; um bunað fylgdar manna K; Cap xxvi 86; uleselig overskrift H; ingen kapitteloverskrift I; kapittelet mangler 354.

Ef sua marger mennMangler i E, I, K, 86. gerazt [i/ sænnMangler i K. hanðgegnírMangler i I, 86. sem til fylg/ðarMangler i G; fra til: fylgð I. høyrírFra hanðgegnír: sem fylgð hæfír E. þa skal þo eigi flæirum/ bioða [i sænnMangler i E, G, H, I, 86. en holf fylgð se forn en/ holf ny þui at þa megemego (þæir tilføyet i D, 86) B, C, D, E, F, 86; meiga I, K. [hínír fornvþeír sem fornír ero E./ seigíakenna F, K. þeím sem nyír ero.Fra þeím: hínum E, F; hinum nyium H. til [rez fylg/ðar halðz.réttrar filgdar 86. Þæir men tilføyet i E. sem fylgð hallðahafa 86. [með/ konunge. skulu hava [þann ðagMangler i B, G, H. hín bæ^zstu/ klæðe sín ok þau vopn sem sømelegaztsemelegh C, D, E, F, G, H, I, K, 86./ seero E, G; sieu 86. bæðe konunge ok þæim í annara manna/ asyn.syn B, I, 86; augsyn D, E, F, G, H, K. þæír skuluMangler i E. eigi koma sæínna/ til fylgðarhalðz.fylgðar B, D. en ríngt erse D, H, I, 86. at sma/kirkivm til ottosongss. en sa sem sæínna/ kømr. [en samríngt er.enn hringt er til Ottusaungz 86; mangler i B, F, G, H. þa seer E, I, 86; fra þa: hann er B, K.sa tilføyet i C, G, I, 86; han tilføyet i D. vissFra þa: skal uíttr F. til var\11r\ðar.varðhalldz H. Fylgðarmenn skulu þær at kirkiu/ veraMangler i G; fra at: til kirkiu H. sem konungr er og hann tilføyet i I; er firer ok hann tilføyet i 86. [lyðir tiðumer B; heyrir tíðir F, K. en siðan/ fylgia konunge huært sem hann gengær/ En eref B, C, E, F, H, K. konungr gengrer F; fra En: mangler i I, 86. i hærbirgi þa sk/ulu þæir þar konungshans B, I, K, 86; mangler i F, G, H. biðabiðia C. sem hann byðr/ þæim ok æigi braut ganga vmfram/ lof konungs.hans E; fra vmfram: utan (nema H) hans se leyfi til F, G, H, K; firr enn hann leifir 86. En sa sem at vløivi konungs tilføyet i E, G, H. gengr/ brott sætejati 86. hann vbliðureiði E. konungs.Mangler i G; fra hann: hans vbliðu H; fra En sa: mangler i B. Fylgða/rmenþeir B. skulu aller tilføyet i C. allanallir þann G; þann I, 86. ðag með konunge ve/ra bæðe firir mat ok suaæftir ok D, H; mangler i I, 86. at borðe ok al/lan ðag siðan.Fra ok: mangler i H, I, K, 86; fra sua: eftir mat (ok at borði F, G) B, F, G; fra bæðe: mangler i C. Fylgðarmenþeir B, K. skulu/ hava [til fylgðar.Mangler i E. fagra stalhufu/ ok skiolð goðan. ok væl sømølegann.Fra ok: mangler i E, H. suæ/rð buitMangler i H; fra stalhufu: skioldu ok goðar stalhufur (suerð tilføyet i K) B, K. með vmbunaðebunaði B, H; fra með: bvnaðj E. ollum goðomFra stalhufu: skiølldu ok goðar stalhúfur suerð með øllum (góðum I, 86; goðum tilføyet i G) bunaði F, G, I, 86./ eða øxi vælMangler i B, 86. goðamikla F; fra væl: mangler i I. i mæíra lage. Eígí/ skal fylgð alleinasta tilføyet i 86. hallða til gamans eða/ glenno.glenz G, H, K; gleðe I, 86; fra eða: mangler i C, F. hælldr konunge sínum tilføyet i K. til vruggarverndar ok tilføyet i K./ uerndar ok tilføyet i G, H; filgdar ok tilføyet i 86. gæzlo. Sa hattr skal vera a fylgð/arhallðe. at fiorer [af þæímmenn G, H. skulu/ ganga eftir konunge hoflegahævelega E, F, I. nerre. honum tilføyet i G. en/ sinn a huara liðhønd F, G, H. konungs.hans D; konungí E, H, 86; honum F.ok ij fyrir tilføyet i F. En ef fylg/ð er fiolmennare. þa aukaztaukizt C, D, E, F, H; takist 86. i hu/ærn stað at réttu tilføyet i 86. manntale. Fylgðarmennþeir B./ skulu þess ga.geyma H; gíæta 86. at æíngi maðr gange/ meðal konungs ok þæira. nema þæír s/em hannkonungr K. kallar til sin. en þo rymi þæ/irMangler i B. fagrlega [mannum fra konunge.fra monnum E. með/ hofsæmð en æigi með akafre sky/víng eða skotan.skufan 86; fra eða: mangler i G, H; fra með hofsæmð: mangler i F, K. þui at konungr er/ ollum monnum tilføyet i F. skylðugr ok þærf margr fa/kunnigr sitt ærenðemall C. at rekaflytía E, G, H, I, K, 86. ok na/uðsynnauðsyníar sínar E; nauðsynliga I, 86. firir hann at bera.Fra ok: fyrir honum B, F, K; mangler i G, H. Fylgðarm/enn skulu taka orlof [af konungeMangler i G, H, I, 86. þann/ tima sem hannkonungr H, I, K, 86. gengr til søfnssengiar B./

(28, NgL33)

Um varðholðvarðhald B, C, D, resten av overskriften mangler i B. oc þat sem þui hæ/yrirfylghir C; fra Um: Hér segir um uarðhalld konungs manna G; um uorð H; Cap xxvii 86; ikke nytt kapittel og ingen overskrift eller markering E, F, K; ingen kapitteloverskrift I; kapittelet mangler 354./

fyldar men skolu taka orlof af konungí þan tíma sem han gengr tíl suens tilføyet i E. Fylgðarmenn skulu aðr/ hava græítt vorð síjnn a millím adr tilføyet i 86 [en/ konungraðr en þeir B. gange innMangler i C, E, F; fra gange: gengr K, 86. til ðryckiar eftir æf/tann song. með vitorðe þæíra skutils/suæína sem stoðu halda. Eigi mego/ mennþeir B, F, K. læysa af ser vorðMangler i B. i vfriði na/uðsynalaust. en i friðiofriði G, H. skulu þæírr/ æínír hallða [fíri þa.Mangler i B. sem konungr [hævir/ aðr lovat.lofar aðr B, F, I, K, 86; ueít aðr ok samþyckir (fra ok: mangler iH) G, H. Mykla gæzlo høvir þæim/ monnumMangler i H; fra høvir: eígu þeír men E. a sialfumMangler i E, I, K, 86. ser at hava er fyrstMangler i E, I, 86./ skulu gæymagæta B, C, D, E, F, G, H, I, K, 86. [sialfs konungskonungens E. ok alz hans/ forunæytis. Þæim byríar æi at eíns at tilføyet i D. vera/ ofðruknvmofdrucknír E, F. ok æigi ofsuæfnugumofsuefgír E; ofsuefnugir F./ Morgnóg F. ero ok nóg tilføyet i F. døme til þess at hofðingiar/ ok hirð þæíra hava ofopt G, H, K; mangler i I, 86. myklumykít B. tapattýnt F; fra of: lotít míkla tapan E./ sakarfyrir G, K; j H. vangæzlovangøymslu B, F. varðhalz manna/ Uarðhalz menn skulu hava i friði/ þesse vopn suærð. ok buklara stalhu/fu.Mangler i B. ok spíot. en i vfriði alvæpne./ Nytt kapittel med overskriften «Vm varðhald» E. Nu skulu þæír menn gageyma H; mangler i E. er vorð [ha/lða. eðaMangler i C. halða lata. atMangler i F. fra maríum/esso j fostu ok til maríu messo tilføyet i B; í langa fastu ok til siðare maríu messo tilføyet i D, E; siðarí tilføyet i K. vm haustitVoreð I, 86. skulu þæir samvMangler i E ha/lða til ðags erok E; enn 86. hæviahallda D. vm kvælðet./ En fra siðarreMangler i B, C, E, 86. maríumesso um ha/ustit aftrok K; mangler i E; fra skulu: ok F, G, H; mangler i B. til mariumesso i fostu vm/ varetFra vm: j langaføstu þa K; mangler i G, H; fra fostu: langa fostu E, F. skal nott skiftaskiptazt C. i tva staðeluti (vm vetrinn tilføyet i F, K; vm haustit tilføyet i H) B, C, D, E, F, G, H, I, K, 86./ Skulu þæir er fyrra lut halðavaka C. [ve/ra komnírkoma 86. a vorð þan tíma sem sk/yníazt vtvorðrFra skyníazt: skimast verdr ad utvordr 86. vm kuælðitFra þan: þa er vtuerðír skíptast E. ok ha/lðahalldi F, G, H. til miðnettess. þa skal [annar/ þæira þahínna E. up væickíaOrdet ser ut som det var gjenskrevet av en annen skriver etter at det hadde blitt utvisket, muligens pga. slitasje. er sidarra lut/ skulueigu B, E. halða.at vaka E. en annar biðiþeirra (mangler i 86) skal biða (meþan tilføyet i F) B, F, G, H, I, K, 86. þar meðan tilføyet i I, K, 86. til/ er aðrerhínír D, E, G, H. koma [Þæir skuluok E. halða \11v\ til þess er [ringt erríngir D. til ottosongs at sm/akirkium [i bønomMangler i G, H, K. þar sem þæímFra sem: skal huer halda E, I, 86. er ski/patFra i bønom: mangler i F. bæðe vætr ok sumar. Af engum vær/ði skal fyr gengít veraMangler i B, F, G, H, K; fra gengit: ganga D, E, I, 86. en nu er sagt/ huarke i bønomFra i: mangler i D, I, 86. vætr ne sumarFra huarke: mangler i B, C, F, G, H, K. huart sem/ konungr [stendr fyr uppklæðiz fyr F. eða siðar. frá Mariu messu í føstu ok til Mariu messu vm haustið skulu hinir saumu hallda til dags sem hefia vm kuelldit tilføyet i F, K. Menn/ skulu halda vorð með manðome en/ æígí vdrængíaztveinarðaz F. a herra sinum okeða B, E. fela/gom EnNv B. þæír men sem at þuí værða/ kunnír ok tilføyet i E, I, 86. sannerkunnir F, K. at þæir halðahalldi 86. vorð meðat E. vía/mnaðe [i vmskiptiMangler i F. eða somnasofa G, H, I; sofi 86. a væ/rðíFra somna: vokv E. eða gangagangi 86. fyr af en nu er mæ/lt. eða komakomi 86. sua ðruknír a vorð at/ þæir ero til lítíls eða tilføyet i B. ænskis fører. þa havahafi 86./ þæír firirgort þionustu sínní nem/a konungr vili bætr gort hava. en þo/ ber vel tilføyet i F, G, I; til tilføyet i 86. [at konungr skipíkonunge at skipa C.því tilføyet i F. sua við þa at aðr/erþeir I, 86. mege við slikuMangler i B, E. sia. þui at af sli/ku hevir oftof F. mikín skaða hent se/m morg Her begynner O, hvor en del av spalten er skåret bort. ero ðøme til/